IDO-RENKONTRO DI 2014 EN PARIS

13ma di julio (sundie) – La vetero esas pluvema, me aceptas, quale ico esis previdita, s-ro Scholz che la fervoyala staciono “Gare de l’Est”. Ni arivas senprobleme a nia gasteyo CISP, bulvardo Kellermann. Poka tempo pose ni vidas arivar s-ro Heintze akompanata da afabla yuna muliero qua helpis lu trovar la voyo, malgre lua nesavo di la Franca linguo.

14ma di julio (lundie) – Plur Idisti iras por asistar la defilo dil nacionala festo Franca. Ma ico ne tre interesas me e me timas la turbo. S-ro Pontnau e me iras a la palaco di Luxembourg. Pos kelke promenir til la insulo Saint-Louis, ni dejunas en Chiniana restorerio di la Quartero Latina. S-ro Pontnau parolas sucesoze Chiniane a servisti. Plu tarde ni rajuntas la ceteri por vizitar la Quartero Marais (Marsho) e la « Place des Vosges ». Sub ardoroza suno Gaël Richard vizitigas da ni la belaji di ca urbo-parto, quan il bone konocas (anciena stradeti, diskreta muzei e monumenti). Che la « Place des Vosges » quan me ne plus vizitis depos dek yari (lor vizito di Paris da nia samideano Vilis Stakle), me esas tre shokata. Ibe, on vidas sur la benki e sur la gazono homi qui brunigas su sub la suno e qui esas nura blanki. Esas en ca loko nula persono veninta de la « diverseso » quale on dicas hodie e qui altraloke esas omnube. E, sat ofte, esas mem plu grandanombra kam la aborijena Europana blanki. Mentale me maledikas ica privilejiziti, qui pensigas da me pri la nobeli dil tempo ante la revoluciono di 1789, e me deziras a li omnaspeca desfortunaji en la futuro. Pose, ni trairas la « rue des rosiers » (strado dil rozieri), olqua esas la strado Hebrea di Paris. Ni vidas tre exotika ortodoxa Hebrei. Granda impreso di kalmeso e sereneso ; ma ye la predio manifestanti por-Palestina atakis sinagogo en Paris. Kad ica kalmeso esas trompiva ? Me havas l’impreso (forsan nejusta), ke la Hebrei di Francia « dansas sur volkano », quale on dicas en la Franca ‘patuazo’, t.e. li vivas ankore pacoze ed agreable ma kataklismo, quan li ignoras, proximeskas e povas glutar li irgekande pro la grandanombra komunajo Mohamedana di Francia, qua ne esas amika a li.

15ma di julio (mardie) – Matine laborkunsido. Posdimeze me iras a Versailles por vizitar expozo pri Chiniana arto e civilizuro. Ma fine me renuncas ta vizito pro ke me ne havos suficanta tempo por retrovenar justatempe a la CISP por la dineo. Donald Gasper di Hong Kong, qua esas tre desintrikema, malgre ke il ne esas lokano, sucesis agar lo. Notinda, ke cayare, esas tre multanombra Chiniana turisti malgre la desagreablaji quin li subisis dal furtisti pro la dessekureso nun submersanta Francia. Me astonesas anke pro la fakto, ke li semblas esar tre individualista e nule agas - quale me supozis antee - grupope.

16ma di julio (merkurdie) – Dum la matino esas itere laborkunsido. Ol aludas la vivo di Couturat. S-ro Pontnau montras video pri lua recenta voyajo en Armenia e Gruzia. Gaël Richard vidigas texti e fotografuri pri la vivo di Couturat e lua proximi. Arivas eleganta e diskreta siorulo, qua esas la nepoto di sioro Leau, un de la pioniri di la Delegaciono.

Posdimeze, s-ro Pontnau e me departas por irar a le « Champs Elysées », la maxim bela ed eleganta avenuo di Paris. Survoye, ni renkontras Frank Kasper, qua perdis valizo che l’aerportuo. Fortunoze, la employatino dil CISP, qua esas che la acepteyo esas tre energioza e tenaca e persuadas la aeroportuani sendar a Frank lua valizo tam rapide kam ico esas posibla. Ma tempo perdesis e Frank ne esas tote quieta.

17ma di julio (jovdie) – S-ro Pontnau e me vizitas la quartero Indiana di Paris, dum ke, quale la predio, la ceteri vizitas la quarteri ube Couturat habitis, laboris e vivis. Ni iris unesme a la Paseyo Brady tante exotika ed Indiana per lua kolori, delicoza spici-odori, lua restorerii e precipue lua butiko Velan ube vendesas produkturi veninta de la subkontinento Indiana. Pos ekirir la Paseyo Brady, s-ro Pontnau admiras, en la vicina stradeti, kelka mikra vendeyi tre exotika ; e la varma suno, danke ita vendeyi, la spici-odori e la bunta kolori ed imaji, semblas transportir ni a ‘lontana’ regiono di sud-India.

Pose, me rezolvis vizitigar da s-ro Pontnau la nekonocata da me templo di Ganesh, la Deo kun elefanto-kapo. En la butiko Velan dil Paseyo Brady men savigis la vendistino, ke ol esas en la strado Pajol. Pos konsultir la mapo ni adiris la regiono cirkondanta la ‘metroo’-staciono « La Chapelle ». Ibe ni vidis splendida e luxoza vendeyi propozanta belega robi por mulieri Indiana (ed eventuale anke ne-Indiana). Ni dejunis en ecelanta, neta e chipa restorerio Indiana. Questionita pri la templo, la jeranto dicis a ni ke ol ne esas fora ed indikis la direciono. Tamen, me ne sucesis trovar ol pro ke kande me konsultis la mapo me konfundis la stacioni « Porte de la Chapelle » e « Chapelle ». Fortunoze, pos questionir plura personi, afabla yunino tre helpema (forsan sendito dal Deo ipsa) montris a ni la tote proxima voyo a ta strado. Ni rapide arivis ibe e mustis deprenar nia shui ante enirar la templo. En ol esis bela dekoruri e plura mikra statui dil Deo. Dume, ni audis dolca « mantra ». Pos questionir il, nin savigas sacerdoto ke on darfas fotografar la templo e s-ro Pontnau facas kelka fotografuri.
Fine, ni retroiras a nia chambri dil CISP por repozar del ardoroza suno.

18ma di julio (venerdie) – Dum ke la ceteri vizitas la tombi di Couturat e Leau, me vizitas la charmiva urbo mezepokal Provins, olqua esas enskribita da UNESCO che la heredajo mondal di la homaro. La varmeso esas granda, ma Provins havas multa ombroza stradeti.

19ma di julio (saturdie) – Ni vizitas la ruro-domo di Couturat en Bois-le-Roi e la proprietanti permisas afable a ni enirar la gardeni kontigua a ca domo. Li tre interesesas pri to quon onu naracas a li pri la vivo ed agi da Couturat. Ante departar Gaël propozas a li pozigar sur lia muri plako memorigiva pri Couturat. Pose ni iras a la kirko ube olim oficiis paroko Guignon, ilqua esis grand amiko di Couturat e lua spozino. Regretinde, la kirko esas klozata. Pos dejuno en Fontainebleau, ni vizitas la belega kastelo ube sejornis, depos la Mezepoko, multa reji di Francia til la imperiestri Napoléon I-a e Napoléon III. Ni ne povas vizitar omno, quale ni dezirus lo, pro minacanta sturmo.

Me ne povas redaktar multe pri ca renkontro, pro ke, regretinde, ni ne esis nombroza. Pro quo ? Ka pro la krizo ekonomial ? Ma Paris esas un de la maxim bel urbi di nia planeto ed atraktas, malgre lua defekti, multega turisti de la tota mondo. Ka la Idisti esas plu selektema kam ca turisti ? O kad nia movado divenas tante senviva ke ol ne plus povas movigar l’Idisti ? O, forsan, tote simple, la tempo dil granda renkontri o kongresi pasis e ke, nun, venas la tempo dil video-konferi e di la mikra renkontri intima, quale olta di Ouroux pasintayare. Ita renkontro preske neorganizata esis oluamaniere tre sucesoza. Posible ico esas la voyo por Ido, future.

(Ek Kuriero Internaciona n° 2/2014)