mercredi 1 avril 2009

VERSAILLES E LUA FANTOMI

xxx:::xxx

Hiere, me spektis kurtatempe emiso pri la kastelo di Versailles che televizional kanalo. Jurnalisto expresis la opiniono ke probable pro ke ica loko esas kargita per historiala memoraji, ol anke kargesas per fantomi dil pasinto. Lore onu rimemorigis ke certena personi kredis vidir homi di pasinta epoki en la cirkumajo dil kastelo, precipue on aludis la famoza raporto da du Angla turistini qui en 1901 kredis vidir rejino Maria-Antonia en la gardeni di Versailles. Ma la Britaniani havas la reputeso tre prizar la fantomi e la rakonti pri fantomi. Tamen, recente gardisto di Versailles tre traumatizesis per la viziono di fantomo, talgrade ke il ne plus volis rondirar dumnokte. Forsan il esas de Afrikana origino, nam la Afrikani havas mento multe plu apertita a lo supernatura kam la Europani.
Quaze hazardo, s-ro Partaka parolus pri sinkronalajo*, vespere esis emiso pri la paco di Versailles (1919) pos la unesma mondo-milito che la Europana kanalo ARTE. Onu montris bela imaji di ta epoko, ma on saveskis nur tre poka informaji pri la tatempa eventi. Esis tre remarkinda ke la lora Usana prezidanto Wilson esis ulaspeca folulo, qua per vana ed absurda revaji kredis sekurigar la paco en Europa ed en la mondo.
La federita vinkeri ne povis esar jeneroza a Germania pro ke li tro sufris dum la milito, tote aparte Francia kun komplete devastita nordala regioni. Ma li agis fole. Pro quo on forprenis omna kolonii de Germania ? Se Germania konservabus kolonii, la krizo ekonomial di 1929 esabus min forta en ita lando, e, forsan, on povabus evitar la arivo da Hitler ye la povo. On impozis republiko a Germania, ma la danjero por la paco ne esis la monarkio nek la imperiestro ma la nequalifikebla militistal klaso qua dominacis Germania depos 1862 (t.e. depos la povo-preno da Bismarck) e qua impedabis omna posibla evoluciono di Germania a demokratio dum impozar fanatika nacionalismo. On devabus agar omnamaniere por eliminar la povo di ta kasto, ma onu nule agis tale. La kontrato di Versailles en 1919, ne esis sagaca o mem nur sencoza diplomacal laboruro, ma nur male brikolita politikala verko. On savas nur tro bone, hodie, la konsequi di ta desgenioza politikala aranjuro.

xxx:::xxx

Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire