LA PAPO "TWITT"-AS LATINE

 

[Yen plusa artiklo pri bigota temo, ma cafoye ol unionas pasinta epoko ‘lontana’e la maxim granda moderneso nuna. Sucesoze e sen problemo.]

 

Depos Benediktus XVI, la papi « twitt »-as, e rapide pasionozi demandabis a Vatikano
ke le « tweet » pontifikal existez anke en la Latina. Ico agesis, ma sen expektar
esar sucesoza. Du yari pose, ico divenis suceso : la kurta mesaji da papo Franciskus
lektesas da 205.000 Latinisti.

Ye la unesma rango esas la Germani. Li esas preske same nombroza por

lektar la papo en la Latina kam en lia linguo matral. Dope venas la Angli, la Usani… Ico esas tre signifikiva pri la qualeso di la docado pri la Latina en la landi Anglosaxona unlatere, e pri olta en la Latinida landi altralatere. Tote aparte en Francia, ube la docado pri la literaturo en la klasika lingui (Latina e Greka) paciente sabotesis.

Qui esas le « follower » (exkuzez, cakaze esus preferinda parolar pri le sequentes o le sequaces) ? Li esas tam diversa kam la Latineso ipsa. Katolika Ekleziani, studenti, yuni ed oldi qui, per la lekto dil « tweet », trovas en ica koncizega traduko-temo moyeno por mantenar lia savo e nutrar lia meditado.

Membro di la Statala Sekretarieyo komisita pri la traduko – Usano, patro Gallagher – substrekizas l’adequateso inter la Latina e la kurta mesajo « tweet »-al (140 signi admaxime). Nome, on povas asertar ke la literaturo Latina havis multanombra poeti epigramal. La temi traktita dal papo ne esas olti quin on trovas che Martialis o Catullus, ma la koncizeso Latina e la procedo epigramal facas prodaji irgo esez la temo. Kande Guillaume Colletet skribas en 1658 ke « l’epigramo mustas esar kurta ed hastoza », lu teoriifas ed il anticipas pri « twitter ».

Kom regulo, la tradukisti serchas esar proxima a la stilo di Cicero en la Latina.

Li ne hezitas kelkafoye alterar texto. Tale kande parolesis tradukar « grunema
kapi » (la papo aludis – ico esis nekustumala fakto – certena Ekleziani), lore li
pruntis de Plautus ula « voltu truci » (1).

Yen un de la recenta mesaji da Franciskus :

Movet saeculum ut nos opesque nostras et respiciamus voluptates. Monet

Evangelium caeteris ut recludamus nos cum egenisque nostra partiamur.

Lo esas desfacila tradukar ico a moderna linguo sen transirar la 140 signi, me

audacas lo : « La vivo instigas ni serchar richaji e plezuri. L’Evangelio demandas
aperteso al altri e partigar kun la povri. »

Patro Gallagher substrekizas la nobla expreso-maniero di la Latina, lua valoro

« transnaciona ». Ico esas justa por « twitter ». Pro quo ico anke ne validesus por
la liturgio ? (2)

 

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

 « voltu truci » (1) : havante vizajo sovaja, minacanta.

« Pro quo ico anke ne validesus por la liturgio ? » (2) La autoro di ca artiklo esas
tradicionalista katoliko, regretante l’anciena liturgio katolika en la
Latina. La jurnalo por qua lu redaktas artikli reprezentas anke ca opiniono.

(Artiklo da Martin Schwa publikigita en la diala jurnalo PRESENT)

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

   

                                                              +++

 

 

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++