jeudi 18 décembre 2014

ARVERNIA : ME DEZIRUS VIVAR IBE



Me sempre interesesis pri Arvernia, olqua esas bela ma poke konocata regiono di Francia. Arvernia esas en la nordo di Ocitania (sud-Francia), lua klimato esas preske sudala ma kun tre harda vintri, pro ke Arvernia esas montoza regiono. On povas praktikar la vintrala sporti ibe, nam esas multa nivuro sur la monti dum la periodo vintral. L'aero esas sana e nepolutata pro la sat vasta spaco e la nedensa habitantaro. Arvernia esas sat izolita regiono agrokultival e pro co la poluteso esas min importanta kam altraloke. Tamen, ol ne esas dezerto, nam ol habitesis de multa tempo. Esas kelka restaji dil Romana periodo, ed anke kelka bela kirki e monumenti di la Mezepoko, precipue anciena ruinita kasteli. Notinda, ke dum kelka yarcenti esis probable Araba inkluzaji ibe, nam la urbo Chamalières en Arvernia de-ube venis olim Franca Statestro tre pensigas pri : Chamal, Araba vorto signifikanta Nordo. Versimile Chamalières esis la maxim nordala parto dil Araba mondo, lore. Esas traci di arto Araba en kelka kirki romanika ed esas stranja epigrafo sur tombo jacanta en tala kirko e qua redaktesis en la Araba idiomo klasika. Ita epigrafo asertas ke omno esas sen espero e ke la homi ibe esas le lasta di lia gento. Parolesas tre versimile pri la fakto ke la Araba inkluzaji di Arvernia esis tro izolita ed absorbesis da la cirkondanta mondo Romane-parolanta. Tamen, la Arabi poslasis traci homal, nam esas Arverniani qui ne aspektas tre diferanta de la Arabi ed havas kelke obskura pelo-koloro. La Arverniani esas inter la maxim inteligenta Franci e li furnisis plura altaranga politikisti a Francia. Li prizas la kulturo ed esas tre apta a komerco ed a pekunio-gano. Li tre pensigas pri la Hebrei, ma li havas min multa apteso influar la socio, nam li ne esas gento internaciona e difuzata tra la tota mondo, nome li instalesas precipue en Francia ed ekmigris nur a kelka Latinida landi (Sud-Amerika). Nihilominus, li havas granda inklineso a kulturo e konseque ad arto, cienco, literaturo e la konversado mem di simpla homi en Arvernia esas direktita a tala temi; to quo, kompare ad altra Franci e mem probable altra Europani, povas preske aspektigar li quaze Exterterani. Quankam, li vivas en izolita regiono fora de granda centri industrial, la Arverniani ne esas desmoderna tote kontree. Lia inteligenteso posibligas a li adaptesar bone al evoluciono di la mondo. Ma li evitas sorgoze tro valorigar lia regiono por ne subisar la desagreablaji dil turismo amasal, olqua esas tante grava nocivajo e qua adportas plu multa detrimenti kam avantaji. La Angli, kande li konoceskas ita regiono tre prizas ol, nam ol pensigas pri le "Highlands" di Skotia kun multa bela lagi, plu alta nivoza monti e spaco en bela nepolutata naturo ube on povas sportumar ed efektigar granda marchadi ("trekking"-i) tante prizata da certena Britaniani. Esas bela anciena urbi e vilaji en stilo lokal bone flegata ed ultree, malgré la koldeso dil vintro, on esas ye 200-300 kilometri dil sudala maro Mediteraneo, e, kompreneble, ico ne existas en le "Highlands". Tale, multa Angli, retretinti o ne, tre dezirus instalar su en Arvernia. Ma li ne povas, nam la lokani qui koncias ke lia feliceso e bela nepolutata naturo debesas a lia relativa izoliteso e nekonocateso, trovis omna moyeni por impedar exterani (t.e. ne nur exterlandani ma homi extera a la regiono) posedar domi o domeni en lia provinco. Recente, me lektis ke la mikra aerportuo di Clermont-Ferrand (maxim importanta urbo di Arvernia) plugrandigos lua kapableso entraprezar avionala voyaji dum la venonta yari. Ma li evitis sorgozamente establisar ligili ad Angla aerportuo, to quo kompreneble tre deceptis la Angla lektero di la jurnalo publikiginta ita informo e qua plendis bitre pri co. Il esis un de la skarsega Britaniani sucesinta habitar Arvernia ed il tre prizis ica regiono e lua altanivela vivo kultural. Ma, Arvernia esas nur por ti qui meritas ol.
 

3 commentaires:

  1. San pas "occitans". Koulaboureran pas ammé li Boches coumo guéssi faguèrou.
    San Galo-roumôs de lengo.

    Tu esis bone venita ma me ne kredas ke trovis multi regialisti.A

    RépondreSupprimer
  2. admiri forço lou rèi Enric VII e li dounario bi li plins poudérs en poulitico esteriouro e militàrio. Guel soul fario la guerro e la patz sèns damanda lou vejaire de digu.

    Pourrio també un cop cado mis proupousa un prougit de lèi à l'assemblado que deurio l'estudia en priouritat e lou vouta en vote bloucat : a-bi o nou,
    pas d'amendoments e autros foutralados.

    Me ne savas se tu trovis multi rejisti ma tu esis bone gastigata.

    Toutos mis amistats

    RépondreSupprimer
  3. La wikipedio en Ido insulte les Auvergnats, traite notre langue de "dialecte occitan" et prétend qu'Aurillac n'était pas dans le comté d'Auvergne.
    Je laisse tomber l'Ido et vous invite à faire de même :

    https://encicloupedioauvernhato.wordpress.com//?s=Ourlhat&search=Go

    RépondreSupprimer