KAD IMPERIALISMO ?

On parolas multe pri Katalunia nunepoke. Ita regiono (od adminime granda parto de lua habitanti) volas separar su de Hispania. Ico semblas stranja a me, nam la generalio Katalunia juas grandega autonomeso, havas la plena yuro uzar sua linguo ed esas la maxim prosperanta regiono di Hispania. Certe, li dicas ke li pagas alta imposti por vivigar altra provinci Hispana, ma li povus diskutar pri co kun la centrala povo ed ico (kande onu pensas la avantaji pri qui profitas Katalunia) semblas a me esar nesuficanta motivo por postular nedependo.

Ma esas forsan altra vidpunto : nome la Kataluniani volas irgakuste nedependo pro ke li esas imperialisti. Li havas alta opiniono pri su ipsa kompare al cetera Hispani a qui li judikas esar supera. On povus parolar pri rasismo e la cetera Hispani qui savas lia judiko ne tre prizas li. Fakte pro lia qualesi li pensas ke li meritas ulo plu bona kam esar nur Hispana provinco. Li devabus esar la chefi dil peninsulo Iberiana. Ed ico povabus eventar kande la rejo di Aragonia (di qua Katalunia esis la maxim importanta parto) spozigis la rejino di Kastilia. Ma pro lua plu centrala situeso Kastilia unigis Hispania sub lua ceptro e ne Aragonia-Katalunia. De-ube, versimile naskis granda rankoro. E min o plu la deziro ritrovar sua nedependo.

Hodie, la Kataluniani volas luktar por obtenor ita nedependo. Ma li ne saciesas per la dominaco di lia teritorio ; li volas anke unionigar kun su omna Kataluniana landi, t.e. exemple Andora (ne esas certa ke ta mikrega lando nedependanta prizus absorbesar da lua granda vicino). E, kompreneble, anke la Franca parto nord-Katalunia, olqua esas Franca depos quar yarcenti e ne semblas dezirar nedependo o mem min multe rijuntar sua kuzi dil Sudo.

Ma la Kataluniani ne haltas hike, nome li grantas granda importo a lia historio e memoras ke dum la XIIIma yarcento lia rejo di Aragonia volis konquestar Languedocia, t.e. la centrala parto di Ocitania e tale krear trans-Pirenea imperio. Hodie li rihavas ca ambicio e volas instigar tota Ocitania a nedependo de Francia same kam a rilerno ed uzado dil Ocitana.E li asertas ke Francia esas nur Stato e nule naciono. La interretala jurnalo dil Aranvalo, (landeto asociata a Katalunia) JORNALET volas influar la Ocitani taskope. Nome la Kataluniana e la Ocitana esas tre proxima lingui e la interkompreno esas bona inter oli. Tale li volas krear la trans-Pirenea imperio quan lia rejo olim ne povis efektigar pro la desvinko lor la batalio di Muret (1213). Ma li ne questionas la Ocitani pri co, nam nur 1% o 2% de la Ocitani votas por la nedependantisti lor la elekti. Nulatempe existis rejio o republiko Ocitania e la Ocitani sentas su Franci quale la ceteri, li esas nur sudani ed havas aparta achento ma ico ne esas tre importanta. Li nule volas rilernar la Ocitana e preferas lingui plu utila por komunikar, nome la Angla e la Hispana. Ulafoye, Provenciani qui esas fiera pri lia kulturo, dialekto e partikularajo, deklaris ke li ne esas Ocitani e interesesas nur pri la Provenciana idiomo. Lore esis granda furio che JORNALET qua konsideris li quaze rebeli e trahizeri. Tale la Kataluniani montris lia vera vizajo, nome di imperialisti qui volas konquestar imperio en sud-Francia e nule egardas la deziri dil ceteri. Li postulas toleremeso ed agnosko de la granda Stati pri lia partikularajo, ma nule esas pronta esar tolerema ed agnoskema a plu mikra regioni qui ne volas kontrolesar da li. Li esas nerepentanta imperialisti.