dimanche 4 janvier 2009

EKOLOGIO : KANTINO EN ROMA FURNISAS EKOLOGIALA NUTRIVI


[Ica inicio havas loko enkadre di prevento-agado por evitar nutrivala trubli e por protektar la ambiento.]

ROMA
De nia korespondanta jurnalistino


Quale en omna skoli di Roma, la kantino dil skolo Giulio Alessi disdonas, depos 2002, nur repasti preparita per ekologiala nutrivi. Kande me vizitis ol, la menuo esis : legumi-supo, kuniklo-karno, ceriza tomati, kruda karoti e piro kom desero-disho. Singladie, koquistino helpata da dietistino e da sis servistini preparas 320 repasti. Eli esas employata da la "catering"-societo Dussman qua sucesis vinkar lor advoko por ofro de servi propozita da la municipala direktanti Romana en la skopo jerar 45 kantini.Ye ita jovdio, Benedetta e Silvia, qui esas responsiva membri dil komitato di la lernanti-genitori, entraprezas ne-expektita inspekto. En la nutriveyo, eli verifikas kad la produkturi konformesas a la pre-adjudikala kontrato di la urbodomo ed eli kontrolas la etiketi qui glutinesas sur la kesti di frukti e legumi. Preske omno venas de la Latium-regiono, t.e. la regiono di Roma, nam oportas egardar la fresheso-fristo de 48 hori inter la rekolto e la konsumado ed omno certigesas kom ekologiala produkturi. Anke la karni. Olta di bovo venas de edukeyo di prizata rasi qui rienduktesis en la regiono di Roma ; la agnelo-karno importacesas de Wals.
En la frostigilo por fishi, onu deskovras ke li omna venas de Nederlando. «Ico esas motivizita per la kusto», agnoskas Benedetta.Farini e cereali venas de la regioni di nord-Italia. La oliv-oleo produktesis en Ombria, la vinagro facesis en Viterbo e same kam l'origano li certigesas kom ekologiala produkturi. Dum ke la bisquiti e la chokolado-tabuleti kompresis che la equitatoza komerco, quale cetere ico mustas esar koncerne 6% de la uzata produkturi. Nur la lakto importacesas de Germania. Nova aranjuro permisas lo motive di la desfacilaji por provizado carelate en Italia.
Vestizita per lia bluzo, ye koloro rejala blua por la yunuli, rozea por la yunini, la pueri ridetas kordiale. Li esas yuna lernanti tre babilema ! Ye l'extremajo di la manjeyo, Maria-Giulia, docistino, asertas : "Ni manjas naturala nutrivi, oli esas tre sana e saporoza ! ", dum krokar karoto. Riccardo konfesas ke il ne prizas la supi : "Me preferas la "lasagni" e ultro lo, hike, onu nultempe recevas fritita terpomi !" tale deklaras chagrenita ita 9yarulo. Fakte la uzado di grasaji esas porcionigita. Mem la omleti devas bakesar. Giuliano devoras sis tomati dum tempo-periodo de du minuti. "Me provizas me per vitamini pro ke mea matreto ne havas disponebla tempo por koquar ulo altra kam " hamburger"-i", tale lu naracas ante manjar gluteme sua piro.Omno esas ne nur ekologiala ma anke diversa ed equilibrita segun la energiala bezoni - 3yara infanto recevas porciono de 166 g ye pasti, 8yara puero recevas 235 g de oli - yen la precipua traiti dil 160 000 repasti servata, singladie, en la skoli di Roma."La genitori esas ravisata per ica inicio qua eventas enkadre di edukado a sana nutrado ed a egardo dil ambiento", joyas dicar Benedetta. "E la manjaji plusa iras a la Caritas-organizuro" el savigas. Ita nutrivi destinesas anke luktar kontre la obezeso. "Ye la evo 10 yari, 20% de la Italiani ja esas obeza"Ultre lo, ica ekologiala repasti ne esas tro chera por familiala budjeto. Li kustas du euri singladie, la cetera spenso (tri euri) pagesas dal municipo. "Desfortunoze nul analizo entraprezesis por evaluar la efekto di ca nutrivi a la sanesala stando di nia kindi*", dicas kun regreto Marisa, la dietistino. Same nul analizo facesis pri la modifiki dil agrokultivala labormanieri e pri la ekonomiala reperkuti di co." Motive di la lego pri la libera konkurenco, ni ne darfas favorar la agrokultivala exploteyi Romana", tale explikas Andrea Ferrante, prezidanto dil Asociuro pri ekologiala agrokultivo (Aiab). "Altra serioza problemo esas ke Italia ne havas distributo-reto suficante bone organizata, mem se ol esas la numero un pri ekologiala produkturi en Europa, kun 44 733 produktisti, e 1 milion hektari certigita kom ekologiala, t.e. 8,4% de la kultivata arei."Ma la responsivi di la Latium-regiono kreis la unesma ekologiala platformo. "Ita strategiala e komercala centro, inaugurata ye la 12ma di septembro en Guidonia, (ye 30 km de Roma) plufaciligos la distributo dum igar la preci plu chipa", icon asertas la responsivino pri la regionala politiki agrokultival, Daniela Valentini, qua esas fiera anuncar ke en 2009, la kusto dil repasti en la skolala kantini, segun versimileso, pluchipeskos ye 50 centimi.


Kindi* : Neadulta personi de la nasko til 15 yari, cirkume.

Tradukuro de artiklo redaktita da Anne Le Nir publikigita en la jurnalo LA CROIX

Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire