vendredi 27 février 2009

REKLAMO POR NIA LINGUO

<<<:::>>>

Nia Linguo Internaciona esas probable la maxim bona interlinguo, nam ol situesas meze inter la skemala e la naturismala konstruktita lingui. Ol havas la regulozeso di Esperanto e richa vortaro di qua la radiki esas pruntita de la granda kulturala lingui Europana. Ol esas samatempe sat facile komprenebla da kulturoza Europani, quale la naturalismala lingui, e same facile lernebla kam Esperanto. Ol havas fonetikala ortografio ma kareas la problematra diakritiki. Do, omno bona ! Yes, ma ne esas inter la Idisti talentozi por reklamar habile favore a nia preferata interlinguo. Ico esas tante plu regretinda ke la naturismala lingui Occidental ed Interlingua havas bonega reklamisti. Malgre lia defekti e lia kimeratra ortografio. Kande on lektas la propagado di Interlingua o mem di la preske extingata Occidental, on esas quaze konvikita pri la valoro e la superioreso di ta idiomi. Ico parte explikesas ke exist(i)(a)s inter la adheranti di ta idiomi tre kulturoza ed intelektale altanivela personi, qui, ultre lo, esas tre entuziasmoza pri lia selektita idiomo. Semblas, ke en Ido onu ne multe suciis kaptar tala valoroza personi por difuzar nia Linguo Internaciona. On devas esforcar modifikar segun posibleso ica situeso, nam pro la indijo de bonanivela ed entuziasmiganta propagado, venas a ni, inter altri, homi qui konsideras Ido quale ulaspeca interretala ludilo e ne sucias serioze lernar ed uzar ol. Ico certe ne esis la skopo di nia pioniri, ma li ne devabus aceptar la senfina diskuti por "plubonigar" nia linguo ; olqui havis nur kom rezulto cesigar la difuzado di Ido e sabotar lua reklamo dum la tempo kande esis ankore valoroza intelektozi inter ni.Ma por progresar hodie, mem kun tre limitizita moyeni, ni devas esforcar reklamar maxim bone por Ido. Notinde, ke en lua lernolibro por France-parolanti : "L'Idolinguo un parler d'ami", publikigita en 1995, nia pasinta samideano Andreas Juste savis ankore ecelante e kun valoroza kulturala argumenti reklamar por Ido. Me divenis Idisto danke ita libreto. Se me konoceskus nun Ido per la interreto, pro la poke apta propagado facita ibe, forsan me ne adherus. Multo esas reformenda en nia movado. E precipue la neorganizo qua impedas efikiva propagado.

<<<:::>>>

mercredi 25 février 2009

PRE-PRINTEMPALA SAPORO

<<<:::>>>

Hiere me iris a la internaciona expozo pri Agrokultivo en Paris e me kompris mielo e diversa altra agrokultival produkturi. Quale omnatempe ico esis tre interesiva, ma la Franca agrokultivo esas minacata pro la ecesi dil globalismo e pro la mala decidi facita dum plura yardeki.
Cadie, dum la posdimezo, me promenadis en bosko. Malgre ke omno ankore aspektas vintrala, la suno brilis ed on audis uceli kantar. Omno havas saporo di pre-printempo. Me esperas ke vere la printempo advenas, nam en Francilia ni sufris pro tre longatempe duranta vintro severa. Itaque*, ni vartas nepaciente la bela sezono e la nova yuneso dil naturo.

<<<:::>>>

lundi 23 février 2009

LI ESAS BILINGUA

<<<:::>>>

Pro la recenta eventi en la insulo Guadelupa, olqua esas Franca transmara teritorio, onu interesesas pri la linguo parolata ibe. La Transmarani parolas dialekto nomita "créole". La "créole" esas tre simpligita idiomo sen dezinenco por la verbi e kun tre simpla sintaxo. Ol esas la tradicionala idiomo dil decendanti dil nigra sklavi. Ma li lernas la oficala Franca linguo en la skoli ed en la gimnazii. E li parolas ol perfekte quankam kun lokala acento. Li do esas omni bilingua. Ma lo interesiva esas la fakto ke la difero inter la tre facila "créole" e la oficala Franca esas forsan simila a la difero inter la Franca e la Latina. Quankam la Franca esas tre desfacila a li, la Guadelupani sucesas lernar ol. Ico pensigas da me ke, forsan, se en la skoli di Europa onu docus la Latina kom unika linguo, lore malgre lua desfacilaji omna Europani savus ol bone, od adminime, kontentigante. Koncerne nia interlingui qui esas bona surogati di la Latina, la lernado esus mem plu facila.

<<<:::>>>

NOVA MESO

<<<:::>>>

Quaradek yari ante nun, on enduktis la liturgiala reformi di Vatikano II en Francia. La nova meso esis tante leda ke multa homi cesis frequentar la kirki. Ma bone organizita extremista sinistrani tre joyis pri ico, riorganizis la Eklezio segun lia deziri ed uzis la kirki por difuzar diskrete lia idei. Ico ne havis tre granda suceso, ma adminime li havis ulaspeca hemo en l'Eklezio e la kirki katolika. Nun kun la nuna papo Benediktus XVI, qua rikonciliesas kun la tradicionalisti, la mesi en Francia subite divenas plu bela e plu similesas vera mesi kam antee depos quaradek yari. Ico tante chagrenigas la Trockiisti ke li nun, tre juste, desertas la kirki (ube omnakaze li nulatempe devabus esar). Anke Francia-lande la rezulto esas ke la semanala jurnalo TEMOIGNAGE CHRETIEN (KRISTANA ATESTO), qua esis l'organo dil Trockiisti infiltrata en la katolika Eklezio, bankrotas. Esas advoko da diversa personi por salvar la dicita jurnalo. Inter li esas reprezentanti dil komunista partiso e dil verda partiso. Ma, me ne kredas ke ico havos irga efekto.
Tamen, me pensas ke ica omno esas vanajo. La Kristanismo esas quale ni dicas en la Franca "en perdo di rapideso". t.e. ke ol ne plus konvinkas od atraktas multa personi. Multa homi qui interesesas pri spiritaleso studias la Buddhismo, olqua pro lua toleremeso povus tote bone vivar kun la Kristanismo. Ma nun esas altra religio qua acensas potente, nome la Mohamedismo pro la nombroza Mohamedista enmigranti en Europa pro lia forta demografio e lia senhalta arivo en Europa. Kad la Mohamedismo esas plu bona religio kam la Kristanismo ? Nulo pruvas ico, mal ol esas multe plu egardata da lua religiani ed ol esas, segun semblo, multe plu dinamismoza. Se nulo venos perturbar la nuna evoluciono, la futuro di Europa aspektas Mohamedismal.

<<<:::>>>

dimanche 22 février 2009

DESQUIETESO PRI LA INSULO GUADELUPA

<<<:::>>>

Eventas grava e longatempe duranta striki en la Franca transmara teritorio insulo Guadelupa. Onu ne vere bone intelektas to quo eventas ibe pro nesavo di la vera situeso lokala e di la sociala kuntexto. La lokani de Afrikana origino protestas kontre la tre chera preci, la chomado e la tro basa salarii. Tamen, Francia spensas multa pekunio pro lua transmara teritorii ed ico semblas produktar nula rezulto. Ne indijesas metropolana Franci, qui opinionas ke motive di la desfacilaji produktita da ica regioni, on devus grantar a li la sendependeso e ne plus okupesar pri oli. Kompreneble ico esas vidpunto simplacha ed ultre lo nefacile efektigebla. Fakte, on devas agnoskar ke la habitantaro di Guadelupa esas poke dinamismoza e preferas evitar kelka profesioni. Ma ico ne explikas omno. Existas multa Guadelupani qui havas statala diplomi qui serioze studiis e tamen ne obtenas laboro. On preferas selektar exterani, eventuale exterlandani. Pro quo ica nekonfesata diskriminaco ? Fine on saveskas tre lente e pokope ke existas superiora sociala klaso konsistanta precipue ek "Békés" (t.e. decendanti de Blanki qui sklavigis la negri) qua posedas preske omno en la insulo (e precipue la ekonomio) e qua pluduras explotar la nigri ed entratenas la chera preci, esas perfekte korupta e kaptas la pekunio quan Francia sendas a lua transmara teritorii. Le "Békés" pluduras kredar vivar dum la tempo dil kolonii ed explotas tote koloniale la lokani, malgre ke la Franca transmara teritorii esas Franca departmenti havanta la sama yuri kam la metropolana departmenti. Ne-utile dicar ke le "Békés" esas odiegata dal Guadelupani de Afrikana origino ed anke nun dal Franci saveskinta lia existo e qui tre poke prizas pagar pro la deshonesteso ed avideso di le "Békés" ed ultre lo odiesar pro la dizastroza imajo dil Blanki quan le "Békés" impozas. La metropolana partisani dil sendependeso di Guadelupa volas nun komplete abandonar le "Békés" a la iraco dil nigri, nam li refuzas konsiderar kom Franci homi qui kondutas tante shaminde, senhonore ed egoiste.
La tasko dil Franca guvernerio esas tre desfacila, tante plu ke probable lu ne audacas kombatar la dominacanta klaso. E, pro diversa motivi, lu ne volas (o ne povas) grantar sendependeso a Guadelupa. Solvar la problemi koncernanta la transmara teritorii similesas trovar la quadratigo dil cirklo.

<<<:::>>>

mercredi 18 février 2009

TEORII PRI ATLANTIDA

<<<:::>>>

La rakonto transmisita da Platon 2500 yari ante nun pri la mital insulo Atlantida tre impresis lua lekteri depos lua epoko. Ne indijis homi qui opinionis ke Atlantida esas nur legendo sen irga serioza fundamento. Ma altra homi pensis e pluduras pensar ke esas fundo di vereso en ita raportajo. La maxim serioza konjekturi koncernas la insulo Kretia unlatere e la altra koncernas la regiono di la baltika maro. La kataklismala volkano-erupto sequata da sismo qua destruktis la insulo Thera 1500 yari a.K., cirkume, e nihiligis la lore florifanta civilizuro di Kretia povus esar ye l'origino dil mito di Atlantida. Nome,pos ita eventi sequis invadi veninta de la kontinento Greka. La eskapinti di la kataklismo di Kretia fugis ad Egiptia e la sacerdoti Egiptiana skribabis lia historio en sua arkivi. Kande Solon audis li naracar la fato di lia insulo, il konfundis probable la nombro de monati (10.000)pasinta depos ita tempo kun la nombro de yari e Platon transformis lua dicaji a mito pri tre fora ora epoko fininta per katastrofo. Ica tezo di Atlantida en Kretia havas nunepoke tre forta apogo.
La altra tezo qua povas egardesar serioze esas olta dil Germano Jürgen Spanuth, qua departante de la rakonto da Platon arivas a la konkluzo ke povus parolesar koncerne la Atlantidani pri nordala populi habitanta la litoro dil baltika maro. Ye, 1500 a. K., cirkume, (do ye la sam epoko kam la volkan-erupto devastinta Kretia) eventis anke katastrofi en ita regiono e la Nordani fuganta lia origino-lando invadabus la mediteraneala mondo til Egiptia. Li instalabus su en Grekia, ma ne sucesis konquestar Athina e lua cirkumajo,nam la Athinani e lia federiti opozabus a li forta e vinkera rezisto. Existas kelka similaji inter la baltika regiono ube on trovas la precoza sucino e la orikalko da Platon di qua la koloro tre similesas la sucino. La Skandinaviani e nord-Germani ante la kastastrofo dil IIma yarmilo ante nia ero havis tre alta civilizo-nivelo, nam la arkeologiisti trovis tre interesanta objekti di ta epoko qui atestis pri tre rafinita e sofistikata kulturo e vivo-modo en ita parto de Europa, olqua destruktesis per diversa katastrofi naturala.
La teorio di Spanuth meritas studiesar serioze. Desfortunoze, Spanuth vivis dum la XXma yarcento en la periodo dil Pan-Germanismo e dil nazismo. Lua kritikanti akuzis lu volar gloriizar la aryana Germana raso e lua miti. Tale lua tezo senkredigitesis ed on ne plus audacas aludar ol. Ma kun olta di Kretia ol esas la maxim serioza, od adminime egardinta teorio.

<<<:::>>>

lundi 16 février 2009

MITI MONDALA

<<<:::>>>

Semblas tre stranja a me ke kelka legendi o miti esas trovebla preske senchanje en la tota mondo. Unesme me volas aludar la diluvio, pri qua on raportas ne nur en la biblo, ma anke che la antiqua Greki e precipue anke en la legendi e sakra libri dil Amerik-Indiani di sud-Amerika.
La altra mito difuzata tra la tota mondo esas olta di la konfuzigo di la lingui. La biblo rakontas a ni ke ita konfuzigo debesas a la konstrukto dil Babel-turmo e ke la homi punisesis da Deo, nam ante la konstrukto dil Babel-turmo, la homaro parolis omnaloke la sama linguo sen dialektala o pronuncala diferi. On, certe, povas kredar ke ico esas utopio, ma en plura parti del mondo tre fora de Proxima-Oriento ube redaktesis la Biblo, simila mito existas.
On povas konkluzar nulo pri co, nam ni savas ankore tro poke pri la anciena kulturi e populi. Me memoras tamen ke olim me lektis letro en Esperantala libro. La redaktero di ca letro asertis ke il renuncas Esperanto pro ke kom kredanta Kristano, il koncias ke Deo ne volas komuna linguo por la homaro nam Lu ja punisis la homi per konfuzigar lia lingui e ke tre desplezas a lu ke la homi riestablisez la linguala uneso maledikata da Lu.
Tamen, mem se nia idiomo ne povas divenor la idiomo di la tota mondo, ol povus bone e sen afrontar Deo divenor la komuna linguo di Europa.

<<<:::>>>

samedi 14 février 2009

LA KATAKLISMO DI TUNGUSKA EN SIBERIA

<<<:::>>>

Segun revuo titulizita "Mystères de l'Histoire" (Misterii dil Historio), quan me kompris recente, la kataklismo eventinta en Tugunska, Siberia, en 1908 produktesabis per subtera instaluri destinota luktar kontre la aeroliti. Ita stranja instaluri, segun konjekto dal artiklo-redaktanto, esabus facita en tre anciena tempi da membri di alte evolucioninta e tre sofistikata (1) civilizo. Ye la sulo-surfaco, on povas vidar stranja kupoli ek nekonocata metali qui emersas en kelka arei di Siberia. Ica instaluri emisis tre forta radii por desagregar danjeroza aerolito minacanta destruktar grandaparte la Tero. La koliziono eventis ye la 30ma di junio 1908 ye cirkum 7 kl. 15, lokala tempo. Ye plura centi de kilometri la foresti destruktesis per violentoza venti fairoza. Til nun, onu ne havas vere ciencala expliko pri ca fenomeno. Notinde, tamen, ke dum du monati en tota Europa la nokti lumizesis per lumifanta nubi. Omnakaze, se aerolito di tala forteso kolizionabus kun la Tero en altra loko, precipue en urbanigita e moderna lando, vice eventir en quaze dezerta e sovaja regiono, ico esabus hororinda katastrofo, nam segun la artiklo, la potenteso di ca aerolito-explozo esis equivalanta a 1000-ople la atomala explozo di Hiroshima !
Esas tamen stranja, ke nur ciencala od historiala artikli, revui e libri aludas ica fakto. Nome, mea geavi patrala- e matrala-latere, qui travivis ica epoko, nulatempe parolis a me pri ico. Dum ke mea avino patrala-latere ofte naracis a me la pavoro quan elu havis en 1910 lor la aparo di la kometo di Halley, nam ico produktis hororigiva sturmi olqui kredigis ke la mondo-fino esas proxima. Ma pri la lumoza cielo dil nokti di 1908, me audis dicar nulo da ula olda persono olim konocata da me. Omnakaze la Siberiala explozo di 1908 esas granda misterio, quan on probis explikar omnamaniere ed anke per la desagrego di aeronavo exterterala qua volabus evitar la loki dense habitata sur nia planeto ! Ico esas tre stranja, ma la expliko esas forsan tote diferanta. Povas esar ke uladie ni savos plu bone to quo vere eventis. Dume, ni darfas imaginar e revar...

sofistikata (1) : Tre komplexa e tre altanivela ye ciencala e teknikala vidpunto.

<<<:::>>>

jeudi 12 février 2009

DIO-SANTO : SANTA FELIX

<<<:::>>>

26 viri, 18 mulieri ed 5 kindi* martirigesis kun Felix. Lor lua unesma prediko exter Roma, papo Benediktus XVI, dum mayo 2005, aludis ica masakro : "Dum la yaro 304, en Abitene, urbeto jacanta en nuna Tunizia, 49 Kristani surprizesis ula-sundie dum ke, kunveninta en la domo di Oktavius Felix, li celebris l'Eukaristio, tale defiante la imperiestrala interdikto. Pos arestesir, li duktesis a Kartago por questionesar dal Prokonsulo Anulinus. La respondo esis signifikoza : "Sine dominico non possumus" : (Sen kunvenar sundie por celebrar l'Eukaristio, ni ne povas vivar, nam ni indijus la forteso por afrontar la singladia desfacilaji sen sukombar). Pos abomininda tormenti, ita 49 martiri di Abitene ocidesis. Li konfirmis tale lia fido, tra l'ekvarso di lia sango. Li transmondeskis, ma li vinkis." E la papo konkluzis : "La martiri di Abitene reprezentas experienco pri qua ni, Kristani dil XXIma yarcento, ni esas reflektenda. Por ni anke, ne esas facila vivar kom Kristani, mem se ne plus esas ica interdikto dal imperiestro."

PIA DIO-PENSI

- "La dio dil Sinioro esas l'okaziono oportuna por cherpar forteso en Lu, qua esas la Sinioro dil vivo." (Benediktus XVI)

- "Agez tale, ho Sinioro, ke ica repozo-dii esez eskalero qua duktos me a la cielo (Israelida prego dil sabato)

SEGUN RUBRIKO DA DEFENDENTE GENOLINI PUBLIKIGITA EN LA GRATUITA JURNALO DIRECT MATIN


<<<:::>>>

lundi 9 février 2009

KALAMITATOZA SEZONO

<<<:::>>>

Ica vintro duras dum tre longa tempo. Francia-lande ol esis tre kolda kun nivo e frosto-pluvo. Ma ne nur, en sudwest-Francia ed en nord-Hispania la hororinda tempesto Klaus devastis ica regioni. Nun, la informili avertas ni, ke balde en nord-Francia e Francilia tempestego simila ad olta dil yaro-fino 1999 anke tormentos la desfortunoza habitantaro. Me preske questionas me kad ico esas tote naturala. Ma ye l'antipodo en Australia, la somero esas tante varma en kelka regioni ke terorinda forest-incendii eruptas e mortigas centi de desfortunoza homi. En altra regioni di Australia, pluvis tante abundante ke nun esas kalamitatoza inundi. La yaro 2009 ne komencas bone. Esperende, ol ne pluduros tale.

<<<:::>>>

dimanche 8 février 2009

KA FASTAR ?

<<<:::>>>

Camatine esas televizional emiso katolika che televizional kanalo. On aludis la karesmo-fasto qua esas eventonta balde.Onu dicis ke on devus imitar la ortodoxisti qui egardas tre serioze la fastado. Sacerdoto dicis ke la fastado devas adaptesar a la moderna vivo e ke on devas fastar ne nur per ne manjar karno e dolcaji, ma anke per evitar la distrakti (bali, teatro, cinemo, televizionaji)e nun per ne irar a la interreto ! Kad esus posibla ad Idisti dum kelka semani, singlayare, ne uzar sua komputero e ne adirar l'interreto ? Me opinionas ke tal aranjuro esus tote utopial. Ol esas tro exter la realeso dil nuna mondo.

<<<:::>>>

vendredi 6 février 2009

MEA RENKONTRO KUN LATVIANA IDISTO

<<<:::>>>

Nia Latviana samideano Vilis Stakle, direktero di kulturcentro en Aizkraukle, esis ironta a Bretonia, regiono di Francia, por akompanar adibe lua grupo de adepti di populdansi. Survoye li devis sejornar dum un dio en Paris, ye la 6ma di agosto 2004. Konseque, ni interkonsentis por interrenkontro proxim lua hotelo, apud autobuso por vizitar turismale, kun lu e lua kunvoyajanti la chefurbo di Francia, ube me laboras, e qua ne jacas fore de mea hemurbo. La tempo di ca rendevuo esis ye 13 kloki. Me arivis itadie, avan la dicita hotelo ye 12 kl.55. Multa homi ja cirkondis la autobuso ed interparolis vivoze. Me serchis qua povas esar Vilis, il remarkis me rapide danke la blanka stelo quan me surhavis quale ni konvencionabis. Vilis esas sat longa e forta viro kun blonda blanka hararo e blua okuli, samevanta kam me (60 yari), ed aspektanta kelke plu yuna kam lua evo. Ni komencis interparolar en Ido e pose kun la altra grupani, ni eniris la autobuso. Esis amuziva fakto, nome la guidisto esis Bulgarianino parolante en la Rusa. Itadie nula turismala guidisto Latviane-parolanta esis disponebla en Paris, e, fortunoze, omna grupani esis mezevoza, nam segun expliko da s-ro Stakle la yuni en Latvia ne savas la Rusa pro ke ol ne plus docesas en la skoli. Ni vizitis la precipua loki di Paris : Montmartre, la triumfarko, la invalideyo, la turmo Eiffel. Cetere ni haltis kelkatempe avan la turmo Eiffel. Lore la guidistino questionis me en qua linguo Vilis e me interparolas, nome el kredis ke forsan ico esas la Italiana.

Pos anke vizitir la avenuo dil Champs Elysées e la charmiva quartero Place des Vosges, ni retrovenis a la hotelo. La guidata vizito dil urbego durabis entote dum quar hori (13 kl.-17 kl.). Pos ordinigir la bagaji, esis libera tempo e mea samideano venis kun me por vizitar min intense ma plu libere la chefurbo di Francia. Me irigis lu a la centrala quartero di Paris, nome la Latina Quartero. Ibe ni unesme vizitis la katedralo Notre Dame qua aspektas tante bela vidita de-extere. De-interne, regretinde, malgre lua omna belaji ol esas tro obskura, quale preske omna gotika katedrali. Pos ekirir la katedralo ni sideskis sur benko en la agreabla publika gardeno vicinesanta la katedralo. Ni babilis diversateme e Vilis aludis la tempo kande ne esis posibla a Latviano ekirar la estala landi. Il voyajis lore a Rusia. Nunepoke la Latviani preferas irar ad-weste. Li indijabis dum tro longa tempo ica posibleso. Ni durigis la promenado per vizitar la insulo Saint Louis jacanta en la nemediata proximeso. Olim (quar yarcenti ante nun) parto di ca insulo esis lojata da bovini ed on nomizabis ol « la insulo dil bovini ». Dum la tempo di rejo Louis XIII (1610-1643) konstruktesis quartero kun bela patricala domi ibe. Ni trairis la precipua stradeto dil insulo, tre komercanta e pleziva, dum flanar. Dop ica stradeto an la rivo dil rivero Seine, ni povis admirar anciena eleganta domegi evanta preske quar yarcenti. Trans la rivero, ye la altra rivo, videblesis la spektajo PARIS PLAGE (PARIS PLAJO) eventanta dum la somerala monati e, qua, mea-opinione esas poke atraktiva.

Ni iris dinear a restorerio Italiana en la bulvardo Saint Michel, ed ibe, unesmafoye Vilis gustis de la deser-disho « tiramisu » (dolca kuketo kun chokolado, lakto e kremo). Ni parolis pri la vivo e la problemi en nia rispektiva landi. Fininte la repasto me volis montrar a Vilis la kafeeyo « Procope » ube kelkafoye venis la Franca filozofo ed autoro Voltaire. Ye mea surprizo , ita quartero di Paris aspektis multe plu bela ed agreabla dumnokte kam dumjorne pro la artificala lumo ed anke pro la vivozeso adportita da la grandanombra turisti. Pos vidir la dicita kafeeyo en tre olda stradeto a qua on povas acesar per arkado, ni iris a la direciono dil staciono di subtera treno por ke mea Latviana samideano retroirez a lua hotelo. Survoye ni havis anke la posibleso admirar la « Palais de Justice » (judicierio), edifico konstruktita en baroka-klasika stilo, la malauguroza turmi dil Conciergerie ube rejino Marie-Antoinette (1755-1793)esis enkarcerigita ante lua senkapigo e fine la belega « Hôtel de Ville » (urbodomo di Paris), splendida konstrukturo en Renesanco-stilo. Lore, ni atingis la staciono dil subtera treno e nia Parisana renkontro-dio finis.

Ita dio esis pleziva e joyigiva, quankam tre fatiganta, e me ne havis la posibleso guidar Vilis tra granda parto de Paris quale me deziris, nam ni havis tro poka tempo en nia dispono. Ma ni esperas rividar ni uladie, ulaloke, en Idia.

<<<:::>>>

DIL STELI LA PORDO (STARGATE)

<<<:::>>>

Stargate, t.e. Dil steli la pordo, esas la titulo di Usana televizional serio di cienco-fiktivajo. On aludas ibe granda pordo qua, kande ol trairesas, posibligas irar ad altra planeti, eventuale trovesanta en altra galaxii. Ita "stargate" esas konjekteble, la restajo di anciena tre evolucioninta civilizo. Sur la lateri di ca pordo tre arkaika signi grabesis, kelka de li pensigas pri Egiptiana hieroglifi. Fakte, kande Usana militisti trairas ica pordo li renkontras danjeroza exterterana enti, nomata le Go'auld, qui parazitesas di homi e qui kredigas ke li esas dei dil anciena Egiptiana mitologio. La Usana militisti qui exploras la kosmo danke "dil steli la pordo" travivas extraordinara e nekredebla aventuri ube li senfine kombatas lia enemiki le Go'auld. Tamen, me ne povas impedesar havar la impreso ke la koncepteri di ta serio havas mesajo quan li esforcas transmisar a la homi sub la pretexto di cienco-fiktivajo.

<<<:::>>>

mardi 3 février 2009

RECENTE LA REJINO DI ANGLIA DESKOVRIS LA PLEZURO LEKTAR

<<<:::>>>

Til nun, rejino Elizabeth II ne havis la reputeso esar intelektoza, nam el opinionis ke la lektado esas vana okupado qua disipigas tempo utila por altra skopo. Ma, recente, dum vizitar la bibliotheko dil palaco Buckingham, tote hazarde, el deskovris la plezuro lektar. Elu lektas omna posibla lektaji e ne nur amor- o detektiv-romani. Ico tre pluvastigas lua intelektala horizonto e, nun, lua cirkumanti e proximi deskovras muliero multe plu inteligenta kam onu kredis pro ke elu intelektas e komprenas multa kozi pri qui elu ne parolis antee.

Lua spozulo, Princo Philips Duko de Edinburgh, aceptas tre bone ica evoluciono ed ico produktas nula problemo kun lua familiani.

<<<:::>>>

dimanche 1 février 2009

LA ANTEA VIVO


(Segun la konsilo da T. Sweetlove trovebla en la numero 4/2006 di KURIERO INTERNACIONA yen lineopa proz-tradukuro di poemo dal Franca poeto Charles Baudelaire)

Me longatempe habitis sub vasta portiki
Quin marala suni tintis per mil fairi,
E quin lia granda pilastri rekt e majestoz,
Igis simila, vespere, a la groti bazaltal.


L'ondagitesi, dum rular dil cielo l'imaji,
Mixis per maniero solen e mistika
L'omnopovanta akordi di lia muziko richa
A la kolori dil suno kushant reflektata per mea okuli.

Esas ibe la loko ube me vivis en la volupti kalma,
Meze dil azuro, dil ondi, dil splendidaji
E dil nuda sklavi, tote impregnata per odori,

Qui mea fronto desvarmigis per palmi,
E di qui la unika flego esis parstudiar
La sekretajo dolorigant qua igis me langorar.


[Extrakturo de LES FLEURS DU MAL (DI LO MALA LA FLORI)]

FROST-ONDO EN FRANCIA E VARMEGESO EN AUSTRALIA

<<<:::>>>

Singladie, la informili raportas a ni la hororinda situeso klimatala di Australia. Ibe, la desfortunoz Australiani subisas varmegeso e destruktera sikeso dum la somero dil sudala mi-sfero, qua irigas la temperaturo preske til 50 gradi e produktas multa forest-incendii. Hike, en nord-Francia, la situeso esas tote diferanta, nome ni subisas duriva frost-ondo. Olim, dum normala vintri, ita frost-ondi anke existis, ma oli duris nur dum kelka dii ed esis interuptata dum longa periodi. Nun, la situeso esas diferanta : de la fino dil monato novembro til nun, frostas severe preske sen interrupto, e me nulatempe konocis tala situeso antee. Me ne savas quon opinionar. La informili aludas senfine pri la klimatala pluvarmigo ed ico semblas konfirmesar en Australia, ma ico nule esas evidenta en Francia. Me havas l'impreso, ke avan omno on povus parolar pri grava klimatala perturbi di nia planeto ne-eventinta antee segun homala memoro.

<<<:::>>>