DESQUIETIGANTA POLONIA

xxx:::xxx

Pluraloke aludesas pri la Esperanto-kongreso en Byalistock, Polonia, cayare. Fanatika Poloni konservema atakis la kongreseyo, destruktis kelka mobli e desegnis yuda stelo strekizita. Ica omno,nur pro ke la patro di Esperanto esis yudo. Ico esis blinda antisemidismo a qua omno qua esas yuda esas mala e kondamninda.
Me ne havas aparta simpatio por Esperanto quan me abandonis multa yari ante nun pro ke tro multa de lua adepti havas politikala ideologiala orientizo quan me komplete desaprobas. Ma nulo posibligas dicar ke Zamenhof ipsa esas responsiva pri ca orientizo. Omnakaze, Esperanto esas multe min danjeroza por la patuazi* (nacionala lingui) kam la Angla. Unesme, pro ke Esperanto, same kam la altra interlingui, ne vizas desaparigar la patuazi*, ma nur esar auxiliara linguo helpiva. Duesme pro ke Esperanto esas multe min difuzita kam la Angla. Ultre lo, la Angla ne havas principi e, konseque, povus tote bone sen irga skrupulo, desaparigar la nacionala idiomi kulturala.
La antisemida fanatikismo dil Poloni retroirigas ni a la periodo inter amba mondo-militi (1919-1939). Me kredis ke tala formo di antisemidismo esis nun neposibla en Europa.
To quo igas me furioza, pluse, esas la fakto ke la Poloni (e probable la altra est-Europani) povas 'afordar' esar violentoze e fanatike rasista, sen produktar reakti altraloke nek shokar la Europana informili. En west-Europa, kontree, ni mem ne darfas kritikar la tro granda nombro de enmigranti qui venas de la Triesma Mondo, sen esar tre severe punisata. Politikala viro qua kritikas la rasismo kontre-blanka dil Afrikani rezidanta en west-Europa efektigas tempesto ed indigno che la informili.
Ma la est-Europani darfas opresar lia minoritati ed esar fole antisemida ! Esas vere du ponderili e du mezurili en nia klaudikanta Europa.
Recente la Slovakiana guvernerio interdiktis la eniro di sua teritorio a la prezidanto di Hungaria qua volis vizitar la Hungariana minoritato di ta lando. Ne-utile dicar ke la Hungariana minoritato ibe esas prefere male traktata.
Se la Europana autoritatozi permisas tala shovineso, lore Europa ne vere existas, ne havas motivo existar...

xxx:::xxx