Cent yari ante nun eventis la katastrofo qua esis la naufrajo dil Titanic. Tillore la Ocidentani esis fiera pri lia teknologio e pri lua senfina progreso. Ma subite la katastrofo dil Titanic kolizioninta kun glacio-monto konciigis da li ke la naturo restas plu forta kam la homala teknologio e savo. Kelka personi nun dicas ke ica katastrofo markizis l'iro en la XXma yarcento historial, du yari ante l'erupto di la unesma mondo-milito. Forsan, quankam ico semblas a me esar riskoza aserto. La naufrajo dil Titanic, tamen, debesas parte a la konkurenco teknologial inter Germania e Britania. Pro ke la Germani minacis superirar la Britaniani en multa domeni, precipue navala, lore la Britaniani por salvogardar lia reputeso konstruktigis sencese plu potenta ed apta navi. La Titanic esis la rezulto di ca konkurenco. Ol esis anke la simbolo dil superbeso ed aroganteso di la lore moderna teknikisti. La Linguo Internaciona di la Delegitaro ja existis tatempe e bela poemo pri ca temo redaktesis da S. LILJEDAHL (1912)
"TITANIC"
En la kolda nokto longa silencoza, super l'oceano kalma marveloza flugas la fiera navo di la mondo. On festenas, dansas en flirtanta rondo, nulu pensas a dizastro, nam ne ventas, ma subite tremon gigantal on sentas. Quo eventis ? omni klamas, ne savanta ke Titanic ja recevis shoko mortiganta. Helpez, helpez, esas lua vorti lasta per elektra radii en la spaco vasta. Malgre to nur kelka centi de la mili povas evitar la morto per salvili. Harda fato tiras spozo de spozino, kindi de gepatri, frato de fratino. Multi, qui nultempe a sa Deo venis, nun suplikas Il, qua donis e qua prenis. E "Plu proxim Deo" la muziko sonas, dum ke la giganto en la ondi dronas. Ube esas tua povo nun, homaro, ye kombato en la sino di la maro ? Ti qui ja salvesis fore quik duktesas e la krii dal mortanti lente cesas. Ho, Titanic, granda radioz titano, tale desaparis tu en l'oceano !
Por akompanar ica poemo, yen la kantiko kantata lor la naufrajo dil Titanic :
La adepti di nia interlingui (Esperanto, Ido, Interlingua e ceteri) esas maxim ofte "progresema", t.e. nerare li esas anarkiisti, Trockiisti, komunisti e similaji. Ma linguo internaciona vizas adoptesar da omna homi e da omna kategorii de homi, t.e. anke konservema homi darfas e mem devas esar lua adepti. Lore, me pensis ke royalisto e bigoto (me donas a la vorto bigoto, la senco di persono qua grantas importo a la religio kom tradiciono e ne koakte pro la fido) darfas anke esar Idisto, mem se ico ne plezas a kelka homi ed uzar ol e propagar favore ad ol en lua samideanala medio. Mem se la suceso ne esas certa.
Do, me opinionas ke ica blogo havas existo-motivo e ke ol bezonesas.