NATURALA VIVO

Multa frukti e legumi qui nunepoke esas obliviata manjesis til la fino dil Mezepoko. La amasi de rurani nutris su per cereali, leguminosi, rustika legumi qui kreskis sen desfacilaji same kam grandanombra planti sovaja, konstante koliata. La richi e la nobeli konsumis precipue karno, blanka pano, sukro e rafinita produkturi. Lia legumi e frukti (dil altaklasani) esis precipue de exotika origino ed esis desfacila kultivar oli, ma li havis la posibleso e la moyeni financala posedar fakala gardenisti por kreskigar oli. Dum la Renesanco, la expedicioni a fora landi diskonocigis nova vejetala produkturi. Ica produkturi esas nun la fundamento di nia nutrado ; ma on mustas kultivar oli multe plu sorgoze kam la anciena obliviata planti. Ed ita moderna vejetala produkturi nule esas plu bona por ni kam le anciena, tote kontree.
On povas tamen facile komprenar to quo eventis. La nutrivi dil rurani esis minvalorigita pro ke on konsideris li apene kom homi.
Plu tarde kande la industriala ed ekonomiala revolucioni koaktis li livar la ruro, li iris al urbi por divenar laboristi. En ta loki li adoptis elementi dil vivo-maniero dil borgezaro, precipue la nutrado. Konseque, li obliviis sua preirinta nutrado-tradicioni qui evis de plura yarmili.
Tamen ica sovaja planti esas plu sanigiva kam le sorgoze kultivita, nam oli fitas multe plu bone kun nia sulo e klimato.
Nia ancestri uzis cirkume 1500 vejetala produkturi, to esis multe plu kam le kinadek frukti e legumi nun kultivata.
Ica nutrivi ancestrala esas ne nur sanigiva ma anke plezigiva. Ka kelka exempli ? La folii de plantago havas agreabla saporo fungala. Olti di la konsoldo, kande oli imersesas en krespo-pasto e fritita en padelo rimemorigas astonive la soleo-fileto... e to esas multe min chera ! La maturega sorbi esas : kremoza, aromatra e sukrizita, oli pensigas pri nekonocata misterioza tropikala frukti... Quanta multanombra ignorata e miskonocata trezori !

Libera traduko segun artiklo aparigita en revuo « Bien Vivre » redaktita da François Couplan.