mardi 28 juillet 2015

LA TIRUKKURAL


A la kulturala patrimonio pri qua India darfas juste fieresar, remarkinda kontributo adportesis da la Tamila, olqua esas un de la maxim anciena lingui vivanta en la mondo. Dum multa yarcenti, la Sanskrita e la Tamila vivis flanko an flanko quale du frati.

Duamil yari ante nun, sajulo di Tamil Nadu skribis grandanombra versi, kurta, qui per lia forteso e la vereso quin li kontenas, esas super omna komparo en la literaturo Indiana. Ica verko konocesas sub la nomo Tirukkural o Kural. « Tiru » signifikas sakra e « Kural » havas la senco di versaro. La aludita verko inkluzas 133 chapitri e singla de li havas dek strofi.

La granda Sajulo  Tiruvalluvar
La sajulo qua kompozis ita versi konocesas per la nomo Tiruvalluvar. Quale multa granda homuli dil tempi anciena, il ne poslasis naraco pri lua vivo. Mem lua vera nomo ne savesas nam la vorto »Tiruvalluvar » signifikas nur « la devocozo di la kasto Valluva ». Le Valluva esis heraldi di la rejo, qui, kavalkanta sur elefanti, tamburagis e proklamis la rejala imperi e dekreti. Semblas ke Tiruvalluvar selektabis altra profesiono. Ilu divenis texisto e vivis en Mylapore olqua esas nun parto di Chennai (Madras). Ma ni ne povas certigar ke il esis texisto. Forsan ulu deskriptis lu en pasinta epoko kom texisto en imajoza senco pro la fakto ke il texis tante bela versi !

Existas multa legendi interesiva koncernante lu. La homi venis ofte konsultar il por obtenar lua konsili o parolar pri lia problemi. La sajulo, kande ico esis posibla, respondis a li per paroli ed exempli prefere kam per simpla vorti.

Ulamatine, yunulo qua havis problemo venis por renkontrar ilu en ilua hemo. « Ka vu havus l’afableso dicar a me kad lo esas plu bona havar spozino o ne havar spozino ? » lu questionis.

La sajulo ridetis e demandis a la yunulo restar kun lu dum kelka hori. Kande li sideskis por dejunetar, la spozino dil sajulo donis a li rizo, qua, pro ke ol esabis koquita ye la predio, esis tre kolda. Ma la sajulo bramis « Vasuki, ica disho esas tro varma ! »

Sen dicar irga vorto Vasuki sideskis e komencis ventizar la rizo por koldigar lu.

Pose kande la sajulo e lua gasto esis dejunanta ye dimezo, la sajulo klamis « Vasuki, pro quo tu ne lasis lampo hike dum ke noktesas ? »

Sen audigar ula murmuro, Vasuki acendis lampo e pozis ol apud la sajo.

La yunulo dicis « Sioro, vu donis a me la respondo. Havar spozino esas certe plu bona kam havar nula adminime se el esas tam devota ed obedianta lua spozulo kam esas vua spozino. »

Tiruvalluvar ne selektis esar ye la servo dil rejo, ma homi di multa generacioni pos ilua vivotempo agnoskis il kom rejulo inter la saji. Pri singla aspekto dil vivo, pri singla situeso a qua homo povas konfrontesar, la Kural furnisas konsilo nobla e facile praktikebla.

La docado dil Tirukkural ne limitizesas a la etikala aspekti di la singladia vivo. Ol kontenas bona konsili pri la diplomaco, la arto guvernar ed anke pri altra domeni dil aktiveso homal.

 

(Segun artiklo publikigita en NOUVELLES DE L’INDE, revuo dil ambasaderio di India en Francia)