Me
va skribar pri un del maxim ancien habitanti di Paris ; on nomizis lu olim
la diablo Vauvert.
De
co rezultis la proverbo Franca : « Lo esas che la diablo
Vauvert ! irez al diablo Vauvert ! » « To esas, irez promenar
a fora loko nekonocata. »
(…)
La diablo Vauvert esas precipue habitanto di Paris, ube il rezidas depos multa
yarcenti, se on kredas to quon asertas la historiisti Sauval, Félibien, Sainte-Foix
e Dulaure rakontinta longe ilua fola stroki.
Semblas
ke il habitis unesme la kastelo Vauvert, qua jacis en la loko okupata hodie dal
joyoza « bal de la Chartreuse » an la extremajo dil gardeno dil palaco
Luxembourg e opoze al alei dil Observatorio, en la Inferno-strado.
Ita
kastelo, havanta tristega famo, demolisesis parte, e olua ruinaji divenis
anexajo di kuvento di monaki kartuziana, en qua mortis, dum la yaro 1414,
Ioannes de la Luno, nevulo dil kontre-papo Benediktus XIII. Ioannes de la Luno
esabis suspektata havar relati kun ula diablo, qua forsan esis la familiara
spirito dil anciena kastelo Vauvert, singla de ta edifici feudal havis la sua
(spirito), quale omni savas lo.
La
historiisti poslasis a ni nulo preciza pri ca fazo interesanta.
La
diablo Vauvert paroligis itere pri su dum l’epoko di rejo Ludovikus (Louis)
XIII (inter 1610 e 1643 NDLT).
Dum
tre longa tempo, on audabis, singlavespere, granda bruiso en domo facita per la
eskombri dil anciena kuvento, e di qua la proprieteri esis absenta de plura
yari ; to quo multe pavorigis la vicini.
Li
iris por avertar la polico-lietnanto, qua sendigis kelka arkeri.
Granda
esis la astono di ta militisti dum audar kliktado de vitri mixata kun ridi
stridanta !
On
kredis unesme ke parolesis pri fabrikeri di falsa moneti qui donis su ad orgio
ed, evaluante lia nombro segun l’intenseso dil bruiso, on iris por querar
rinforco.
Ma
ultree on judikis ke l’esquado ne esis suficanta ; nula policala serjento
sorgis por guidar sua viri aden ca retreteyo, ube segun semblo on audis la
frakas-bruiso di tota armeo.
Tandem
arivis, vers la matino, trupi-korpo suficanta : on penetris aden la domo.
On
trovis nulo ibe.
La
suno desaparigis la ombri.
Dum
la tota jorno, on entraprezis serchado, pose on konjektis ke la bruiso venis de
la katakombi, jacanta, quale on savas lo, sub ca quartero.
On
preparis su por penetrar adibe ; ma, dum ke la polico facis aranji, la
vespero venabis itere, e la bruiso ristartis plu forta kam irgatempe antee.
Cafoye,
nulu plus audacis ridecensar, pro ke evidenteskis ke esis nulo en la kelero
ecepte boteli, e ke lore povis nur esar la diablo qua dansigis oli.
On
saciesis per okupar la cirkumaji dil koncernata strado e demandar pregi al
klerikaro.
La
klerikaro facis multa pregi, ed on sendis mem santa aquo per siringi tra la
keler-truo.
La
bruiso duris persistar.
Dum
tota semano, la turbo Parisana ne cesis obstruktar la cirkumaji di ca preurbo
dum pavorigar e demandar novaji.
Fine,
serjento dil prevostio, plu audacoza kam le cetera, ofris penetrar aden la
maledikita kelero po pensiono reversioniva, kaze di morto, profite a taliorino
nomata Margot.
Il
esis viro brava e plu amoroza kam kredema. Il amoregis ta taliorino, qua esis
persono sorgoze e bone vestizita e tre sparema, on povus mem dicar kelkete
avara. Pro co el ne volabis spozigar simpla serjento
indijanta pekunio. Ma
ganante la pensiono, la serjanto divenis altra viro.
Kurajigita
per ca perspektivo, il klameskis ke il ne kredis l’existo di Deo nek dil diablo
e ke il cesigos ca bruiso.
-Quon
do vu kredas ? dicis a lu un de lua kompanuli.
-Me
kredas, lu respondis, pri la efikiva ago-kapableso di S-ro lietnanto por
kriminal aferi,e pri olta di S-ro la prevosto di Paris. Lo esis tro multe dicar
per poka vorti.
Il
prenis sua sabro inter sua denti, pistolo en singla manuo, ed riskis su en la
eskalero.
La
maxim extraordinara spektaklo prizentis su a lu, kande il atingis la sulo dil
kelero.
Omna
boteli donis su a fola sarabando e formacis la maxim gracioza posturi.
La
boteli surhavante sigluro verda reprezentis la viri, ed olti surhavante sigluro
reda reprezentis la mulieri.
Esis
mem ibe orkestro establisita sur la planki por boteli.
La
vakua boteli sonegis quale ventili, la ruptita boteli sonegis quale cimbali e
trianguli, e la fendetita boteli perceptigis ulo dil penetranta harmonio di la
violini.
La
serjento, qua drinkabis kelka chopinedi de alkoholajo ante entraprezar l’expediciono,
vidante ibe nur boteli, divenis tre quieta, e danseskis ipsa pro imitado.
Pose,
sempre plu kurajigita per la gayeso e la sorciganta charmo di ca spektaklo, il
rekoliis afabla botelo havante longa kolo e kontenante
"bordeaux »-vino pala-kolora, quale esis videbla, e sorgoze siglita per
reda koloro, ed il klemis ol amoroze sur ilua kordio.
Frenezioza
ridi perceptesis omnalatere ; la serjento, kuriozigita, lasis falar la
botelo, qua ruptesis a mil fragmenti.
La
danso haltis, teroro-krii audigis su en omna anguli dil kelero, e la serjento
sentis lua hari erektar su dum vidar ke la varsita vino semblis formacar
marsheto de sango.
La
kadavro di muliero, di qua la blonda hari difuzesis surtere e trempesis en la
humidajo, jacis sub ilua pedi.
La
serjento ne pavorabus la diablo ipsa, ma ica vidajo plenigis il per
hororo ; pensante tamen ke il devis justifikar lua komiso, il kaptis
botelo surhavante sigluro verda qua semblis ridachar opoze ad ilu e
klameskis :
-Adminime,
me havos un de li !
-Grandega
ridacho respondis ad il.
Tamen,
il riacensabis l’eskalero , e, montrante la botelo ad ilua kamaradi, il
klameskis :
-Yen
la koboldo !... Vi esas veramente poltroni pro ne audacar decensar aden ca
loko !
Ilua
ironio esis bitra. La arkeri precipitis su aden la kelero, ube on trovis nur un
ruptita botelo de « bordeaux »-vino. La ceterajo esis en olua plaso.
La
arkeri deploris la fato dil ruptita botelo ; ma nun diveninta brava, li
omna volis acensar l’eskalero dum ke singlu havis un botelo enmanue.
On
permisis a li drinkar lia kontenajo.
La
serjento dil prevostio dicis :
-Koncerne
me, me rezervos la mea por drinkar dum la dio di mea mariajo.
Onu
ne povis refuzar ad il, la pensiono promisita, danke ico il povis spozigar la
taliorino…
(Segun
libro Contes et facéties (Rakonti e
bufonaji) da Gérard de Nerval – 1852)
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire