EN SUD-KOREA, LA VERTIJO DI VIVO 100% KONEKTATA

SEOUL

Da nia korespondanto

 

« Kande me eniras mea vehil-areo, la sistemo rikonocas mea veturo danke pulco elektronal, lu kalorizas mea domo e normizas la alteso dil kurteni », Francisco Sung explikas. Ita konsilanto jus eniris nova lojeyo en Beollae, nov urbo dil periferio di Séoul. « Mea domicilo esas konceptita por aceptar tota gamo de servi ‘domotikal’ (« home automation »), quale la frigorizilo inteligenta qua avertas me kande produkturi proximeskas a la dato-fino dil preferala konsumo od efektigas ipsa komendo kande la provizuri rareskas. La manu-libro pri la funcionado di mea domo havas dikeso de 10 centimetri : me apene utiligas 20% de la funcioni, ma ja ico posibligas sparar tempo ed organizesar plu bone. »

Hemi « konektata », urbi « inteligenta »…Sud-Korea experimentas ita koncepti grandaskale. Lua maxim avancinta projeto lokizesas en Songdo, nova civito konstruktita sur 53 km2 ganita de la Flava maro. Depos 2005, 70.000 personi lojeskis ibe. Esas inter li, Jeong Eun-jeong, evo 45 yari, elua spozulo e lua tri filii. En lua salono, kamero juntita a la televizionilo posibligas a lua filiino evanta 9 yari askoltar kursi pri la Angla linguo kun docisto en Usa. « Lo esas plu praktikal, me kontrolas ke la docado eventas bone » su gratulas ita matro laborante en la hemo, elqua sualatere enskribesas a gimnastikala kursi per televiziono : elu exercas su sur tapiso, opoze ad elua televizionilo, guidata da exercisto qua observas el danke lua kamero.

Ita servi a la habitanti di Songdo propozesas dal entraprezeyo « U-life, Solutions ». En olua kontroleyo, la muri tapetizesas per skreni posibligante observar omna infanti e pueri en lia salono, askoltanta lia Usana docisti. La vizito produktas vertijo : kad ca entraprezeyo vivigis la teroriganta « teleskreno » imaginita da George Orwell en la libro 1984 ? Benny Chung, injenioro che Cisco, la Usana entraprezeyo qua developas ita teknologii, volas quietigar : « Ni havas la permiso dal rezidanti por surveyar lia video-kambii. Ed ico esas probo-fazo : en la futuro, ita surveyo esos automatigita. » Jeong Eun-jeong, cetere, vidigas nula desquieteso opoze a la risko por elua privata vivo : « Ico ne esas problemo. Me sempre povas ekswichar la kamero. » Tala respondo reprezentas l’atitudo general dil Sud-Koreani : « Hike regnas neracionala fido a la nova teknologii, konstatas Francisco Song. Ni jus koncieskas pri la questioni koncernanta la protekto dil privata vivo. »

Ita entuziasmo explikas parte pro quo ica lando divenis la maxim konektata di nia planeto : olua interretala reto vinkas rekordi pri rapideso e 80% de la habitantaro posedas ‘smartfono’ (97% che la homi evanta inter 18 e 24 yari). Séoul, per ico, aspektas kom metropolo experimental. Grupo de vendeyi por granda produkturi-difuzo (« big-box store“) instalis „virtuala granda kompreyi“ sur la muri dil subtera treno-stacioni. Takaze, esas fotografuri pri etajeri metala sur qui la klienti « click »-as per lia smartfono por komendar. Pose, la produkturi livresas heme. Altra exemplo : le « webtoon », t.e. desegnita bendi ofte gratuita por lektar exkluzive surlineo (« online »), qui luras 17 milion lekteri monatale (triimo de la habitantaro di Sud-Korea !)

Korea esas anke la unesma lando en la mondo por l’administrerio surlinea. Plu kam la duimo dil demarshi havas nun loko sur la interreto. E lualatere, l’Edukado nacional volas remplasigar omna libri skolal per tabeleti komputatora. Genitori e docisti komencas tamen desquieteskar pri la fenomeni di dependo e di « dementeso komputatoral » di lia filii, diveninta nekapabla koncentrar lia mento por esar atencoza. Dum ke 20% de la yuni inter 10 e 19 yari utiligas lia smartfono plu kam sep hori singladie, kliniki „por desintoxiko ye la interreto“ naskas, ed ula lego « Cindrino » posibligas impedar l’aceso a la ludi surlinea dumnokte por la minori. En l’akademio di Séoul, probo-projeto che dek-e-un skoli posibligas anke a la docisto « paralizar » la smartfoni di lua dicipuli dum la lerno-kursi. Sisacent edukerii ja savigis ke li esas interesata…

Ita kreskanta uzado di la interreto havas mult altra riski. La skandali – piratagi informatikal, furti koncernanta konfidencala donataji di plura milioni de personi – esas konstante sur la unesma pagino dil jurnali. Lor la elekto di 2012, la sekreta servi akuzesis manipular la publika opiniono per sendar a la sociala reti plura milioni de mesaji favore a la konservema kandidatino Park Geun-hye, qua esis elektita.

Malgre ica sucii, ta lando volas evolucionar mem plu rapide, ed intencas funcionigar ante 2020 ula interreto « 5G » milople plu rapida kam la 4G nuna e posibligante charjar defore (« to download ») filmi dum tempo de un sekundo, interkonektar plura deki de inteligent objekti o konversar en 3D danke ‘hologrami’.

Oportas tamen konstatar ke, duminstante, ita teknologii pri komunikado ne favoras la ligilo social : „En Songdo nulu frequentas altra personi, e lo esas desfacila renkontrar vicini », regretas Johann Blondeau, profesoro che l’universitato di Incheon. « Urbo esas sociala fenomeno. Ol ne kontrolesas per ‘sensori’ e reti informatikal », Sylvan Rémy superdicas, ilqua esas ciencala exploranto che l’Universitato nacional di Séoul. Kom simbolo di ta solitareso esas la fenomeno « mokbang », t.e. valiza vorto signifikanta manjar e difuzar. Interretala naviganti dineas avan lia « webcam », altra personi pagas por regardar li manjar. Park Seo-yeon, la maxim populara de la stelini di mokbang, asertas ke el havas plu kam 150.000 admiranti : « Sempre plu multa Koreani vivas sola e ne plus partigas lia repasto kun altra persono, elu explikas. Multi manjas kun me avan lia komputatoro dum mea « show ». Li dicas a me ke me esas lia amikino. »

 

(Artiko da FREDERIC OJARDIAS publikigita en la jurnalo LA CROIX)