dimanche 29 mai 2011

VOYAJI E TELEVIZIONAL EMISI

xxx:::xxx

Recente me spektis che la Europana televizional programigeyo ARTE emiso pri la vivo e la kulturo dil chefurbo di Austria, Wien. Me astonesis per la alta nivelo kultural dil Austriani e per la eleganteso e rafinita tradicioni dil Wienani. La Wienani esas vera aristokrati qui povas rivalesar a la membri dil alta sociala klasi di London o Paris. Li havas nulo por envidiar a li, ed on povas konstatar ke li ankore juas (malgre la nuna neimporto di Austria) la rezulto di yarcentala evoluciono e kulturo enkadre di prestijoza imperio. Kompare a la Austriana siniori, la Germani esas ankore "kartoffelbauer", quankam li parolas la sama linguo ed esas samgentani. La situeso, tamen, esus probable tre diferanta se ne existabus Bismarck qua establisis la dominaco di Prusia super Germania. La Prusiani esis multe plu bona soldati kam la Austriani ma li esis anke multe min kultivita e civilizita. La situeso anke esabus diferanta se la Austriani realigabus la uneso di Germania sub lia dominaco. Ol povabus amelioresar se la Germana IIma Imperio durabus longatempe, ma ol krulis en 1918 kom rezulto dil unesma mondomilito. Pose venis la Weimarana Republiko e lua kulturala florifado, ma ol remplasesis rapide dal IIIma Imperio e lua militistal socio-koncepto. En 1945, omno esis rifacenda. Pos 66 yari de paco, Germania riganis multa prestijo, ma ol esas ankore fora de havar la brilanteso quan lia chefurbi grantas a la Angli ed a la Franci ; ed anke la Austriani danke Wien povas konsideresar kom prestijoza vicini dil Germani. Notinde, tamen, ke Berlin esas nun urbo ube produktesas remarkinda kulturala florifado envidiata da altra Europana landi. Ma versimile necesesos ankore kelka generacioni ante ke la Germani aquiros la prestijo e la civilizala brilanteso quin lia lando meritas.
Me spektis hiere anke dokumental filmo pri voyajo en Armenia. Me esis favoroze impresita, ne nur ita lando esas interesiva ye turismala vidpunto, ma anke la ibea habitantaro bone mantenis lua yarmilal kulturo, tradicioni e linguo. Malgre lia grava ekonomial desfacilaji nuna, semblas ke la Armeniani havas multo por ofrar a ni. Lia kulturo esas olta di Europana populo havanta tre orientala mori e politeso kun Greka, Persiana, Araba e Turka influi ; plu recente anke kun Rusa influi. Lu elaboras atraktiva moderna arto, precipue muzikal, tre influata da Oriento ed Ocidento. Ita lando, lua populo e lua kulturo meritas konocesar plu bone...

:::x:::

mercredi 4 mai 2011

EXTRAORDINARA ANGLI !

xxx:::xxx




[Sube esas artiklo tradukita de Franca royalista jurnalo]


"Ico esas tre bruisoza, joyoza turbo, esas tanta bruiso ke sur la balkono di Buckingham, honorala yunineto klozas sua oreli e ke la mariajitino per vidar un milion Britaniani klamanta lia entuziasmo, manifestas elua surprizo per dicar tre expresiva vorto "wau". Tamen, la mariajo di Katarina (Kate) Middleton e di princo Guglielmus (William) respektis omna tradicioni qui igas charmiva nia olda vicino e rivalo, la tante 'lontana' e proxima Albion.
La Angla populo plenesas per kontredici : lu, plu frue kam la Franci, senkapigis un de lua reji, ma nihilominus* lu mantenis la monarkio. Ne min kam ni lu konfrontesas a la defii di la globaligo, ma lu savis konservar lua pekunio. L'enmigrado ne esas min grandanombra sur lua sulo kam sur la nia, ma lu pozas a su multe min multe kam ni la questiono pri sua identeso.
La mariajo di princo Guglielmus (William) kun la nova dukino de Cambridge posibligas intelektar la motivo di co. Nome, existas interne di Anglia, dil Angla socio, dil Angla historio, familio, qua, quaze rokajo stekita en la Britaniana sulo, korpizas ica identeso.
Povas esar ke existas sendependisti en Skotia e republikani en Anglia. Ma ica republikani, pasinta-venerdie, esis nur sensignifika grupeto qua manifestis tote izolita.
Koncerne la populani, li esis ye la rendevuo dil rejala familio, t.e. ye la rendevuo di lia propra historio. E li esis tante plu fiera ke la mariajitino, nenobela, esis un de lia propra filiini.
Ad ica populani, qui kelkafoye pasabis la nokto extere, malgre la necerta bela vetero, en la skopo certesar asistar ica granda evento, omno aludis, dum ita dio, la glorio di Britania : la kaleshi e la karosi qui iris sur la avenui segun la ritmo dil troto di la kavali, la reda uniformi e la shapki havanta urso-pili dil grenadisti di la guardo, la pompo di Westminster, la palaco di Buckingham, la Angla standardi omnaloke fluktuanta, duko de Edinburgh surhavanta maxim solena uniformo quale omna homuli di la rejala familio, inkluzite la mariajitulo, ed ipsekompreneble rejino Elizabeth, God save the Queen.
La grunemi e la malhumorozi, multe min grandanombra en Anglia kam en Francia, aludis la kusto di ca princala mariajo. La plumulta Angli, koncerne li, esas tote indiferenta pri co e li esas tre justa ; nome ita mariajo - mem se Guglielmus (William) ne esas la heredonto dil krono di Britania - esas personala afero por singla Britaniano.
Lo esas to quon savigis klare la mezagrada personi questionita en la stradi da Franca jurnalisti. Ita homi vestizesis per lia maxim bela vesti, kapvestizesis per lia maxim bela chapeli, quaze singla de li devabus asistar la meso en Westminster. Pri co esas tre simpla motivo : mariajo che la rejala familio esas, por omna Angli, familio-festo. Ico esas mem la nura expliko por la joyo-explozo qua salutis singla de la du kisi kambiita dal mariajiti sur la balkono di Buckingham, ye la desavantajo dil yuna honorala damzelo.
Onu ne akuzez me pro co pri Anglamo ; nome, me havas kelka Bretona ancestri qui riturnus su en lia tombo : anke en nia lando la tradicioni egardesas. Ma oportas konstatar, se on konsideras nia republikana Statestri, ke ica extraordinara Angli savis mantenar, samatempe kam la monarkio, prestijo quan ni perdis. E tempope, ni Franci, qui esas kompatinda orfani di ta rejimo, ni preske tendencus envidiar li."

(Segun artikleto da François Couteil publikigita en la jurnalo Minute)




xxx:::xxx