mercredi 31 décembre 2008

LA SORCISTI DI MYKENES

Recente,ludante me serchis la vorto « klefo »che « google » e me trovis stranja reklamo en Ido por libro qua havis kom titulo : Ni esas hike (1) Anciena epoki. Me ne povis savar plu multe pri ca romano skribita, asertite, en nia linguo. Lore, me havis la ideo redaktar rakonteto tote extravaganta pri anciena epoko, por tale dicar historio-fiktivajo. Yen ol :

LA SORCISTI DI MYKENES
En la regiono di Mykenes, nunepoke provinco di Grekia, dum la XVIma yarcento a.K. che la korto di rejo Herakelosis , on preparis mariajo-festo, nome lua filiulo Aristobulos esis spozigonta la filiino di richa aristokrata familio qua nomesis Arsinoawa . Ico esis mariajo nur pro politikala motivi , quale ofte che la povoza familii di ta tempo en Helladawas (nomo di Grekia itatempe). La palaco ube la festo esis eventonta esis splendidajo dil Mykenes-ala arto ed arkitekturo. Omnaloke esis bela mozaiki reprezentanta mitala animali e flori, tapisi kun mitologiala ceni, qui havis desledega kolori, mobli ek precoza ligni ed ek arjento ed oro admirinde skultita. Omno esis richa e desgrosiera ed invitis ye vivo-joyo, indikante ke rejo Herakelosis esis la maxim potenta rejo di Helladawas. La vaganta kantisti akompanata per citari e liuti audigis lia voci e muziki por preparor la festo e la dansi e li kantis himni ye la glorio di rejo Herakelosis. Li prereprezentis la trubaduri existonta en Ocitania preske triamil yari pose.
Duminstante, sola en lua chambro, rejino Andromakata pensis triste. El ne joyis pro la mariajo di lua kara Aristobulos, lua seniora filiulo, kun la filiino di familio qua havis la reputeso esar sorcista familio. Ma la rejulo bezonis ica mariajala alianco, nam la dicita aristokrati esis tre richa e povoza. Cetere li havis la reputeso esar sorcisti, nur pro ke li esis multe plu savoza kam la cetera homi di Helladawas, nam li ya esis de Egiptiana origino sacerdotala ed heredabis multo de la savo di lia ancestri. Ma la poke savoza Mykenes-ani di ta epoko, qui ne savis multo pri cienci, kredis ke homi vere instruktita pri tre diversa cienci esas sorcisti. E rejino Andromakata esis nulsavantino. Quale omna mulieri qui vivis lore en mulierala apartamenti, quale lo esis la kustumo en Oriento, el savis texar, brodar, kantar e dansar, ma nule lektar e skribar. La viri esis apene plu edukata, ecepte pri la sporto e la uzo di armi. Ma che la familio di la Egiptianidi, quale on nomizis la familio di lua futura bofiliino, omnu savis lektar e skribar ed ultre la Akhaiana (arkaika Greka idiomo di ta tempo) li savis anke ecelante la Egiptiana linguo di lia origino e per ol acesis multa sekretaji nesavata dal Helladawasani, qui esis yuna populo militistala, multe progresinta koncerne la civilizata e kulturoza vivo, ma ne ja havis vera savo pri mult aferi e kozi, quale la tre anciena Egiptiana populo.
La mariajo-festo esis eventonta ye la sequanta dio. La yunino esis sat jolia e princo Aristobulos semblis prizar Arsinoawa, elqua esis tre kontenta spozigar bela yuna princo. Omno esis bona do, ecepte por rejino Andromakata qua ne prizis la sorcisti. El rezolvis pregar deino Aprodisita , deino di amoro, ed ofrar sakrifiko de frukti e cereali ad el, por impedar ica ceremonio.
Dum la sequanta nokto, rejino Andromakata vidis dum sonjo deino Aprodisita, qua esis furioza kontre elu, nam el asertis esar deino dil amoro e nule relatar kun la mariajo qua esas la fako di deino Herawa. Ultre lo, el (deino Aprodisita) esas tre favoroza a la sentimenti di Aristobulos ed Arsinoawa ed el minacis la rejino divenigar elu tre rapide ledega e oldega mulieracho qua fugigos la viri. Andromakata tante pavoris ke el vekeskis sudorifante. El demandis pardono a la deino e dicis ke elu ne plus rikomencos agar tale.
La sequanta matino esis la festo-dio. La tota korto asemblesis, on koquabis multa karni e legumi de omna sorti, adportabis delicoza e rara frukti. La yuna gespozi iris avan altaro ube brulis bone odoranta ligno entratenata da sacerdoto. La sacerdoto kantis himno e questionis la geyuna paro kad, ye la nomo dil Dei, li volas divenar gespozi ? Li aprobis e dicis ke yes. Lore subite dazlesis e deino Herawa aparis avan omni e deklaris ke danke ica mariajo, granda feliceso arivos a la rejio Mykenes. Elu desaparis same rapide kam el aparabis, ed omna homi admiris ed esis joyoza. Oportas dicar ke itatempe, la Dei esis ofte videbla da la homi, ed ico astonis nulu, pro ke onu ne ja audis parolar pri kolektiva halucini.
La mariajo-festo duris dum quar dii e rejino Andromakata konstatis plezure, dum regardar su en bronza spegulo, ke el ne oldeskabis subite. Ma el rezolvis esar plu prudenta, future, egarde la dei e ne plus pregar li vane o frivole.
Pos la festo, kande la vivo ridivenis normala, el saveskis ke Arsinoawa, intencas lernigar skribar e lektar da Aristobulos. Lore el ipsa demandis kad el povus anke partoprenor la lecioni. Arsinoawa semblis astonesar, ma el aceptis.
Ye la tre granda surprizo di omni, la rejino esis tre dotita e lernis mem plu rapide kam lua yuna filiulo la lektado e la skribado. Fakte, tatempe, ne existis vera skribita literaturo en Helladawas, ol esis precipue parola. Ma, on skribis omno por la jerado dil palaco, la kompro di diversa kozi e sklavi, la diversa festi, ceremonii ed eventi. Tamen per volvaji ek papiro esis posibla lektar tradukuri de diversa Egiptiana verki pri literaturo, medicino, tekniki, diversa cienci ed historio. Adminime la familio di Arsinoawa posedis tala « libri ».
La dicita Arsinoawa havis sempre plu multa konfido ye lua bofamiliani, fine el aludis per juro pri sekretajo, pri tempo kande la homi esis multe plu savoza kam nun e ke terorigiva katastrofo retroirigis li a sovaja stando. La sacerdoti di Egiptia savas ankore pri ca tempo ed anke pri plura arti e tekniki salvita dal posvivanti dil kataklismo, eventinta olim en Atlantida.
Balde, rejino Andromakata intelektis ke la reputeso pri sorcismo dil familio di Arsinoawa ne esis falsa, e ke lua klano heredabis sekretaji e savaji depos la fora tempo di Atlantida...
Lia savaji koncernis, e.g. la medicino ed ico explikis ke la membri di ca familio, generale, havis longa vivo-tempo. Ma ne esis nur medicino. La yuna princino docis anke la kalkulo, la geometrio. Fine, Andromakata volis savar plu multe pri Atlantida ed el questionis sua bofiliino. Elca, qua nun havis plena konfido ye lua nova parenti respondis ke lua familiani havas kom origino la granda insulo Atlantida qua sinkabis aden la oceano en tre fora tempi. La dicita insulo desaparis pro misfacita experimento ciencala, nam la Atlantidani esis tre savoza e mem sucesabis irar til la luno ed altra planeti viviva di nia galaxio e voyajar adibe. Ma ica savo, en mala manui, povas esar tre destruktiva ed ol destruktabis lia anciena hema patrio.
Altra mondi ube la vivo povus existar ! Icon Andromakata ne komprenis bone e ne povis intelektar. Vere lua bofiliino esis magiistino por raportar tala fakti ! Ma el dicis nulo, nam el, nun, esis tre deziroza lernar; tante plu ke el povis studiar tre facile. Do, el rezolvis askoltar sorgoze omno quon dicos Arsinoawa e questionar lu pokope, pose.
Tatempe rejo Herakelosis di Mykenes, qua esis la suprega rejo di omna Akhaiani (Greki) sur la kontinento, havis grava problemi pro la Kretiani, nam ici intencis invadar kontinentala Helladawas (Grekia) ed impozar lia dominaco a la kontinentani. La milito divenis sempre plu posibla eventualajo, singladie, e rejo Herakelosis esis tre sucioza pro ke la Kretiani havis unesmaklasa militala navaro. Danke lua spionisti, la rejo saveskis ke la Kretiani intencis konquestar Helladawas per invadigar ol danke lia bonege exercita trupi transportita da la navaro, olqua lore esis la maxim potenta dil mondo. Il kunvokis lia omna vasala reji por rezistor e kontre-atakor la invado. Ma la vasala reji esis poke deziroza agar, nam evidente multa ek li, ja esis subornita da la Kretiani ed esis pronta aceptar lia dominaco prefere kam olta di rejo Herakelosis. La suprega rejo esis quaze senesperigita ; kad valoris lore la peno kombator en tre mala kondicioni o kad esus plu saja fugar ? Ma fugar esabus tre deskurajoza ed ico esabus shamo ne-aceptebla por lua tota klano ed ago severe punisita da la Dei-legi. Kad on devis konsultar orakli e sakrifikar ulo a la Dei ? Ma la orakli konsultata savigis nulo klara. Sinioro Herakelosis absolute ne savis quale agar.
La rejino questionis Arsinoawa kad per lua sorcarto el povas trovar solvuro e salvar Helladawas. Arsinoawa hezitis, ma pos ke el bone informesis pri la reala situeso, el deklaris ke el questionos la ancieni di lua klano. Probable ulo esas facebla e posibla. Kelka tempo pose, lore ke segun omna informi la invado esis baldege eventonta, el savigis ke la ciencoza membri di sua klano rezolvabis salvar Helladawas, per ulo pavoriganta, nome li uzos itere diskrete la sekreta moyeni, pri qui li ankore havas savo e qui olim destruktis Atlantida, kontre Kretia. Ma li rezolvabis agar tale nur pro ke la situeso esas tote senespera, nam ica moyeni esas danjeroza til-extreme e ne-uzenda altrakaze. Li avertis la rejala familio, ke kande eventos tertremi e tempesti e ke la cielo divenos tote nigra, oportos ne ekirar de la domi dum plura dii. La regnati dil rejo devas anke diskrete informesar.
La rejo agis tale ed informigis la homi per sua servisti e funcioneri. Ye la predio dil dio previdita por la invado, subite ye la vesperala krepuskulo, on audis terorigiva bruiso, quik pose, la tero tremetis, violentoza vento suflis e la cielo divenis tote nigra. Senfriste la homi inkluzis su en lia domi o palaci e vartis. La cielo ridivenis sat klara erste tri dii pose ed ico esis la fino-signalo dil alarmo-stando. Lore la homi ekiris e rivivis normale. Ne esis destrukturi, ma multa arboro-folii havis flava e nigra makuli. On balde saveskis ke la insulo Kretia destruktesabis per terorigiva sismo di qua la centro esis la insulo Thera ed esabis produktita da volkano-explozo di qua la bruiso audesis mem anke en Egiptia. Esis poka posvivanti. En la Akhaiana rejii qui ne esabis informita pri lo eventonta, multa homi mortabis pro misterioza poluteso. Ico plufortigis la povo e la potenteso di rejo Herakelosis super lua vasali. Balde il invadis e konquestis ipsa la insulo Kretia, populizis ol per sua regnati e plufortigis grande lua rejio per la aquiro di nova vasta e richa teritorio.
............................................................................................................
............................................................................................................
Ioannes Martinakis (Ioannes Martinakis)

DRESDEN YE LA KOMENCO DIL XXma YARCENTO


Lo esas plezuro nekomparebla ad altra flanar tra la konfuza streta stradeti o la marveloze kurvigata precipua stradi di anciena Germana borgezala urbo, konstatar ke la fiereso di olua civitani, lia konfido, lia vireso, lia certeso pri su ipsa esas expresita en lia pordegi e turmi, lia urbodomi e katedrali e lia propra habiteyi.
Altralatere lo esas tote aparta sentimento, samatempe depresanta e elevanta la anmo, konstatar per la imajo quan vidigas plura Germana urbi, qualamaniere potenta princo kun forta volo opresis tala imajo ed impozis siniorale ad ol sua propra marko. Tale eventis en Berlin, en München e mem plu multe en Dresden. Ulo ne-Germana duktesis en la tota mapo di ca urbo. Exterlandana arkitekti, teknikisti, modeli havis determinanta influo. La stradi havas nun rekta linei. E mem, kelkafoye, quale che Bellealliance-Placo en Berlin, od en la mapo-vido di Mannheim, oli departas steloforme de ula punto per matematikala regulozeso, olqua ne esas Germana koncepto-maniero, ma konformesas a la Franca od Italiana mento. Ma avan omno la princo ornis la urbo per lua edifici, olqui esis simboli di sua povo e mem plu multe di sua pompozeso e splendideso. Lua regnati admiris oli humile tote koncianta pri lia propra ne-valoro. Nome, li devas anke sentar ke li esas nulo altra kam regnati. E kande li ipse konstruktas domo od edifico , lore li darfas konstruktar nur en la sinso ed, ulagrade, segun la komendo di Sinioro princo, nam omno konstruktita esas ya lua urbo !... Ma tale la stacanta civitani divenis servisti kun lakei-anmi ed esis laxa, silencoza borgezaro, quale Treitschke (1) sarkasmas pri lua urbala patrio Dresden...
Quala vidajo turmoza livras a ni nun Dresden ! Quale ol esas ebriigante bela ! En nula altra loko di Germania apudesas tanta precozaji ! Semblas, ke hike on devis nur eterne ludar, ridar e parolar pri frivolaji. Ibe esas placo, qua cirkondesas quaze per vetrino kun aeroza pavilioni e koridori, olqui semblas konsistar preske nur ek fenestri kun maxim delikata kadri , t.e. la loko ube stacas la palaco Zwinger. Quaze por eterna karnavalo, to quo altramaniere perisas en volatila juo : flori-buketi e miniona kurteni, frukti-girlandi ed omnaspeca ornamenti, divenis hike petri. Caloke semblas ke on volis retenar por sempre la maxim efemera petuladi dil karnavalo-periodo.
Ed ica luxo- e vivo-avideso kreis kirki, tale la korto-kirko, ornita per la maxim rara beleso ed eleganteso; uzurpetis la spaco dil borgezala konstrukturi ed erektigis la Damo-kirko, di qua la suspendita kupolo kun sua arkatra kolo ornas, per beleso super omna komparo, la stradi-vido e la tota urbo.
...........................................................................................................
Treitschke (1) : Famoza Germana historiisto vivinta dum la XIXma yarcento.
.............................................................................................................
Tradukuro de texto extraktita de la libro Deutsche Lande, deutsches Leben da WALTER SCHOENBRUNN, (Editerio Quelle und Meyer, Leipzig 1925)
............................................................................................................
Semblas ke per tragediatra palpebrago dil fato ica urbo qua tante pensigis pri olima princala karnavali destruktesis per bombardi dum la karnavalo-periodo di 1945. Pro historiala cirkonstanci, la Damo-kirko, ruinita lor la aludita bombardi, par-restauresis erste dum la autuno dil yaro 2005.

LA MAPO DIL "KREERO"


[En altra artikli me aludis min o plu mitologiala raporti qui esas forsan nur rakonti, quankam, quale sempre, la legendi kontenas parto de vereso, ma hike, me tradukas artiklo trovata che la interreto e qua esas extrakturo de la tre serioza jurnalo Rusa PRAVDA ye la 30ma di aprilo 2002 laborante kun autentika ciencisto, P-ro Alexandro Shuvirov.]

Tabeleto petra reprezentas " reliefa mapo " dil Urala regiono, olqua evaluesas kom evanta 120 million yari !!!La doktoro pri fizikala cienco e pri matematiko, qua anke esas profesoro en la Statala Universitato di Bashkiria, Alexandro Shuvirov, same kam lua Chiniana dicipulo Huan Hun, rezolvis, en 1995, studiar la hipotezo di posibla anciena migrado dal Chiniani a Siberia ed ad Ural. Lor lia expedicioni en Bashkiria, li trovis plura surroka graburi en la anciena Chiniana linguo (traktante precipue pri komerco, mariajo e morto), tale konfirmante lia hipotezo.Dum lia ciencala explori, li deskovris, en la arkivi dil generala Guberniestro di Ufa, noti dil 18ma yarcento qui raportis la existo di cirkum 200 nekustumala petra tabeleti graburizita proxim la vilajo Shandar, en la regiono di Nurimanov. Altra noti indikis ke dum la 17ma e 18ma yarcenti, expedicioni da Rusa ciencisti en Ural studiabis 200 blanka tabeleti vidiganta signi e temi. Ultre lo, plusa noti savigis ke ye la komenco dil 20ma yarcento, l'arkeologiisto A. Schmidt anke vidabis ica blanka tabeleti en Bashkiria. En 1998, P-ro Shuvirov e lua akompananta esquado komencis entraprezar explorado tateme ma sensucese ; talgrade ke li opinioneskis ke ica omno esas nur legendo.Ma, neexpektite, ye la 21ma di julio 1999, Vladimir Krainov, ex-prezidanto di la lokala konsilantaro pri agrokultivo, revelis a P-ro Shuvirov la existo di tabeleto enterigata en lua korto.Un semano pose, la laboro komencis en la skopo extraktar la «petro di Dashka» olqua forduktesis a la Universitato di Ufa por analizesar.Pos netigar ol, la ciencisti ne povis kredar to quon li deskovris, nome ica petro esis tridimensiona mapo !Ita petro pezante preske un tuno, havas :- 1 m 48 ye alteso- 1 m 06 ye larjeso- 16 cm ye dikesoOl kompozesas per tri strati :- La bazo, dika ye 14 cm esas ek dolomito- La duesma strato, (la maxim interesiva), sur qua «l'imajo» grabesas , esas ek diopsido* , ma la teknologio di lua «traktado» esas ankore nekonocata da ni.- La triesma strato, dika ye 2 mm, esas ek kalcio-porcelano e konseque protektas la mapo kontre omna shoki venanta de-extere.Lua exameno per X-radii revelis ke ol esas de artificala origino.Ita petro laboresis per teknologiale tre preciza utensili, lua reliefo ne povis exekutesar da petro-grabisto.Ol esus elemento di «enigmato-ludilo» ye 340 m x 340 m, e P-ro Shuvirov pensas ke il povos trovar la loko ube esas quar altra elementi de la totajo...ni vartez.Pro ke la generala reliefo di Bashkiria ne tro multe chanjis depos kelka milioni de yari, li sucesis sat rapide rikonocar la monto di Ufa e, precipue, lua kanyono*, ica omno konstatesis dum egardar la lokala geologio same kam posibla eventinta sismi.Danke la helpo da specalisti pri kartografio, fiziko, geologio ec., la diversa riveri di Ural e la fenduro di Ufa en Sterlitimak, etp . rikonocesis. Ica omno konfirmas la granda ancieneso di la mapo ye la skalo 1 :1,1 km.Mem plu astoniva esas la fakto, ke ultre omna diversa riveri dil regiono, ica mapo montras giganta sistemo de irigacado kun, precipue, du kanalal sistemi ye 500 m de larjeso, 12 digi havanta inter 300 e 500 m ye larjeso opoze a 10 km ye longeso e 3 km ye profundeso koncerne singla de li. Ita digi uzesis por entratenar la diversa reti ed igis necesa la extrakto de adminime 10(24) m3 de tero. Kompare ad ico, la kanalo de la Volga til la Don semblus esar nur negrava skrachuro. La nuna Belaya semblas esir, ye la komenco, artificala rivero.La ciencisti opinionis unesme ke ica mapo povus esar la laboruro dal anciena Chiniani pro la vertikala enskriburi qui esas videbla sur la tabeleto. Ma ita enskriburi ne povis dechifresar mem se P-ro Shuvirov opinionas ke un de la simboli reprezentas la latitudo di Ufa.
P-ro Shuvirov e lua esquado pensis anke ke la mapo evis 3000 yari, ma quante plu ol analizesis tante plu kreskis lua evo. La datizi per radiokarbono* furnisis konfundigiva e poke preciza rezulti.
Plu delikata analizo di la petro revelis la prezenteso en lua internajo di du karakteriziva konketi, la una evanta de 50 milion yari, la altra evanta de 120 milion yari. Ma nulo posibligas dicar ke ita konketi ne ja esis en la stando di fosilo lor la kreado di la mapo. P-ro Shuvirov e lua esquado opinionas ke ita mapo fabrikesis dum ke la magnetala polo jasis en Lando Franz Josef, t.e. 120 milion yari ante nun !
GRANDANOMBRA QUESTIONI koncernanta la dicita petro ne ja havas respondo, ne nur koncerne lua DATIZO ma anke pri LUA FACERI e LUA FUNCIONO ???
Segun la Centro di Historiala Kartografio di Wisconsin, Usa, qua analizis la elementi dil petro di Dashka, ita navigado-mapo povis facesar nur danke aerala relevi. Ica tipo di laboro facesas nun en Usa. Ol igas necesa tre forta laboro ed analizo informatikala e, ultre lo, bezonesas utiligar satelitala donataji. La Usani previdas ke ica laboro parfinesos maxim tarde en 2010.
Semblas ke ti qui vivis ita-epoke e qui konstruktis ica mapo uzis nur la marala ed aerala voyi nam ne esas traco di irga choseo.
La autori di ca mapo (kad desaparinta antea civilizo ?) ne habitis forsan ica loko ma kad li predecidis entraprezar koloniigo ?
P-ro Shuvirov esas, kompreneble, tre cirkonspekta pri la faceri di ca mapo :
«Me ne prizas parolar pri NIFO-i od Exterterani. Ni, do, nomizez la autoro di ca mapo tote simple – la kreero».


«Quante plu me lernas, tante plu me koncieskas ke me savas nulo».- P-RO ALEXANDRO SHUVIROV.
Informo-fonti : PRAVDA dil 30/04/02 e THE RUSSIAN ISSUES (02/04/02)
kanyono* : Profunda fauco kavigata per aquo-fluo en kalkoza tereno.
...............................................................................................................................................
[Deklaro dal Indiana filozofo e pensero Shri Aurobindo (1872-1950)]:- «La Europana ciencozi opinionas ke la homala civilizo esas recenta progreso startinta hiere per la Fiji-insulani e qua atingas cadie lua zenito danke Rockefeller, nam li ferme kredas ke la anciena kulturi esas neeviteble mi-sovaja kulturi». Lo esas superstico di la moderna mento pensar ke la marchado dil progreso esis sempre lineatra. «Nia vidpunto pri la «prehistorio» esas til-extreme ne-adequata. Nome, ni ne ja liberigis nia mento de la dominaco di nur una-ed-unika Deo o di nur una-ed-unika (santa) Libro, e, nunepoke, di nur una-ed-unika Cienco».]

mardi 30 décembre 2008

MISTERIO DIL ANCIENA KRONIKI INDIANA


Ne existas evidentaji de anciena teknologii Indiana pri fluganta mashini. Tamen la referi ad anciena fluganta mashini esas tre grandanombra en la anciena texti Indiana. Plura raporti deskriptas lia utiligo kom milit-armo.

La plu granda nombro de ta skriburi venas de texti evanta de la 4ma, 5ma e 6ma yarcenti a. K. ed ica texti konservesis sorgoze dal monarki qui dominacis India lor ita tempi. La skribisti laboranta ita-epoke kontrolis oli tre atencoze por esar certa ke lia skriburi fundamentizesis sur autentika informo-fonti. Regretinde la tradukita dokumenti, quin ni nunadie konocas, ne savigas la origino di lia raporti.

Plu kam 95% de ca anciena skriburi ne ja esas tradukita.
La maxim famoza Indiana skriburi tradukita de la anciena Sanskrita texti esas la «Mahabharata» e la «Ramayana». Ica amba texti deskriptas milito di qua la feroceso devastis la mondo. La protagonisti di ca milito utiligis potenta aerala mashini e le maxim famoza de oli nomizesis le «Vimana». La «Mahabharata» same kam la «Ramayana» deskriptis la «Vimana» kom esante aerala vehilo ye cirklatra formo, ed anke ye altra formo pensigante pri sigaro. Amba mashini posedis kupolo. La specifika detali por la konstrukto di ta mashini raportesas en la duacent stanci kontenata en la «Vaimanika Sastra» redaktita ye 400 a.K. ,cirkume, da Bharadvajy la Saja e tradukesis en 1875.

Un de la aspekti maxim astoniva di ca Indiana skriburi esas la simileso dil raportita lukti a la moderna kombato-tekniki. Ica skriburi deskriptas anke metodi por sparar karburajo per flugar ye diversa altitudi, koaktata terveni efektigata dal enemikaro, e la domaji produktita per la koliziono kun uceli. Plusa stanci avertas pri la importo evitar la tempesti ye supera altitudo same kam pri la neceseso absorbar sunala energii por ristartigar motoro. La «Vaimanika Sastra» konsakras ok chapitri inkluzante diagrami por deskriptar plura tipi de mashini. Lu mencionas anke 31 precipua parti di ta vehili e 16 tipi de materiaro povante utiligesar por lia konstrukto. Kande oli ne utiligesis, le «Vimana» halte-restadis en loko nomata «Vimana Griha», t.e. ulaspeca fortifikata hangaro.
Le «Vimana» propulsesis per karburajo ye flava-blanka koloro, same kam per centrala parto nutrata per mixuro fundamentizita ye merkuro. Le «Veda», anciena Indiana poemi qui konsideresas kom le maxim anciena de la Indiana texti, deskriptas le «Vimana» kom esante de formi e dimensioni diversa e lia aspekti variis segun lia utileso. La Indiana imperiestro Ashoka esis tante konvikita pri la autentikeso di ca antiqua raportaji ke il kreis la «Sekreta Societo dil Non Nekonocata Viri» olqua kompozesis ek non eminenta Indiana ciencozi di qui la tasko esis establisar listo dil diversa cienci mencionita en la anciena skriburi same kam celigar omna anciena informi a la habitantaro dil imperio. Ica suvereno pavoris kande il pensis ke la alte evolucionita cienci deskriptata en la anciena texti povus efektigar la devasto di lua domeno, t.e. simila destino ad olta per qua fulminesis la antiqua Imperio Rama.

La Imperio Rama deskriptesas en la «Mahabharata» e la «Ramayana». Li deskriptas la Imperio Rama kom esante civilizuro teknologiale ye tre alta nivelo di qua la nobela kasto povis flugar ad omna loki sur nia planeto, til la luno ed eventuale tra nia sunala sistemo. Atinginte lua maxim alta evoluciono, 12 000 yari ante nun, la Imperio Rama extensesis de nord-India til Pakistan. Ica Imperio posedis sep granda civiti nomata «La Sep "Rishi"-a Urbi». La nobeli voyajis de urbo ad altra urbo per la aerala voyo. Existas mem anciena texto di qua la nomo esas Jain, olqua deskriptas mashino nomata "Pushpaka" povanta transportar plura personi de urbo ad altra urbo. Lor la maxim bona tempo di ca Imperio, esis tanta grandanombra fluganta mashini en la cielo, ke on povis facile vidar la flava radiado di lia motoro dum-nokte.La Imperio Rama minacesis da enemiko mem plu potenta kam lu. Ita Imperio-enemiko posedis teknologio superiora ad olta di Rama e lua propra fluganta milito-mashini nomesis «Vailixi». Ita invaderi havis kom nomo la Ashvini, t.e. nomo quan plura teoriisti dil Novepoko (New Age) asociis ad Atlantida. Le «Vailixi» kustumale esis sigaro-forma ; min ronda kam le «Vimana». Kompare a le «Vimana» , le «Vailixi» povis voyajar same bone sub l'aquo kam en l'aero.La Rama-ani defensis lia imperio per potenta armi teroriganta ye amasala destrukto. La «Mahabharata» deskriptas la konflikto tale :« Fera fulmino, giganta morto-anuncanto, cindrigis omna membri di la genti di le Vrishni e di le Andhaka. La kombustita kadavri mem ne esis rikonocebla. Lia hari e lia ungli falis ; la terakotaji ruptesis sen videbla kauzo e pose la koloro dil uceli divenis blanka. Kelka hori plu tarde, omna nutrivi esis nesalubra. La fulmino divenis tenua pulvero. Por eskapar ica fairo, la soldati jetis su aden la aquo-flui e tale lavis su same kam lia equipuri».Mem se ne esas trovebla materiala traci di le «Vimana» o di le «Vailixi», evidentaji cirkonstancala di konflikti simila ad olti di nukleala konflikti existas. Misterioza explozo ye atomala proporcioni rezigis la urbo Mohenjo Daro, qua, segun rumoro, esabus una de la «Sep «Rishi»-a Urbi».

Ultre lo, Sumeriana ed Egiptiana mitologii raportas amba pri nukleala konflikti simila kande la Dei promenis en fluganta mashini majestoza. La Biblala raportajo di la Genezo deskriptas la devasto di Sodoma e Gomorrha segun identa maniero ad olta uzata en la Babilonana redakturo pri la Dei cindriganta la urbi e la planaji di lia opozantaro.

En 1990, la Chiniana exkavadi dil ruini di Lhasa en la montaro di Tibet posibligis deskovrar mikra librerio de dokumenti redaktita en la Sanskrita idiomo. La Chiniana autoritatozi qui examenigis ica dokumentaro opinionis ke olu esis tante importanta ke li sendigis lu a la Universitato di Chandrigarh por tradukesar ibe maxim bone kam ico esas posibla. D-ro Ruth Reyna pasis plura semani dum tradukar la prizentita texti a la Chiniana ed a la Angla e pose lu anuncis a la astonegata ciencisti ke parolesas pri indiki por konstruktar interstela navo. Ica informo produktis tre forta reakto dal Westala ciencisti qui ritradukis la texti e refuzis la tezo pri deskripto di interplaneta mashino. Li tamen interkonsentis pri la fakto ke parolesas pri deskripto dil preparado di expediciono a la luno.

Alexandro la Granda iris tam fore kam India por lua konquesto di la lore konocata mondo. Lua historiisti konservis registri sat preciza di lua invadi di la landi quin li atingis. Malgre la fakto ke lia redakturi uzesis nur por gloriizar ica imperiestro, la kronikisti di ta tempo mencionis ke lua trupi atakesabis per fluganta shildi qui pavorigis la kavalrio e ico koaktis Alexandro grupigar lua armeani. En la sequanta tempo il konquestos India sen renkontrar irga aerala rezisto. Adolfus Hitler esis tante impresita per la lekto dil anciena texti Indiana koncernanta le «Vimana» ke il sendis plura expedicioni ad India dum la yari 1930 por saveskar tam multe kam lo esis posibla pri la eventuala sekreta teknologii qui povabus trovesar ibe e qui posibligus a la Germana milit-avionaro devastar omna nacioni qui luktabus kontre la nazista partiso. Fortunoze, ita expedicioni faliis. Se Hitler havabus la moyeni sucesar konstruktar «Vimana», lore nula lando povabus impedar lua dominaco.
Tradukuro de texto da Gilles Milot, Prezidanto dil A. Q. U;


EMOCIGANTA EXOTIKA EXKUZI

EMOCIGANTA EXOTIKA EXKUZI KANIBALI DICAS : NI DEMANDAS PARDONO PRO MANJIR QUAR BRITANIANA MISIONISTI (raportajo da RICHARDS SEARS en interretala edituro di THE DAILY MAIL ye la 20ma di agosto 2007)

132 yari esis necesa por ico, ma la decendanti di tribuo de kanibali fine exkuzis su pri la fakto ke li manjabis quar amiki di Britaniana misionisto.La Veneracindo George Brown apene evitis mortigesar ipsa kande il riskis su irar aden la junglo por trovar ke ti qui esabis lua quar kolegi divenabis dineo-manjajo.Savesas ke la tribui en Papua Nova Guinea ankore kredas la realeso dil miraklifanta mediki e skeleta homi ma la kanibalismo esas kozo apartenanta a la pasinto.La aludita methodista (1) pastoro deskovris la osti dil citita viktimi dispersita alonge la kanibali-vilajo sur la Pacifika insulo Nova Britania.Lor pitoreska ceremonio eventinta icasemane, la chefi di ca insulo dicis ke li tre regretas ke lia ancestri distranchis en plura peci la misionisti en la skopo celebrar granda festo.La exkuzi agesis a la Chefa Komisario di Fiji, t.e. la loko de-ube venis la manjita misionisti.Ica komisario, Ratu Isoa Delamisi Tikoca, qua reprezentas la Rejino di Anglia en Fiji, dicis a la lokala chefi : "Ni esas profunde emocita e ni deziras a vi la tre granda joyo dil pardono qua finas ica deskonkordo."Lor la ceremonio, Sir Paulias Matane, Generala Guberniestro di Papua Nova Guinea, qua kontrolas Nova Britania, rimemorigis pri la bona verki da George Brown.La citita pionira Anglo esis proxima a la morto lor plura okazioni - pro feroca aborijeni o pro maladesi - ma il sucesis transvivar til lua retreto en Australia pos entraprezir finala voyajo a lua hema loko Durham.La dramatatra incidento qua esis la kauzo dil prizentita exkuzi eventis pos ke s-ro Brown voyajabis de Fiji a Nova Britania, olqua nomizesabis tale dal Angla exploranto William Dampier en 1700.Il sejornis en vilajo de kabanachi jacanta sur ica insulo, kande, ye la 8ma di aprilo 1878, il audis dicar ke la misionisti, kun qui il voyajabis pos departo de Fiji, esabis masakrita da kanibali.Dum timar revolto tribuala, s-ro Brown, qua lore evis 43 yari, koaktesis reprezalar nam il minacesis ke lu e lua omna grupo exterminesez da kanibali.Irante chasar la homo-manjanti en bateli "kanoe", lore ke li avancis alonge la litoro, la Angli esis ipsa izolita e siejata da 40 tribuala bateli "kanoe" e sucesis nur kun granda desfacilaji eskapar de ica danjero.Kelka dii pose, s-ro Brown, deskovris la osti dil mortigita docisti e predikisti en ula vilajo.Kun lua grupo, il incendiis omna kabanachi dil kanibali e lor sangoza afronto kelka de la hom-manjanta tribuani mortigesis.La venjo da Brown produktis senfrista paco-ofro de la aborijeni. Tamen, on asertas ke la memoro di ta mortigi obsedis lu til lua morto.Pos la ceremonio, hiere, tribuano dicis : "La Veneracindo povas nun sejornar pace en lua tombo pro ke la disputado finis".

(1) methodista pastoro : - Adepto di Protestanta sekto Angla.

LOUIS DE BEAUFRONT : KONCIZA BIOGRAFIO

(Tradukuro de artiklo dil Franca Wikipedia)

Markezo LOUIS DE BEAUFRONT (1855-1935) esis la unesma Esperantisto Franca, pose il esis un de la kreeri di Ido. La historio di lua vivo restas, ankore nun, plena de misteriaji : onu saveskis erste pos lua morto ke il ne esis markezo, ke lua patro ne esis konocata e ke en la realeso il nomesis Louis Chevreux ; il deskovris Esperanto quik de 1888, t.e. un yaro pos la publikigo di ca linguo ; kom preceptoro che richa familii e pro ke il esis celiba, il konsakris lua tota libera tempo a la difuzo di ta linguo, kreis la strukturi dil Esperantista movado, chefe en 1898 per la «Société Pour la Propagation de l'Espéranto (SPPE)» (Societo por la Propagado di Esperanto). Il skribis, en 1900, libro titulizita Commentaire sur la grammaire espéranto (Komento pri la Esperantala gramatiko) ; lua efikiva agado pleis unesmaranga rolo en la komencala difuzo di Esperanto.
Pokope, divergadi opozigis lu a la inicianto di ta linguo, Zamenhof, ed a la majoritato del Franca Esperantisti : segun Zamenhof, la utiligo di komuna linguo esis nur la expresuro di preske religiala humanismo ; segun Louis de Beaufront, Esperanto esis nur instrumento nam il deklaris «lingvo kaj religio estas du» (linguo e religio esas du diferanta kozi) ; ita divergo devas lokizesar en la historiala kuntexto di ta tempo, kande on diskutis en Francia pri la lego di separo dil Eklezio e di la Stato. Ultre lo, PRO KE IL HAVIS KONSERVEMA OPINIONI, IL TRE POKE PRIZIS TI QUI LIGAS ESPERANTO A POLITIKALA LUKTI. Interpersona disputi anke pleis rolo, precipue kande Espisti nihiligis kontrato por Esperanto quan il negociabis kun la editerio Hachette. Pro neklara pretexto, il ne asistis la unesma Esperantista kongreso di Boulogne-sur-Mer ube adoptesis la «Fundamento de Esperanto», t.e. la netushebla reguli qui garantias la stabileso di ca linguo.
Malgre ico, il nominesis da Zamenhof por reprezentar Esperanto koram la «Delegitaro por adopto di internaciona helpanta linguo». Dum ke il supozesis defensar Esperanto, il pledis por projeto venanta de ca idiomo, nome Ido, kreita da Louis Couturat a qua il servis kom putativa patro, segun la atesti da Ric Berger e da Jespersen. Ilu livis lore la Espisti e restis Idisto til la fino di lua vivo, tamen, lua agado ne havis la sama suceso kam por Esperanto, ed Ido konsumis su per vana reformo-projeti.
Lua transiro atraktis a lu la odio dil Espisti. Il naracis ke kande, dum la milito, il retrovenabis a lua domo incendiata per la Germana bombi, il trovis meze dil fumanta ruinaji peco de papero qua ne brulabis ; ol esis la letro da Esperantisto qua insultis lu kom «Maître Aliboron» (eleganta Franca expresuro por signifikar : Asno NDLT). Anke dum la milito, asertite, il recevabus dufoye letri da Zamenhof qua advokis lu retrovenar ad Esperanto.
Il mortis kom povra homo en 1935, en la departmento Somme ube il vivis en retreto. Segun Ric Berger, il esis lore tante izolita ke onu saveskis lua morto nur per exemplero dil revuo di Occidental, Cosmoglotta qua retrosendesis kun la menciono : «mortinta, nekonocata heredanti».


INFORMO-FONTI
Ni havas nur poka informaji pri lua vivo, on glinas elementi di ol hike ed ibe en la skriburi da Ric Berger qua renkontris lu en Paris en 1922 e qua povis longatempe diskutar kun lu dum tempo kande il ankore esis Idisto. (Videz la nekrologala artiklo «Louis de Beaufront ha morit» en numero di Cosmoglotta datizita de 1935.

MODERNA VIVO : STARBUCKS


STARBUCKS LA GLOBALA KAFEEYO PROXIMA [De SEATTLE artiklo da nia specale sendita jurnalisto]

En Usa la folkloratra imajo dil Franco qua havas beredo sur la kapo e pan-vergeto sub la brakio permanas exajerite. Ol ne plus konformesas - e depos tre longa tempo - ad irga realeso, ma a la ideo quan mult Usani havas pri la habitanti di Francia. Kontraste, moderna folkloratra imajo povus reprezentar la urbala medio Usana : nome, on vidus en ol viro bone vestizita, o muliero marchanta rapidege e tenanta per la manuo varma glaso kartona kovrata per kovrilo ek plastika materiajo. Ye la avana parto on povus vidar verda e nigra komercala emblemo reprezentanta kronizita sireno akompanata per nomo : " Starbucks Coffee ".Nome Starbucks, mondala championo pri kafeo, videblesas omnaloke trans la Atlantika Oceano, nam existas ibe preske 10 000 butiki apartenanta a lu. Singlasemane, 40 milion konsumeri kompras por su " cappucino ", " caffè latte " o mem " espresso macchiato ", qui drinkesas ofte dum marchar. Ico esas tre Usana kustumo nam la Usani, de longa tempo, cesis havar la kustumo disipar lia tempo. Ed ico ne eventas nur en Manhattan, qua esas ulaspeca templo dil kulturo e dil "business" : ico anke esas konstatebla de Seattle til Boston, de Tucson til Chicago, nam la kafeo Starbucks esas videbla omnube e konsumesas ofte rapidege.Por bone mezurar la importo di ca fabrik-marko, nulo plu valoras kam avionala voyajo de Chicago til Seattle. Quik de la embarko, on savas pri quo parolesas : nome, la pasajero sidas opoze a butiko markizita per la sireno ye la instanto kande la aviono flugeskas. Ica insigno ne esas nur trovebla enstrade, nam lua reprezentanti vendas lua nigra drinkajo anke en la aerportui, en la librerii, ec. Ed ol esas anke videbla avionale : sur la aerala voyirado dil kompanio United Airlines liganta Chicago a Seattle, kande esas la tempo furnisar la drinkaji, la avionala hostini esas " fiera servar a vu kafeo Starbucks ". Lor la terveno, same : la arivo-pordo stacas opoze a kronizita sireno.Advere, en Seattle, Starbucks esas omnaloke : ye singla voyo-kruco, e mem anke ye du anguli di singla voyo-kruco ! En ica urbo naskis la aludita entraprezeyo, en 1971. Pos kelka komenco-desfacilaji e kelka heziti, ita komercala grupo agis importanta rezolvo dum la yari 1980, per ne plus konsakrar su nur a la vendo di grana kafeo, ma per propozar butiki di qui la ideo esis ofrar kafeo segun Italiana maniero.

SERVO YE LA DRINKO- E PAGO-TABLO,TRANQUILA CIRKONDEYO,DOLCA MUZIKO,INTERRETALA ACESO,OMNA STARBUCKS-EYI DILMONDO SIMILESAS.

La koncepturo sucesis e Starbucks, nunadie, esas la mondala championo dil kafeo. "Ico ne esas hazardo se ica komercala grupo naskis hike", tale explikas Ron, kustumala kliento qua esas granda prizanto ye "caffè latte". Seattle esas fora de importanta altra urbi, ma ol esas apertita a la mondo." Jacanta an la litoro dil Pacifika Oceano, an la Kanadana frontiero, ica urbo orientizesas a la extera mondo. Cetere la Starbucks-insigno esas homajo a la marala vivo, nome ica nomo venas de protagonisto di "Moby Dick", romano di Hermann Melville.On konstatas en oli servo ye la drinko- e pago-tablo, tranquila cirkondeyo, dolca muziko, interretala aceso... omna Starbucks-eyi dil mondo similesas. De la interdiktata Civito en Beijing (Pekino) til la strado Montorgueil en Paris, per trairar Bangkok o Séul, la koncepturo esas la sama. On iras sola adibe, ma on povas trovar en ol plura personi por diskutar, o laborar. En la Usana butiki, la profesionala asembli ne esas rarajo.Tra la mondo, la dicita koncepturo esas sucesoza. Ica komercala grupo posedas nun plu kam 12 000 butiki ed adjuntas, singlayare, preske 2 000 nova kafeeyi a lua ja existanta komerceyi, en Usa ed en la tota mondo. On mem plurapidigas la developo-ritmo : en 2007 la aferala skopo di ca firmo esas la aperto di 2 400 nova butiki. En Paris, ube ca komercala grupo ja havas triadek tala loki, la konsumeri prizas povar restar dum plura hori sen tedesar da garsono qua, altraloke, venus, ye singla duadek minuti, por recevar nova komendo.Tamen, ica nova modo «made in USA» produktas nur poka opozo. Kad ico esas signo ke la «Usanigo» ne plus timigas ? Kad ico esas signo ke Starbucks agas sagace ? Advere, en la Parisala Starbucks-eyi nur poka kozi pensigas pri Usa. Ica entraprezeyo ne fanfaronas : che Starbucks, onu ne multe komunikas. En Seattle, la dicita entraprezeyo esas fortreso, e la pasanta stranjera jurnalisto konsilesas sistematre konsultar la retala pagino pri ca fabrik-marko. Same en Paris : «Se la klienti restas sen konsumar, kad ca entraprezeyo ganas pekunio en Francia ?» «Quala esas lua projeti, lua ambicii ?» Ita questioni esas sen respondo. Onu tacas.Duminstante, ica strategio esas sucesoza. Tamen ico eventas pos multa desfacilaji e problemi. Anke en Usa. En 1999, lor la somitala interrenkontro dil Mondala komerco-organizuro (WTO/OMC) en Seattle, Starbucks qua akuzesis komprar tro chipe a la rurani la kafeo-grani, esis, same kam Gap o Nike, un de la maxim odiata skopo-plaki por la manifestanti. La movadi opozata a la komercajigo dil mondo kunvenis exter la somitala interrenkontro por iniciar to quo restis en la memori kom la departo-punto dil granda mobilizi kontre la globaligo. En la Starbucks-eyi dil urbo-mezo, vitri spliteskis.Depos ita tempo la aludita komercala grupo reaktis. La kombato por sana ambiento e por plu equitatoza komerco divenis la baricentro di lua komunikado. Starbucks ne interesas grande Marina Skumanich, reprezentantino en Seattle di la «Washington Fair Trade Coalition», organizuro qua militas por equitatoza komerco. Ma elu agnoskas ke Howard Schultz, qua esas la patrono dil dicita komercala grupo, esas meritanta homo. «Il esas un de ca moderna patroni qui esas tre diferanta de lia preirinti, tale explikas ita militantino. Lia politiko semblas esar tre progresema, tam bone en la domeno dil ambiento kam en olta di la laboro-kondicioni. Existas sincera deziro facar bona kozi. Tamen, quankam li deklaras ke li havas tre alta ambicii, li ne esas sempre ye olia nivelo. Koncerne la ambiento, pro quo li ne kompras plu multa kafeo kultivita en ombro, t.e. en la naturala peizajo dil regioni produktanta ol, e ne en granda plantacerio ?»
Omnakaze ica kompanio bone konsideresas trans la Atlantika Oceano.Ma ica giganto dil bruna oro ne esas sen diversa e psikologiala problemi. Lu subisas mem kreskala krizo, se on kredas to quon dicas Howard Schultz, nome il desquieteskas pro la fakto ke il ne plus rikonocas la Starbucks quan il konceptabis : kad la komercala grupo ne minacesas perdar sua identeso pro ke ol divenas gigantega ? Ka Starbucks ne esas minacata dissolvesar en la globaligo ? En informilo interna a lua kompanio, ica historiala patrono regretis, dum la pasinta printempo, la renunco di ula agomanieri certe «romantika». Aludante tale la sili de kafeo sur la drinko- e pago-tabli di Starbucks, qui nun remplasesas per normigita paketi, pro ke ico konsideresas kom la unika moyeno konservar l'aromo dil Starbucks-kafeo omnaloke en la mondo. Pro brilar tro forte, dil sireno la krono povus riskar paleskar.

(Segun artiklo da Gilles BIASSETTE publikigita en la jurnalo LA CROIX)

LA POVRA SERVISTINO


Olim esis povra servistino qua esis efikanta e neta ; singladie elu balayis la domo e shovis la rezidui aden la strado avan la pordo. Ulamatine, dum laboreskar, elu trovis letro surtere ; pro ke elu ne savis lektar, elu depozis lua balayilo en irga angulo ed adportis la letro a lua mastri : lo esis invito sendita da magiala nani, qui pregis elu divenor baptomatro di un de lia filii. Elu ne savis quon rezolvar ; fine, pos multa hezitado, pro ke on dicabis ad el ke esas danjeroza refuzar, elu aceptis.Tri nani venis querar elu e duktis el a kaverno en monto, ube li rezidis. Omno ibe esis mikrega, ma tante jolia e miniona ke lo esis super omna deskripto. La parturinta muliero esis en lito ek ebenligno inkrustita per perli, kun kovrilo brodita per oro ; la bersilo dil infanteto esis ek ivoro e lua balnokuvo ek masiva oro. Pos la bapto-ceremonio, la servistino volis senfriste retroirar a la habiteyo di lua mastri, ma la nani pregis elu insiste restar dum tri dii kun li. Elu pasis ita dii en joyo e festo, nam ica mikra enti aceptis el maxim kordiale ed afable.Pos tri dii, pro ke el volis absolute retroirar, li plenigis lua poshi per oro e duktis el til la ekireyo di lia subtera loko. Arivante che lua mastri elu ristartis lua kustumala laboro e riprenis elua balayilo en la angulo ipsa ube el lasabis ol. Ma ekiris la domo stranjeri, qui demandis ad el qua el esas e to quon el volas. Elu saveskis lore, ke elu ne restabis dum tri dii - quale el kredis lo - ma dum sep tota yari che la nani, e ke dum ita tempo mortis lua mastri.

(Segun rakonto di le Grimm)

RESPONDO DAL PAPALA SEKRETARIEYO

Vatikano, ye la 4ma di septembro 2006.

Tre estimata sioro Martignon,

La Statala sekretarieyo di la Santa Sidilo konfirmas la recevo di vua atencinda letro redaktita ye la 25ma di Julio cayare, per qua vu informis la Santa Patro pri la devolopo dil artificala linguo IDO e vua prego por apogo di ca projeto.
Me komisesas por dankar vu pro ica expreso di alta estimo a la Sucedanto di Petrus e a lua universala pastorala servo. Koncerne vua demando por partopreno a la linguala projeto quan vu koncize deskriptis, me informas vu ke motive di la grandanombra taski dil universala Eklezio e di la limizita moyeni di la Santa Sidilo desfortunoze ne existas carelate konkreta posiblesi. Ma me darfas asertar a vu ke la Santa Sidilo observas atencoze interesanta linguala developadi. Forsan vu povus en vua ekleziala e sociala medio trovar privata od institucala apogo a vua projeto.
Lua Santeso Papo Benediktus XVI inkluzas vu en lua pregi e pregas Deo por vu en la skopo obtenar lua konstanta protekto e lua abundanta benediko.


Kun maxim bona deziri ed amikala saluti

Sinioro Gabriel Caccia

BISMARCK, KA LU ESIS LA NIGRA ANJELO DI LA MODERNA MONDO ?


Kande me esis tre yuna puero en Lotringia, un de mea kuzini uladie prizentis a lua familiani lernolibro pri historio qua uzesis en lua skolo. En un de la pagini videblesis grabita imajo di Bismarck kande parolesis pri la milito eventinta en 1870 inter Francia e Germania. Mea avino patrala-latere lore klameskis : - Me odiegas lu, por me ica viracho esas monstro ! Certe lua opiniono esis sennuanca, nam elu memoris la tempo di lua infanteso e yuneso kande la parto de Lotringia ube elu vivis esis anexita da Germania. La France-parolanta Lotringiani divenabis minoritato koaktata lernar e parolar en la skolo stranjera linguo, ed en tempo kande la nacionalismo e la patriotismo havis forteso ne-imaginebla che la generacioni di nia tempo ico esis granda anmala vunduro. Tamen, mea avino agnoskis ke la legi Germana esis bona e ke en la Germana Imperio onu juis prospero ed ecelanta sociala aranjuri. Ma to quo esis malega esis la militi produktita dal Prusiana imperialismo. La milito e la desvinko di 1870, poslasis ankore hororigiva traci kande eruptis la milito di 1914. Quankam la familio di mea avino esis parte de Germana origino, ol esis tamen tre patriota Franca, t.e. paradoxo qua existis ofte en Alzacia-Lotringia : Germane-parolanta homi od homi de Germana origino esis sentimentale Franca, dum ke opozite homi de pure Franca origino e linguo esis sentimentale Germana patrioti. Inter ita du extremaji existis omna pensebla nuanci. Ed en la sama familio, ofte, la kordio di ula membri pulsis por Germania dum ke la sentimenti di altri esis por Francia. En la familio di mea avulo esis kin fratuli. Lia patro qua esis olda Franco naskinta longatempe ante 1870 interdiktis a li parolar la Germana idiomo heme, nam pro ke la linguo lernata ed uzata en la skolo esas tre importanta, ol tendencas remplasar pokope la matrala linguo kande olta ne esas docata. Ico ne impedis ke la sentimenti esis tre mixita. Tri de la yuni, inter ili esis mea avulo, havis dividita sentimenti. Li certe havis plu forta inklineso a Francia, tamen li komencis atraktesar da Germania e probable dum la sucedo dil tempo se ne esabus milito e desvinko di Germania, la futura generacioni tre versimile divenabus Germana e Germane-parolanti. Ma, inter li, un de la fratuli havis sentimenti nur Franca e cetere livabis Germana Lotringia por habitar en Francia, ed il esis ardoroza Franca patrioto quale ico existis itatempe, regretinde la patriotismo takaze e ta-epoke esis anke tre kontre-Germana odianta. Un altra fratulo, opozite, malgre ke la Franca esis lua matrala linguo, esis fervoroza Germana patrioto kun omna sentimenti qui akompanis ico ye la komenco dil XXma yarcento, t.e. anke tre granda kontre-Franca odio ed il milit-servis che la «Uhlan»-i qui esis Germana elita soldati. Ne-utila esas precizigar ke ita amba fratuli inter-odiegis. Pos la unesma mondo-milito, la cetera fratuli probis, tote vane, rikonciliar la «Franca» e la «Germana» fratuli. Tala kazi esis tre frequa en Alzacia-Lotringia e mem existis ulo plu mala. Dum la milito existis parto de familio qua esis Germana ed habitis en Germania dum ke la altra parto esis Franca ed habitis en Francia. Ula filiuli kombatis ye la Franca latero e mortis por Francia, dum ke la altri kombatis ye la Germana latero e mortis por Germania. Onu imaginez la dramati e la kordio-laceri ! Me preferas ne parolar pri la eventi dil duesma mondo-milito. Ed ica omno esis direte e nedirete la verko da Bismarck !
Princo Otto, Eduard, Leopold von Bismarck naskinta en Schönhausen en 1815 e mortinta en 1898, sucesis per tri militi : en 1864 kontre Dania, en 1866 kontre Austria e en 1870 kontre Francia, establisar la uneso di Germania. Il esis la reprezentanto dil «junker»-i t.e. Prusiana militistal nobela kasto tilextreme konservema e reaktema e selektesis kom ministro da rejo Wilhelm I di Prusia por impedar la evoluciono di Prusia a modernigo, liberalismo e demokratio segun la modelo di Anglia. Danke lua genioza politikala habileso, il sucesis nur tro bone. Mediace di militi Bismarck e lua kasto torpedagis ica evoluciono e facis la uneso di Germania sub la ceptro dil rejo di Prusia diveninta Germana imperiestro. Por atingar ita skopo il mustabis eliminar de Germania la vera imperiestro, nome ilta di Austria, qua koaktesis regnar nur precipue sur Danubiala regioni e mustabis abandonar lua yuri ye cetera Germana teritorio pro la milito quan lu perdis en 1866.
Quankam, Bismarck anexis Alzacia-Lotringia a Germania en 1871,e malgre la dramati qui esis la konsequo, me ne reprochas ico a lu, nam il ne povabus agar altramaniere, nome la Germani di la lora tempo ne komprenabus pro quo li mustis kombatar kontre Francia e ne rihavar teritorii qui esis granda-parte Germane-parolanta e qui havis historio parte Germana.
La grava erori qui duktis a katastrofo venis pose. Bismarck esabis tre habila e mem genioza por krear la cirkonstanci qui posibligis la uniono di Germania sub la direkto di lua suzereno la rejo di Prusia, ma plu tarde pos la uniono di Germania il esis multe min sagaca relate la exterlandala politiko.
Il facis grand erori, nome il ne intelektis justatempe ke energioza, dinamismoza ed expansema lando quale esis nova Germania bezonis kolonii por kontentigar lua ekonomiala dinamismo. La moderna Germana historiisti laudas ilu pro lua refuzo obtenar kolonii, ma li eroras, nam li oblivias la kuntexto di ta tempo.Bismarck iris mem til kurajigar Francia aquirar vasta koloniala imperio, nam il esperis ke tale il obliviigus dal Franci la perdo di Alzacia-Lotringia. Kande sub la preso dal industriala " lobby "-i en 1882, il rezolvis havigar kolonii por Germania, lo esis tro tarda, Germania sucesis ganar nur kelka magra kolonii dum ke la maxim bona e vasta teritorii okupesabis da Britania e da Francia. Kompreneble la Germani esis tre frustrita ed ico instigis li pensar pri Europa kom eventuala expanso-domeno ed lo havis la katastrofatra konsequi quin onu konocas.La duesma grand eroro esis la fakto ke il ne serchis havar bona relati kun Britania. Komence la Britaniani qui joyis pro la desvinko di lia anciena enemiko Francia esis favoroza a la nova Germana Imperio, ma Bismarck ne egardis ico, nome il havis apene plu multa simpatio por Britania kam por Francia. Ita amba landi esis por lu "Westmächte" t.e. westala landi ed ica vorto expresis la desestimo e dessimpatio, quin il havis por amba. Ica refuzo krear ligili di amikeso e paco kun la tre potenta e totamonde influoza Unionita Rejio havis dramatatra konsequi kande imperiestro Wilhelm II, qua esis poke dotita politikale, entronigesis, nam lore per lua des-habileso la situeso inter amba landi degeneris til militala enemikeso.Fine, "last but not least" quale dicas la Anglosaxoni, Bismarck esforcis per omna moyeni - ed advere sucesoze - impedar la retroveno dal monarkio a Francia ed impozar republiko ad ica lando. Nome, il volis izoligar irgakuste Francia en Europa, ube lore existis nur monarkii, ed il timis (absurde) ke royalista Francia divenez federito di Austria e ke amba landi atakez la Germana Imperio por venjar su pro lia desvinki kontre Prusia. Ico esis folajo, nam la republiko esis sempre militema rejimo en Francia ed, ultre lo, royalista Francia probabus, omnamaniere, impedar la irado dal Austriana federito a milito en 1914 e la erupto dil unesma mondo-milito. La Franca monarkiisti esis ya multe plu bona diplomacisti kam la republikani pro ke li havis yarcentala savo pri guvernado e pri exterlandala relati.La aranjuri quin Bismarck ne volis facar havis absolute dramatatra konsequi quin ni subisas ankore nun. Nome, se la sucedanto dil politiko da Bismarck, Wilhelm II esabus saja e habila monarko, il, forsan, povabus evitar la kaptili poslasita per la erori da Bismarck. Regretinde, Wilhelm II esis inteligenta viro certe, ma tote ne apta pri politiko. Il plumaligis la ja defektoza laboro da Bismarck e kreis obstinega enemiki kontre Germania. En la Franca existas proverbo qua asertas ke "guvernar esas previdar". Se Bismarck previdabus la futuro, il certe evitabus la erori qui esis duktonta Sinioro Wilhelm II a mondala konflikto. E, nia mondo esus tote diferanta cadie, sen la traci e vunduri poslasita dal du mondo-militi. Sen Adolfus Hitler e la holokausto. E sen lo "politically correct" e la vasaligo di Europa da Usa. Nia mondo, e precipue Germania, debas granda parto del nuna malaji a la misfacita laboro da Bismarck. La problemo esas ke Bismarck esis politikala geniozo e ke lua erori anke esis genioza ed havis giganta dimensioni e konsequi.

lundi 29 décembre 2008

EXTRAKTURO DE ATLANTIDA DA PLATON


[Introdukto :- [Aden multa lingui tradukesis ica texto qua esas tre famoza pro ke ol raportas pri la famoza insulo Atlantida qua, asertite, sinkis en la maro 10 000 yari ante nun. Kad ica raporto esas nur mito o historiala vereso ? Pri ico diskutas e disputas omnaspeca kulturozi e ciencisti de 2 500 yari, t.e. depos la tempo kande ica texto redaktesis da Platon. Esas mencioninda, ke la fakti e la teorii expresata en ica raportajo tote bone konformesas a la Indiana kosmologio e doktrino di eterna destrukti e rikomenci pro periodala katastrofi dum ke oli ne agnoskesas da nia moderna Ocidentala cienco. Ica texto, semblante, til nun ne tradukesis ad Ido. Nun me agas lo.]

«Esas en Egiptia, dicis Solon, en la Delto, vers la pinto di qua dividesas la fluo dil fluvio Nilo, ula departmento quan onu nomizas Saitikia, ed interne di ca departmento la maxim granda urbo esas Sais – Ibe esis Amasis, la lokala rejo. - Segun la habitanti di ta urbo, lo esas ula Deino qua fondis ol : en la Egiptiana elua nomo esas Neith, ma en la Greka, segun to quon li dicas, ita nomo esas Athena. Or ica homi esas tre amika a la Athinani e li asertas ke ulamaniere li esas lia parenti. Solon raportis ke, arivinte en lia lando, il grande egardesis e ke, kande il questionis uladie pri la antiqua tempi e fakti la sacerdoti maxim savoza pri ta temo, lore il deskovrabis ke nek lu ipsa nek irga altra Greko savas ulo serioza pri oli. E, altrafoye, pro ke il volis instigar li parolar pri antiquaji, il komencis savigar da li to quon ni havas hike kom maxim granda ancienaji. Ilu parolis pri Foroneos, nome ilta quan onu nomizas la unesma homulo, pri Niobes, pri la diluvio di Devkalion e pri Pyrra e la miti quin onu rakontas pri lia nasko, ed anke pri la genealogii di lia decendanti. Ultre lo, il esforcis, per konjektar la yari kande ica fakti eventis, kalkular lia dato.Ma un de la sacerdoti, qua esis tre olda diceskis : «Ho Solon, Solon, vi Greki, vi sempre esas ne-adulti : Greko nulatempe esas olda ! » Lore Solon replikis : «Quale on devas komprenar ico ? » - E la sacerdoto respondis : «Vi esas yuna, vi omna, per la anmo. Nome en ol vi havas nula anciena opiniono, veninta de antiqua tradiciono, neanke cienco qua blankigesis dal tempo. E yen la motivo. La homi destruktesis ed itere destruktesos per multa manieri. Per fairo e per aquo eventis la destrukti maxim grava. Ma esis anke altra de oli qui esis min forta, per mili de diferanta manieri. Nome, to quon onu rakontas via-lande pri la fakto ke ulfoye Faeton, la filiulo di Helios, pos jungir la charo di lua patro, ma qua esis neapta guidar ol sur la patrala voyo, incendiis omno quo esis sur la Tero ed ipsa perisis frapita per la fulmino, ico dicesas sub formo di legendo. Yen la vereso : deviaco kelkafoye efektigesas en la astrala korpi qui jiras ciele, cirkum la Tero. Ed, en intertempi duranta dum tre longa periodo, omno quo esas surtere perisas lore pro la tro granda abundo dil fairo. Itatempe, omni qui habitas sur montaro, en altaji ed en sika loki, perisas, prefere kam ti qui rezidas proxim la fluvii e la maro. Ma koncerne ni, la fluvio Nilo, qua ja esas nia salvero en altra cirkonstanci, prezervas ni anke de ta kalamitato per exterfluar. Kontree, altrafoye, kande la dei purigas la Tero per la aqui e submersas ol, nur la bov-gardisti e la pastori, en la montaro, salvesas, ma la urbana habitanti di via landi fortranesas a la maro per la fluvii. Opozite, en ica lando, nek lore nek altrakaze, la aqui decensas de la altaji a la planaji, ma lo sempre esas de-sub la tero quin li ekiras naturale. Ico havas kom rezulto, onu dicas, ke hike mantenesis la maxim anciena tradicioni. Ma la vereso esas ke, en omna loki ube ne esas ecesanta koldeso nek ardoroza varmeso por ekpulsar lu, esas sempre, min o plu grandanombra, la homala raso. Tale, sive en via landi, sive hike, sive en irga altra loko pri qua ni audis parolar, se efektigesis ulo bela, granda o remarkinda ye omna vidpunti, ica omno esas mencionita per skriburi hike, depos la antiqua epoko, en nia templi, e la memorajo pri ico salvesis.Ma en via lando ed en landi di altra populi, singlafoye kande la kozi esas kelke organizita koncerne la skribarto e l'omna ceteraji di to quo esas necesa a la urbala vivo, yen ke itere, ye intertempi reguloza, quaze morbo, la ondi dil cielo rifalas adsur vi e lasas posvivar de inter vi nur la iliterati e la nulsavanti. Tale, itere, vi ridivenas yuna, sen irgo savar pri to quo eventis hike, via-lande ed en la anciena tempi. Nome, ica genealogii quin vu jus citis, ho Solon, od adminime to quon vu aludis pri oli koncerne la eventi di via lando, esas apene diferanta de la por-infanta rakonti. Ed, unesme, vi memoras nur un unika terala diluvio, dum ke esis multa de li antee. Pose, koncerne la maxim bona e la maxim bela raso inter la homi, vi ne savas ke en via patrio olu naskis, nek ke de ita homi, vi e via tota nuna civitanaro decendas, nam kelko de lia genitala semino permanis. Icon vi ne savas, pro ke, dum grandanombra generacioni, la posvivanti mortis sen esir kapabla expresar ica fakti per la skribarto. Yes, Solon, esis tempo, ante la maxim granda destrukto per la aqui, kande la civito qua nunadie esas olta dil Athinani, esis, de omna, la maxim valoroza en la milito e tote aparte la maxim civilizita omnarelate. En ol, onu dicas, realigesis la maxim bela prodaji ; esis politikala konstituci qui esis le maxim bona de omna pri qui ni ulatempe audis parolar sub la cielala vulto . " - Pos audir ico, Solon, dicis ke il tre astonesis pro admiro, e, plena de kuriozeso, il pregis la sacerdoti raportar exakte e senfriste la tota historio di lua samcivitani di olim.E respondis la sacerdoto : " Me ne intencas tacar , ma egarde a vu, Solon, a vua civitanaro e mem plu multe a la Deino, qua protektis, edukis, instruktis vua civitanaro, lon me dicos a vu. De nia du urbi, la maxim anciena esas la vua per tempo-disto de mil yari, nam ol genitesis da Gaia ed Héfaistos. Ica habiteyaro, ube ni nun parolas, esas plu recenta. Or, depos la tempo kande ica lando civilizeskis, pasis, segun nia sakra skriburi, tempo de okamil yari . Do, me koncize deskriptos a vu lia legi, e, inter lia prodaji, me naracos a vu la maxim bela quan li realigis. Ni, tamen, diskutos plu detaloze pri co per konsultar la texti ipsa kande ni havos plu multa tempo disponebla. Ma, unesme, komparez via legi ad olti di ca civito. Grandanombra exempli de legi qui existis lore en via lando, esas trovebla hike nia-tempe. Unesmarange, la klaso sacerdotala separita ed apartigita de l'omna ceteri, pose la mestieristala klaso, quoniam* singla speco de mestieristi praktikas sua mestiero aparte, sen mixar su ad irga altra speco, la pastorala klaso, olta dil chasisti ed olta dil plugisti. E koncerne la klaso dil kombatanti , vu ja probable konstatis ke anke ol esas hike distingebla de l'omna ceteri e ke la lego preskriptis a lua membri okupar su pri nulo ecepte pri la militala kozi. Same, koncerne la formo di lia armaro , shildi e lanci, di qui kom le unesma, inter la populi vicinesanta Azia, ni recevis furniso. Nome lo esas la Deino qua, quale en ica lando, docis lia fabrikado a vi, t.e. a vi kom le unesma pri co. E, koncerne la spirito, vu konstatas probable til quala grado la legaro sorgis pri ca temo hike, quik de la komenco, same kam pri la edukado, e pro ke elu savigis omno da ni, til la predico-kapableso e la medicino qua koncernas la sanesala stando, on povas ya dicar ke el docis a ni ita deala cienci til lia homala aplikado, e mem ke el furnisis a ni l'omna cetera cienci qui sequas olti.Yes ya, lo esas ita ipsa konvencioni ed ica ipsa organizuro quin la Deino privileje donabis a vi kom le unesma. Elu selektabis la loko ube vi naskis, nam elu egardabis la harmonioza mixado dil sezoni, qua igis ol apta sustenar la maxim sana homi. E, pro ke ica Deino prizis samatempe la milito e la cienco, deziranta ke ica loko esez la viveyo dil homi maxim simila ad el, elu selektis ol e populizis ol unesme. Vi habitis lu, do, sub legi similesanta le nia e mem plu bona kam oli. E vi superiris omna homi per omnaspeca qualesi, quale konvenas a decendanti e dicipuli dil dei. Multanombra e granda esis via prodaji ed olti di via civito : ni havas skribita texti pri oli ed oli ankore nun admiresas. Ma un de li superiras la ceteri per lua grandeso ed heroeso. Nome, nia skriburi raportas quale via civito olim nihiligis insolenta imperio qua samatempe esis invadanta tota Europa e tota Azia ed atakis oli venante de teritorio jacanta en fora regiono dil Atlantika maro.Fakte, icatempe, on povis trairar ita maro. En ol esis insulo, avan la paseyo quan vi nomizas, segun to quon vi dicas pri lu, la koloni di Herkules. Ca insulo esis plu vasta kam Libia ed Azia kune. E la voyajanti di ta tempo povis irar de ica insulo a la cetera insuli e, departante de ita insuli, li povis atingar la tota kontinento, per la opozita litoro dil dicita maro qua vere meritis lua nomo. Nome, unlatere, interne di ca maro-stretajo pri qua ni parolas, semblante existas nur portueto kun kolo streta e, ye la altra latero, extere, existas ica vera maro e la tero qua cirkondas ol e quan onu povas nomizar, en la justa senco dil vorto, kontinento. Or, en ica insulo Atlantida, reji kreabis imperio granda e marveloza. Ica imperio esis mastro di la tota insulo ed anke di mult altra insuli e di porcioni dil kontinento. Ultre lo, ye nia latero, lu dominacis Libia til Egiptia ed Europa til Tyrrhenia. Or ica potenta lando, pos koncentrir lua omna trupi, entraprezis, samatempe, sklavigar via teritorio e la nia ed ti omna qui esas ye ca latero dil maro-stretajo. Ma lore, ho Solon, la potenteso di via civito admirigis lua energio ed heroeso a la okuli di omna vivanta homi en ita tempo. Nome lua civitani superiris omna cetera homi per lia anmala forteso e per lia militala apteso. Unesme kom guidanti dil Greki, pose sola pro neceseso pro ke li abandonesis dal altri, travivinta extrema danjeri, li vinkis la invaderi ed evitigis la sklaveso a ti qui nulatempe esabis sklavi, pluse, sen rankoro, li liberigis omna altra populi e ni ipsa qui habitas cis la koloni di Herkules. Ma , en la sequanta tempo, eventis tertremi hororigiva e kataklismi. Dum tempo de nur un jorno e di nokto terorigiva, via tota armeani sinkesis subite sub la tero e, same, la insulo Atlantida dronesis en la maro e desaparis. Yen la motivo pro quo, ankore nun, ita Oceano ibala esas desfacile atingebla e ne-explorebla, pro la obstaklo dil slamoza e tre basa fundo quan la insulo, dum dronesar, sedimentizis.» ------------------------------------------------------------------------------------------------------------Hike finas la texto propre dicita qua koncernas la eventi pri Atlantida e lua Imperio. La cetera parto dil raportajo esas diskuto min o plu mitala ed utopiala pri la historio e la vivo en la socio di Atlantida.====================================================================

Princo denuncas la profanaco di Versailles


Princo Charles-Emmanuel de Bourbon Parme sendis letro a la Republik-prezidanto por denuncar la expozo nun montrata en la palaco di Versailles pro ke ol esas profanaco di la memoreso di nia reji. La partiso Alliance royale asociesas ad ica protesto, nome lu opinionas ke se artisto esas libera por krear to quon lu deziras publika institucuro quale la kastelo di Versailles pekuniizita per la Franci (ed anke per multanombra meceni) devas prezervar la memoreso di nia reji e precipue da Ludovikus XIV qua konstruktigis ica splendida palaco.

KELKA NOVAJETI [29/12/2008]

Ye la 29ma di decembro 2008.

Dio di santa Thomas Beckett.

DIO-PROVERBO / Ne fidez parolo sen propra kontrolo !

ZODIAKO / En la zodiako-signo dil Kaprikorno guvernata dal planeto Saturno.

VETERO / Blua e sunoza cielo kun granda koldeso, cajorne, en Francilia.

KONCIZE

AFGANIA / MORTIGERA ATENTO EN AFGANIA
Suocida atento per bomba automobilo facita en est-Afgania produktis, hiere, la morto di dek-e-sis personi, inter li esas dek-e-quar infanti e pueri. La aludita atento, olqua eventis proxim gimnazio ube yuni venabis por vidar la rezulto di lia exameni, anke produktis 58 vunditi.

IRAN / OK MORTINTI LOR EXPLOZO
Ok personi mortigesis lor explozo en armi-fabrikerio dil provinco Ispahan. Ica acidento eventis ye la pasinta saturdio vespere, en la produkteyo di explozili. Onu konocas nek la nomo di ca fabrikerio, jacanta en Zarinshahr, nek la traiti di lua produkturi. Paro del nukleala instaluri Iranana, inter oli la fabrikerio por plurichigo di uraniumo* di Natanz, trovesas en la dicita provinco.

SERBIA / ALBANIANI PERSEQUESAS PRO MILIT-KRIMINI
Dek Albaniani, anciena membri dil Armeo di liberigo di Kosovo (UCK), arestesis pasinta-venerdie en Presevo, sud-Serbia. Li suspektesas pri milit-krimini kontre Serba civili pos la fino dil konflikto en Kosovo (1998-1999), li esis audota hiere da inquestanta judiciisto dil statala advokataro pri la milit-krimini. Judiciala proceduro entraprezesis kontre 17 suspektati entote, inter li sep duras esar fuganta.

Kordiala interretala saluti ad omni. JM :::-:::

DIO-SANTO (XXIX.XII.MMVIII)

DIO DI SANTA THOMAS BECKETT (1120-1170)
Naskinta en London, il selektesas da rejo Henrikus II Plantagenet kom kancelero e plu tarde kom arkiepiskopo di Cantorbery en 1170, ma il ocidesas en lua kirko da intima amiki dil rejo.

[Segun la diala jurnalo LA CROIX (LA KRUCO)]

La mondo desquieteskas


La bombardi eventanta en Palestina timigas da me ke forsan granda milito povus pos min o plu longa tempo produktesar per ico. Nome, omna Mohamedista landi esas iracoza e tote aparte danjeroza Iran. Kad Israel ed Ocidento mustos afrontar "Jihad" (santa milito) dal furioza landi di Proxima-Oriento ? Me esperas ke no, nam onu bone savas kande milito komencas, ma nule kande e quale ol finas.

Nia Santa Patro la papo dicis...



Papo Benediktus XVI deklaris, kelka dii ante nun, a la informili ke esas tam importanta salvar la homaro de la homeosexualeso kam salvar la pluvo-foresti. La homeosexuala organizuri esas tre deskontenta. Tamen la papo apogas su sur la biblo qua kondamnas la homeosexualeso. Anke la du altra monoteista religii ferme kondamnas ica aspekto dil sexualeso. Il agas nur segun la tradicionala kriterii dil katolika religio. Kad ico esas efikiva ? Lo esas altra afero

dimanche 28 décembre 2008

Ka vere klimatala pluvarmigo ?


Onu sencese parolas a ni, per omna posibla informili, pri la klimatala pluvarmigo debata a la industriala aktiveso di la homi. Ma, ico ne esas sempre evidenta, nam en Francia la yaro 2008 ne esis aparte varma. La somero esis prefere pluvema e nevarma e la vintro esas aparte kolda. La situeso esis simila dum la preirinta yaro. Kad onu devus prefere parolar pri cikli klimatala e ni jus trairis periodo aparte varma, dum ke nun ni eniras plu kolda periodo ?
Me ne presavas, ma me prizas tam poke la granda koldeso kam la granda varmeso.

Timo en sudwest-Francia

xxx:xxx:xxx

Me lektis en la diala jurnalo LA CROIX ke pro la falo di la Britaniana "pound", la vivo dil Angli en la euro-landi divenas desfacila. La chipa preci divenis subite chera e multa Angli intencas departar. La sudwest-Franci tre timas ica departo, nam la Angli impulsis favoroze la ekonomio di lia regiono. Tamen, me lektis che interretala edituro di THE DAILY TELEGRAPH, ke malgre la nuna desfacilaji, mult Angli tamen preferas probar restar, nam li timas ne plus povar riadaptesar a la vivo en Unionita Rejio. Multa de li regretas nun - juste o nejuste ? - ke Unionita Rejio ne adoptis la euro kun la altra Europana landi, kelka yari ante nun.

xxx:xxx:xxx

Prizento nekustumala


La adepti dil interlingui kustumale esas tre progresema. Me intencas montrar ke anke konservemi povas esar adepti di Linguo Internaciona, e kompreneble tale anke la royalisti e bigoti, nam IDO esas Idiomo Di Omni. Me intencas publikigar diversaji en ica blogo segun konservema vidpunti.
Me esperas ke me povos atraktar royalisti e diversa konservemi ad Ido por modifikar lua etoso.

Idiomo Di Omni - anke por royalisti e bigoti

La adepti di nia interlingui (Esperanto, Ido, Interlingua e ceteri) esas maxim ofte "progresema", t.e. nerare li esas anarkiisti, Trockiisti, komunisti e similaji. Ma linguo internaciona vizas adoptesar da omna homi e da omna kategorii de homi, t.e. anke konservema homi darfas e mem devas esar lua adepti. Lore, me pensis ke royalisto e bigoto (me donas a la vorto bigoto, la senco di persono qua grantas importo a la religio kom tradiciono e ne koakte pro la fido) darfas anke esar Idisto, mem se ico ne plezas a kelka homi ed uzar ol e propagar favore ad ol en lua samideanala medio. Mem se la suceso ne esas certa.
Do, me opinionas ke ica blogo havas existo-motivo e ke ol bezonesas.

Me redaktas preske singladie, mesaji transmisita a plura forumi Idala e titulizita : KELKA NOVAJETI e DIO-SANTO. Se la rubriko DIO-SANTO esas perfekte bigota, olta titulizita KELKA NOVAJETI esas tote neutra e ne havas ideologiala koloro.

Me publikigas anke ye singla trimestro buletino di qua la titulo esas KURIERO INTERNACIONA. En ita kayereto, me esforcas facar bona tradukuri di interesiva artikli e redaktar en linguo tam korekta kam ico esas posibla, segun la maxim klasika normo di la Linguo Internaciona Ido.

Me intencas en ca blogo, publikigar artikli di KURIERO INTERNACIONA por konocigar ica buletino a ti qui ne savas lua existo, ed anke kelkafoye expresar mea propra pensi. Me esperas ke kelka personi lektos ica blogo e ke anke ol atraktos eventuale royalisti.

Mesaji sendita, hiere, ye la 27ma di decembro 2008 che mea forumo idostab :

<<<:::>>>

Cavespere, me saveskis per televizional emiso, ke en Francia esas un heliki-edukisto, qua sucesas obtenar lia ovi en bona stando e vendas ico kom heliko-kaviaro. La gastronomi tre prizas ico. Tamen, pro ke ankore nur un persono sucesas produktigar "kaviaro" da la heliki, ica kaviaro vendesas tam chere kam la marala kaviaro. Do, ne ja valoras la peno komprar ol grandaquante.

<<<:::>>>

xxx:xxx:xxx

Me lektis en la diala jurnalo LA CROIX ke pro la falo di la Britaniana "pound", la vivo dil Angli en la euro-landi divenas desfacila. La chipa preci divenis subite chera e multa Angli intencas departar. La sudwest-Franci tre timas ica departo, nam la Angli impulsis favoroze la ekonomio di lia regiono. Tamen, me lektis che interretala edituro di THE DAILY TELEGRAPH, ke malgre la nuna desfacilaji, mult Angli tamen preferas probar restar, nam li timas ne plus povar riadaptesar a la vivo en Unionita Rejio. Multa de li regretas nun - juste o nejuste ? - ke Unionita Rejio ne adoptis la euro kun la altra Europana landi, kelka yari ante nun.

xxx:xxx:xxx