URBO-IMAJO E TEMPERAMENTO DIL POPULO
Lo esas plezuro nekomparebla ad altra flanar tra la konfuza
streta stradeti o la marveloze kurvigata precipua stradi di anciena Germana
borgezala urbo, konstatar ke la fiereso di olua civitani, lia konfido, lia
vireso, lia certeso pri su ipsa esas expresita en lia pordegi e turmi, lia
urbodomi e katedrali e lia propra habiteyi. Altralatere lo esas tote aparta
sentimento, samatempe depresanta e elevanta la anmo, konstatar per la imajo
quan vidigas plura Germana urbi, qualamaniere potenta princo kun forta volo
opresis tala imajo ed impozis siniorale ad ol sua propra marko. Tale eventis en
Berlin, en München e mem plu multe en Dresden. Ulo ne-Germana duktesis en la
tota mapo di ca urbo. Exterlandana arkitekti, teknikisti, modeli havis determinanta
influo.
La kirko Nia-Damo (Frauenkirche) |
La stradi havas
nun rekta linei. E mem, kelkafoye, quale che
Bellealliance-Placo en Berlin, od en la mapo-vido di Mannheim, oli departas
steloforme de ula punto per matematikala regulozeso, olqua ne esas Germana
koncepto-maniero, ma konformesas a la Franca od Italiana mento. Ma avan omno la
princo ornis la urbo per lua edifici, olqui esis simboli di sua povo e mem plu
multe di sua pompozeso e splendideso. Lua regnati admiris oli humile tote
koncianta pri lia propra ne-valoro. Nome, li devas anke sentar ke li esas nulo
altra kam regnati. E kande li ipse konstruktas domo od edifico , lore li darfas
konstruktar nur en la sinso ed, ulagrade, segun la komendo di Sinioro princo,
nam omno konstruktita esas ya lua urbo !... Ma tale la stacanta civitani
divenis servisti kun lakei-anmi ed esis laxa, silencoza borgezaro, quale Treitschke
(1) sarkasmas pri lua urbala patrio Dresden... Quala vidajo turmoza livras a ni
nun Dresden ! Quale ol esas ebriigante bela ! En nula altra loko di Germania
apudesas tanta precozaji ! Semblas, ke hike on devis nur eterne ludar, ridar e
parolar pri frivolaji. Ibe esas placo, qua cirkondesas quaze per vetrino kun
aeroza pavilioni e koridori, olqui semblas konsistar preske nur ek fenestri kun
maxim delikata kadri , t.e.
la loko ube stacas la palaco Zwinger. Quaze por eterna
karnavalo, to quo altramaniere perisas en volatila juo : flori-buketi e miniona
kurteni, frukti-girlandi ed omnaspeca ornamenti, divenis hike petri. Caloke
semblas ke on volis retenar por sempre la maxim efemera petuladi dil
karnavaloperiodo.
Ed ica luxo- e vivo-avideso kreis kirki, tale la korto-kirko,
ornita per la maxim rara beleso ed eleganteso; uzurpetis la spaco dil borgezala
konstrukturi ed erektigis la Damo-kirko, di qua la suspendita kupolo kun sua
arkatra kolo ornas, per beleso super omna komparo, la stradi-vido e la tota
urbo.
........................................................................................
………………………………………………………………………………………………………………….
Treitschke (1) :
Famoza Germana historiisto vivinta dum la XIXma yarcento.
........................................................................................
Tradukuro de texto extraktita de la libro Deutsche Lande, deutsches Leben da WALTER SCHOENBRUNN, (Editerio Quelle und Meyer, Leipzig
1925)
........................................................................................
Semblas ke per tragediatra palpebrago dil fato ica urbo
qua tante pensigis pri olima princala karnavali destruktesis per bombardi dum
la karnavalo-periodo di 1945. Pro historiala cirkonstanci, la Damo-kirko,
ruinita lor la aludita bombardi, parrestauresis erste dum la autuno dil yaro
2005.
(Ek Kuriero Internaciona n° 4/2005)
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire