jeudi 16 février 2017

KA LA KONQUESTO DI ANGLIA DAL NORMANDIANI HAVIS KATASTROFATRA KONSEQUANTAJI POR LA LATINIDA LANDI ?

KA LA KONQUESTO DI ANGLIA DAL NORMANDIANI HAVIS KATASTROFATRA
KONSEQUANTAJI POR LA LATINIDA LANDI ?


Mea questiono povas astonar la lekteri, nam probable li ne havis ideo pri to, ante. Fakte, kande me opinionas tale, me pensis pri la Araba landi qui sucesis mantenar la literaturala linguo klasika, dum ke la parolata linguo disdialekteskis ye multa regionala idiomi. Nun, omna instruktita homi en la Araba mondo savas la komuna linguo, qua talmaniere permanas e duras esar importanta linguo internaciona.
Me skribis intencite pri la « Araba mondo », nam dum la komenco dil XIma yarcento, la kronikisti di olim, aludanta la Latinida landi, skribis pri la « Romana mondo » e la linguala e kulturala situeso en ica domeno, lore, tre similesis olta dil »Arabida » landi en la nuna epoko. Certe, ja existis populala kanti e texti en regionala dialekti, ma ito existas anke en la Araba landi cadie, tamen la komuna linguo t.e. la Mezepokal Latina konsideresis interne ed extere kom la oficala linguo dil Romana mondo.
Me kredas ke ica situeso povabus permanar e ke nun la Angla havus serioza konkurencanto en la moderna Latina linguo parolata en west- Europa, sud- e mez- Amerika ed anke en regioni di nord-Amerika. Granda parti de Afrika ed Azia uzus ica idiomo cadie. Regretinde, ne eventis tale, pro quo ?
Me propozas respondo. En 1066, Guglielmus (Guillaume-William) la Konquestero, duko di Normandia, invadis e konquestis Anglia. Lua matrala linguo esis nord-Franca dialekto. Il impozis ica idiomo, oficale, ad Anglia, parte por la administrerio e komplete por la literaturo. Tre signifikanta esas la fakto ke ni posedas la texto dil Kansono di Roland, unesma granda verko dil Franca literaturo, danke, se me memoras bone, Oxfordana muzeo (do, en Anglia).
Ica situeso pluforteskis dum la sequanta yarcento kande Henry II Plantagenet, rejo di Anglia e spozulo di Alienor di Aquitania, kolektigis e tradukigis a la Franca importanta mezepokal verki (parolata rakonti Bretoniana) iniciante talmaniere, brilanta epoko dil Franca literaturo.
Kompreneble, la kontinentala Franci pose sequis ed imitis lia insulana frati, e la Franca linguo diveneskis autonoma. Konseque ol komencis uzesar, anke sur la kontinento, en la administrerio. Pos nelonga tempo, la Hispani e la Portugalani suriris la sama voyo, nam se la Franci audacis redaktar en lia landala dialekto, ne esis motivo por ne agar simile.
En Italia, qua esabis la centro dil Romana Imperio, komprenende la Romana ideo e sentimento permanis plu longatempe. Ma kande la Italiani konstatis ke li esis le sola uzar ankore, omnarelate, la Latina ; dum ke dividita en multa urbi e regioni, ofte sub stranjera dominaco, li ne plus havis la posibleso riestablisar l’imperio ; lore anke li komencis skribar en la populala linguo. La geniozo Dante gloriizis ol ed esis remarkinda inicianto di la linguo Italiana.
Tale naskis e pose prosperis, izolite, la Latinida idiomi, nun minacata da la Angla ‘patuazo’ quale la cetera lingui, pro lia divideso.
Ma sen la konquesto di Anglia da Guglielmus la Bastardo (altra nomo dil konquestero), la situeso povabus divenar tote diferanta e la regioni Romanal ne koncieskar frue pri lia apartaji linguala e tale mantenar, kelke modernigita ed adaptita, la prestijoza tradicionala linguo komuna.













(Artiklo da J. Martignon en Letro Internaciona n°2/2000)

MISTERIO DIL ANCIENA KRONIKI INDIANA

Résultat d’images pour explosion atomique image
Ne existas evidentaji de anciena teknologii Indiana pri fluganta mashini.Tamen la referi ad anciena fluganta mashini esas tre grandanombra en la anciena texti Indiana. Plura raporti deskriptas lia utiligo kom milit-armo. La plu granda nombro de ta skriburi venas de texti evanta de la 4ma, 5ma e 6ma yarcenti a. K. ed ica texti konservesis
sorgoze dal monarki qui dominacis India lor ita tempi. La skribisti
laboranta ita-epoke kontrolis oli tre atencoze por esar certa ke lia skriburi fundamentizesis sur autentika informo-fonti. Regretinde la tradukita dokumenti, quin ni nunadie konocas, ne savigas la origino di lia raporti. Plu kam 95% de ca anciena skriburi ne ja esas tradukita.
La maxim famoza Indiana skriburi tradukita de la anciena Sanskrita texti
esas la «Mahabharata» e la «Ramayana». Ica amba texti deskriptas milito
di qua la feroceso devastis la mondo. La protagonisti di ca milito utiligis
potenta aerala mashini e le maxim famoza de oli nomizesis le «Vimana».
La «Mahabharata» same kam la «Ramayana» deskriptis la «Vimana» kom
esante aerala vehilo ye cirklatra formo, ed anke ye altra formo
pensigante pri sigaro. Amba mashini posedis kupolo. La specifika detali
por la konstrukto di ta mashini raportesas en la duacent stanci kontenata
en la «Vaimanika Sastra» redaktita ye 400 a.K. ,cirkume, da Bharadvajy
la Saja e tradukesis en 1875.
Un de la aspekti maxim astoniva di ca Indiana skriburi esas la simileso dil
raportita lukti a la moderna kombato-tekniki. Ica skriburi deskriptas anke
metodi por sparar karburajo per flugar ye diversa altitudi, koaktata
terveni efektigata dal enemikaro, e la domaji produktita per la koliziono
kun uceli. Plusa stanci avertas pri la importo evitar la tempesti ye supera
altitudo same kam pri la neceseso absorbar sunala energii por ristartigar
motoro. La «Vaimanika Sastra» konsakras ok chapitri inkluzante diagrami
por deskriptar plura tipi de mashini. Lu mencionas anke 31 precipua parti
di ta vehili e 16 tipi de materiaro povante utiligesar por lia konstrukto.
Kande oli ne utiligesis, le «Vimana» halte-restadis en loko nomata
«Vimana Griha», t.e. ulaspeca fortifikata hangaro.
Le «Vimana» propulsesis per karburajo ye flava-blanka koloro, same kam
per centrala parto nutrata per mixuro fundamentizita ye merkuro. Le
«Veda», anciena Indiana poemi qui konsideresas kom le maxim anciena
de la Indiana texti, deskriptas le «Vimana» kom esante de formi e
dimensioni diversa e lia aspekti variis segun lia utileso. La Indiana
imperiestro Ashoka esis tante konvikita pri la autentikeso di ca antiqua
raportaji ke il kreis la «Sekreta Societo dil Non Nekonocata Viri» olqua
kompozesis ek non eminenta Indiana ciencozi di qui la tasko esis
establisar listo dil diversa cienci mencionita en la anciena skriburi same
kam celigar omna anciena informi a la habitantaro dil imperio. Ica
suvereno pavoris kande il pensis ke la alte evolucionita cienci deskriptata
en la anciena texti povus efektigar la devasto di lua domeno, t.e. simila
destino ad olta per qua fulminesis la antiqua Imperio Rama.
La Imperio Rama deskriptesas en la «Mahabharata» e la «Ramayana». Li
deskriptas la Imperio Rama kom esante civilizuro teknologiale ye tre alta
nivelo di qua la nobela kasto povis flugar ad omna loki sur nia planeto,
til la luno ed eventuale tra nia sunala sistemo. Atinginte lua maxim alta
evoluciono, 12 000 yari ante nun, la Imperio Rama extensesis de nord-
India til Pakistan. Ica Imperio posedis sep granda civiti nomata «La Sep
"Rishi"-a Urbi». La nobeli voyajis de urbo ad altra urbo per la aerala voyo.
Existas mem anciena texto di qua la nomo esas Jain, olqua deskriptas
mashino nomata "Pushpaka" povanta transportar plura personi de urbo
ad altra urbo. Lor la maxim bona tempo di ca Imperio, esis tanta
grandanombra fluganta mashini en la cielo, ke on povis facile vidar la
flava radiado di lia motoro dum-nokte.
La Imperio Rama minacesis da enemiko mem plu potenta kam lu. Ita Imperio-enemiko posedis teknologio supera ad olta di Rama e lua propra fluganta milito-mashini nomesis «Vailixi». Ita invaderi havis kom nomo la Ashvini, t.e. nomo quan plura teoriisti dil Novepoko (New Age) asociis ad Atlantida. Le «Vailixi» kustumale esis sigaro-forma ; min ronda kam le «Vimana». Kompare a le «Vimana» , le «Vailixi» povis voyajar same bone sub l'aquo kam en l'aero. La Rama-ani defensis lia imperio per potenta
armi teroriganta ye amasala destrukto. La«Mahabharata» deskriptas la
konflikto tale : « Fera fulmino, giganta morto-anuncanto, cindrigis omna
membri di la genti di le Vrishni e di le Andhaka. La kombustita kadavri
mem ne esis rikonocebla. Lia hari e lia ungli falis ; la terakotaji ruptesis
sen videbla kauzo e pose la koloro dil uceli divenis blanka. Kelka hori plu
tarde, omna nutrivi esis nesalubra. La fulmino divenis tenua pulvero. Por
eskapar ica fairo, la soldati jetis su aden la aquo-flui e tale lavis su same
kam lia equipuri».
Mem se ne esas trovebla materiala traci di le «Vimana» o di le «Vailixi»,
evidentaji cirkonstancala di konflikti simila ad olti di nukleara konflikti
existas. Misterioza explozo ye atomala proporcioni rezigis la urbo
Mohenjo Daro, qua, segun rumoro, esabus una de la «Sep «Rishi»-a Urbi».
Ultre lo, Sumeriana ed Egiptiana mitologii raportas amba pri nukleala
konflikti simila kande la Dei promenis en fluganta mashini majestoza. La
Biblala raportajo di la Genezo deskriptas la devasto di Sodoma e
Gomorrha segun identa maniero ad olta uzata en la Babilonana redakturo
pri la Dei cindriganta la urbi e la planaji di lia opozantaro.
En 1990, la Chiniana exkavadi dil ruini di Lhasa en la montaro di Tibet
posibligis deskovrar mikra librerio de dokumenti redaktita en la Sanskrita
idiomo. La Chiniana autoritatozi qui examenigis ica dokumentaro
opinionis ke olu esis tante importanta ke li sendigis lu a la Universitato
di Chandrigarh por tradukesar ibe maxim bone kam ico esas posibla. Dro
Ruth Reyna pasis plura semani dum tradukar la prizentita texti a la
Chiniana ed a la Angla e pose lu anuncis a la astonegata ciencisti ke
parolesas pri indiki por konstruktar interstela navo. Ica informo produktis
tre forta reakto dal Westala ciencisti qui ritradukigis la texti e refuzis la
tezo pri deskripto di interplaneta mashino. Li tamen interkonsentis pri
la fakto ke parolesas pri deskripto dil preparado di expediciono a la luno.
Alexandro la Granda iris tam fore kam India por lua konquesto di la lore
konocata mondo. Lua historiisti konservis registri sat preciza di lua invadi
di la landi quin li atingis. Malgre la fakto ke lia redakturi uzesis nur por
gloriizar ica imperiestro, la kronikisti di ta tempo mencionis ke lua trupi
atakesabis per fluganta shildi qui pavorigis la kavalrio e ico koaktis
Alexandro grupigar lua armeani. En la sequanta tempo il konquestos India
sen renkontrar irga aerala rezisto. Adolfus Hitler esis tante impresita per
la lekto dil anciena texti Indiana koncernanta le «Vimana» ke il sendis
plura expedicioni ad India dum la yari 1930 por saveskar tam multe kam
lo esis posibla pri la eventuala sekreta teknologii qui povabus trovesar
ibe e qui posibligus a la Germana milit-avionaro devastar omna nacioni
qui luktabus kontre la nazista partiso. Fortunoze, ita expedicioni faliis.
Se Hitler havabus la moyeni sucesar konstruktar «Vimana», lore nula
lando povabus impedar lua dominaco.
Tradukuro de texto da Gilles Milot, Prezidanto dil A. Q. U.

(Ek Kuriero Internaciona n° 4/2006)