samedi 15 décembre 2012

KA FUMAR O NE FUMAR ?

Me esas profunde trauranta pro la morto di un de mea kuzuli. Il evis 63 yari, lo esas ankore yuna por mortar, ma precipue lua olda matro, qua esas anke mea bapto-matro ed evas 91 yari, esas ankore vivanta. On povas imaginar la sufro e la mortigiva aflikteso qui frapas mea bapto-matro. El esas tre afabla e jentila persono ed ico semblas a me esar neyustajo da la destino.
Ma kad ico esas vera neyustajo ?
Koncerne elu tote certe, ma se on povas tre regretar la transpaso di mea kuzulo, on devas agnoskar ke il ne facis multo por evitar lua morto pro kancero, nome dum multa yari il esis granda fumanto ed il erste komencis reaktar kande lo esis tro tarda.
Mea avulo, qua esis anke lua avulo, mortis pro la sama kauzo : il esis granda fumanto e mortis pro simila kancero.
E, subite, me memoras ke me konocis multa homi qui mortis tro frue evanta kinadek o komence di lia sisadek yari pro la sama kauzi : tro fumar e pose sukombar a kancero.
Certe, on povas havar vivo tote prudenta ne facir eceso, ne fumir e tamen mortar tro frue pro kancero (od altra motivo), ma ico esas klare min ofta. Opozite, kuzulo di mea patro, qua havis grava sanesala problemi, tamen restauresis bone e la mediki dicis a lu, ke ico debesas a la fakto ke il ne multe drinkis alkoholaji e ne fumis. Il nun evas preske 90 yari.
Quon opinionar pri co ? Til nun, me kredis ke la propagando kontre la tabako esas exajerita e ke esas altra plagi qui esas kombatota prioresale. Nun, me chanjis mea vidpunto e me opinionas ke la semblante histeriika kampanio kontre-tabaka esas tro timida e ke on devus facar aranjuri multe plu severa ed efikiva kontre la tabako-fumado e la fumanti.
Notinde, ke lua ex-spozino esas grave malada pro la sama motivo...

mardi 4 décembre 2012

LA RELIGIO HINDUISTA

La hinduismo esas religio sen konocata fondero e sen profeto. Ol esas anke sinkretismo di tre multanombra kulti aborijena. Ol developesis ed elaboresis dum plura yarmili. La hinduisti sucesis konceptar tre alta teologio e filozofio en perfekta toleremeso (pro ke lia religio ne esis strete monoteista e povis aceptar plura aspekti dil realeso). Ita toleremeso posibligis a li pensar e serchar sen blokusesar mentale per la timo konsideresar kom "hereziani"e minacesar finar lia kompatinda vivi en la flami di rogo. Chasado kontre sorcisti anke ne eventis en la hinduista mondo. Dume, la hinduisti ultree elaboris okultismo ed esoterismo qui posibligis a li rezistar kontre lia adversi. Itaque, malgre la ataki dil moderneso, la hinduismo mantenesas bone e ne tro sufras pro la evoluciono dil mondo, diferante de la monoteista religii, qui pro la fakto esar monoteista, esas totalitera e ne povas esar tolerema, nam oli aceptas nur un vereso e ne povas aceptar to quon li konsideras kom mentio pro timo ne plus esar kredebla. Ma tala fanatikeso febligas o perdigas la fido che multa homi, nam a kulturoza persono esas evidenta la fakto ke la realeso esas multe plu nuancoza kam simplacha vereso tro energioze asertita.
La krizi dil religii esas min akuta che la hinduisti kam che la monoteista religii. Precipue por reaktar a la minacanta evoluciono dil mondo, la islamo defensas su per retroirar a lua maxim originala tradicioni e divenas extremista. Ico povus abutar a nova mondo-milito di qua nulu povas previdar la rezulto.
Malgre lua defekti (nulo e nulu esas perfekta) la hinduismo esas plu kalma e pacema e kontentiganta ye filozofiala vidpunto, pluse, forsan, lu povus ofrar, future, alternativa kredo a la homi bezonanta spiritaleso ma repugnata dal tro kombatema e stretamenta religii monoteista e perdinta la fido ye oli.

lundi 3 décembre 2012

PYGMALION E GALATEA

PYGMALION E GALATEA (Greka mitologio)

En Chipro yuna skultisto talentoza, nomata Pygmalion, esis absolute hominodianta pro ke :

Il odiis la defekti per qui la naturo plenigabis la mulieri,

konseque il rezolvabis nulatempe spozeskar. Lua arto esis suficanta a lu, ilu pensis. Ma kom ulaspeca defio il entraprezis skultar statuo ideala e perfekta di muliero.
Danke sorgoza laboro, il sucesis krear ivora statuo qua divenis artala verko belega e delikata. Ma il ne ja esis kontenta. Dio pos dio, ilu laboris ol e sub lua habila fingri ol divenis sempre plu bela. Ne esis muliero povanta rivalesar ad ol. Kande la verko esis tote perfekta lua kreero subisis stranja fato : il amoreskis profunde, pasionoze por la verko naskinta de lua fingri tante ol semblis vivanta e similesanta homala karno.
Ma quik de ta tempo la mulieri quin il tante desprizabis havis lia revancho. Il esis desesperante afliktita pro la fakto ke ica statua muliero ne povis respondar a lua sentimenti nek a lua karezi. Il amoris objekto senviva ed il esis tilextreme desfelica.
Ita pasiono stranja ne restis nesavata dum longa tempo dal deino pri Amoro. Aphroditè interesesis pri ta sentimento quan el ne renkontris ofte, e pri ta amoranto novaspeca, ed el rezolvis helpar un yunulo qua povis esar samatempe amoroza e tamen tote nekustumala.
Di Aphroditè la festo, quale debesas, esis aparte celebrata en Chipro, l'insulo qua aceptabis la deino pos elua nasko ek la spumo. Omna nesucesoza amoranti venis a ca ceremonio por suplikar la Nemortivino. Inter li esis, tote kompreneble, anke Pygmalion. Il pregis la deino renkontrigar da il yunino similesante la statuo. Ma Aphroditè savis to quon lu deziris reale e por indikar ke el aceptis favoroze lua prego, el posibligis ke trifoye acensis en l'aero la flamo lumoza ed ardoroza dil altaro avan qua il stacis.
Retroveninta adheme la statuo divenis vivanta sub lua kisi e karezi.
Aphroditè honorizis lia mariajo per lua asisto ad ol. Pose, ni savas ke Pygmalion nomizis la yuna muliero Galatea e la preferata civito di Aphroditè nomizesis segun la nomo di lia filiulo Paphos.