LA DEKADO E KRULO DIL IMPERIO ROMANA

xxx:::xxx

Recente me lektis sur la interreto la recenso di verki pri la Imperio Romana e lua fato. Inter altri, skribesis ke la dicita Imperio atingabis lua kolmo lor la regno di imperiestro Antoninus (ye aproxime 150 di nia ero). La autoro tamen kritikis ica imperiestro, pro ke il saciesis per protektar to quon lu ja posedis, ma ne plus esis atakema e konquestema, e segun ica ipsa autoro l'Imperio Romana havante naturo audacoza e konquestema la fakto ne plus avancar esis la komenco di la dekado.
Me opinionas anke ke la regno di Antoninus esis la komenco di la dekado (quankam on povus datizar ica dekado de la preirinta regno, nome olta di Hadrianus, nam Hadrianus retretigis lua trupi de tro danjeroza loki e kreis "limes" por protektar l'imperiala frontieri). Ma probable la dicita imperiestri konciis ke l'Imperio atingabis la limito di lua forci e preferis sparar lua esforci en la skopo durigar olu plu longatempe.
Kande me lektas ico, me, ne-eviteble pensas pri la Usana Imperio. Multo esas simila inter amba imperii : lia vasteso, richeso, kosmopoliteso e militemeso. Tamen, la Usani ne imitas la Romani, tasinse ke li ne sparas lia esforci e sencese iras adavane. Me havas la sentimento ke li esas nejusta e, ke , tale li hastigas lia kolapso. La Usan ekonomio dekadas e malgre lia militala sucesi, la Usani ne sucesas vinkar la terorismo. Forsan, se l'Usani evitus militar ed instalar su en landi qui vere ne volas lia prezenteso e rezistas omnamoyene kontre li, li plutardigus la krulo di lia imperio. Ma, semblante, li ne esas tam saja kam la Romani...

xxx:::xxx