samedi 9 janvier 2010

ILU PAROLAS ESPERANTO !

xxx:::xxx

Recente me spektis interesiva dokumento-filmo che-televizione pri la pedagogio di Célestin Freinet (1896-1966), qua esis instruktisto en sud-Francia. Inspirata dal teorio di John Dewey e da experimenti en diversa landi, il kreis originala formo di docado per instigar la skolani organizar lia propra laboro e partoprenar la reala vivo singladia di lia loko, informar su ed havar apertata mento. Lua docado sucesis bone ed esis interesanta novajo tatempe en Francia. Célestin Freinet esis komunisto ed iris a Soviet Uniono por saveskar la docado-metodi uzata ibe pos la revoluciono. Por komunikar taloke, il ne lernis la Rusa (qua esas tre desfacile lernebla linguo a Franco), ma Esperanto olqua esis tre segunmoda en ica lando, itatempe.
Plu tarde, il havis disputi e grava problemi kun la municipo di lua rezideyo-loko pro ke il esis komunisto e ke la komonestro e la municipala konsilantaro esis extremista dextrani. Che la dokumento-filmo, on spektigis ceno ube inter altra akuzi, on denuncis lu pro parolir Esperanto kun lua familiani. Kande la konsilanti dicis inter su : "Ilu parolas Esperanto !". Lore ico semblis esar ulo tote monstrala, quaze Esperanto esus idiomo di subverso, di senkompata e destruktera globalismo e kosmopolitismo vizante destruktar omna populi e nacioni. Ti qui lernis Espo e qui savas ke ol vizas nur (ed anke la altra interlingui) esar auxiliara linguo nule intencante desaparigar la cetera idiomi, povas nur konsiderar ke ico esas senbaza e fantomala pavoro debata a la nesavo ed anke a volata ignoro. Ma ico esas pragmato : Esperanto pavorigas, tote nejuste, ed ol produktas violentoza refuzo ed opozo.
Plura yari ante nun, me vizitis Germana amiki. Li ne esis dextrani ma sinistrani (moderata) e prefere socialistema. Me dicis a li ke me esas Esperantisto, e li divenis tre kolda nam li semblis esar desfavoroza ed enemika ad ita idiomo. Kelka yari plu tarde, me vizitis li itere e cafoye me anuncis a li ke me esas Idisto. Li aceptis ico multe plu afable, e quankam li nule intencis lernar ol, li parolis a me pri : "Die Weltsprache Ido" (La mondolinguo Ido). Lore me konstatis kun astono ke se Esperanto esas, kun granda disto, la maxim konocata interlinguo e, por la simpla civitani, la unika konocata, kompense omna neracionoza pavori ligita a la globalismo koncentras su vers Esperanto. La cetera interlingui ne produktas tala opozo e refuzo. Tale, se nia Ido (od eventuale anke Interlingua) havus sucesoza difuzado (kun, en posibla kazo, la helpo da potenta organizuro o da guvernerio), ol ne subisus la violentoza e ferma opozo sempre vivanta kontre Esperanto. Do, malgre la plu mikra perspektivi ofrata unesmavide al Idisti, valoras la peno laborar por nia interlinguo.

xxx:::xxx

2 commentaires:

  1. Mi bone komprenas Ido-lingvon,sed mi esaperas ke vi permesos almi reagi en poli aĝa projekto!

    Ekaperas indikaĵoj el fontoj ĝis nun neeldonitaj, ke en la 1920 jaroj la brita registaro enketis pri la Esperanto-movado enlande kaj eksterlande kiel parto de ĝia observado de organizaĵoj kaj individuoj kiujn ĝi konsideris danĝeraj. Multaj orginalaj dokumentoj kiujn oni pretigis por la brita “Cabinet” pri ligoj inter Esperanto kaj komunismo kaj aliaj maldekstraj partioj troviĝas ĉe la Brita Nacia Arĥivejo en Kew, apud Londono. Artikolo mia pri tiu temo aperis en la angla lingvo en Update / Ĝisdate, revuo de Esperanto-Asocio de Britio en januaro 2010.

    Mi tamen devas diri ke en lastatempaj jardekoj, plene malaperis tiu percepto laǔ mia sperto.

    Bondezirojn.

    RépondreSupprimer
  2. Kara sioro, vua experienco esas lakunoza. Kelka semani ante nun, esis la 150ma aniversario dil nasko di Zamenhof, la patro di Esperanto ed ica aniversario celebresis totamonde. Lore che konservema retala situi Franca, esis homi qui atakis histeriike e tote neracionoze Esperanto. Ne esis utila skribar a li, ke se onu ne havos Esperanto lore on havos la Angla. Li volas savar nulo ed havas angoroza pavoro kontre Esperanto. Me ne kredas ke la komunismo (qua praktikale ne plus existas) pleas irga rolo carelate, ita pavoro esas ulo qua stekesas profunde en la subkoncio. Lo esas la nomo Esperanto qua tale reaktigas la homi. Forsan se Esperanto chanjus sua nomo anke la reakti di la homi chanjus. Ma me tre dubas kad la Esperantisti aceptus tala chanjo.

    RépondreSupprimer