[CIENCO] Kad la fino dil tempo sunal ?

°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°
Kinadek ciencozi di la tota mondo kunvenis ye la 3ma e 4ma di novembro 2011 ye klozita pordo en la nordwesto di London sub l'egido dil Royal Society (Akademio por cienci Britaniana) por debatar pri nova defino dil tempo. Ita kunveno interesis la Britaniani. Segun la jurnalo SUNDAY TIMES, la Greenwich Mean Time, "simbolo dum plu kam 120 yari dil rolo di superpotenta lando Britania Viktoriana", balde desaparos. La tempo GMT establisesas sur la bazo dil tempo sunal departante de la rotaco dil Tero. La refero, diveninta internaciona lor konfero en 1884 en Washington, esas la meridiano di Greenwich, qua povabus same bone nomizesar la meridiano di Saumur.
La nova defino propozas emancipesar komplete de la tempo sunal. La meridiano di Greenwich ridivenus meridiano quale le cetera, nome lineo imaginal.
En la realeso, lo esas depos plu kam 40 yari, ke la mondo ne plus guvernesas dal tempo GMT, olqua tamen duras esar la tempo legala en Unionita Rejio ed esas ankore grande utiligata kom refero. (En Francia, la tempo vintral konformesas a GMT + 1, la tempo someral a GMT + 2.) Konfero internaciona en 1972 adoptis la "Tempo Universal koordinata" anke nomata UTC, olqua kalkulesas da 400 horloji atomal repartisita sur la surfaco di nia globo (la sekundo definesas per la ocilo-ritmo di atomo de cesio ("cesium"). La tempo atomal havas l'avantajo esar multe plu preciza. Olu diferas de kelka fracioni de sekundo dil tempo definita per la rotaco dil Tero.
Hodie por mantenar la korelato kun la rotaco teral sekundo interpozita adjuntesas preske singlayare. Lo esas ita sekundo quan la ciencisti propozas supresar, samatempe abandonante la korelato kun la tempo GMT. La chanjo divenas nekareebla per la funcionado dil reti, tam di telekomunikado kam di navigado per satelito. Ita reto bezonas sinkronigo ye la nanosekundo*.
Konsilo propozanta supresar la sekundo interpozita submisesos dum venonta januaro a la voto dil Uniono Internaciona por la telekomunikadi en Geneve. Se ol adoptesos, la tempo atomal eskartesos pokope de la tempo sunal, segun quanto de un minuto dum periodo de 60 til 90 yari, e de un horo 600 yari pos nun.
La Statala sekretario Britaniana por la Cienco, David Willets, opozita a ca projeto, explikas ke la "Britaniana poziciono esas ke ni devas konformesar precize a la tempo real tala quale la homi sentas olu, e qua apogas su sur la rotaco teral e ne sur la horloji atomal". Il kredas anke deskovrar "dopa pensi nacionalista" en ica debato, pro ke la Kontoro internaciona por la ponderili e mezurili (BIPM)
instalesas en Sevres (Francia). Ma ita organismo quale indikas lo lua nomo, havas nulo nacionala.
Ita ciencala diskuti memorigas ke la defino dil Tempo, quale olta dil Morto, esas parte konvenciono.

(Segun artiklo da Aline Adrenne publikigita en la jurnalo PRESENT)

°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°