 |
| Strado dil medieval (mezepokal) urbo Eymet |
Pro la lokala sinuifanta riveri, la petra ponti, la hegi-serio e la ondizita kolini, on povas pardonar vu pro pensar ke vu esas en la profundaji di Britaniana areo rural, tote aparte kande vu promenas alonge la butiko, jacanta en strado-angulo, di Kevin Walls.
Dop la ekmoda pago-tablo, il havas bonhumoroza vizajo e, dum ke lua klienti babilas pri diversaji koncernanta la singladia vivo en Unionita Rejio, il adicionas la kusto di lia kompraji sur lua kaso-enrejistrilo. En ica fiera lando di «foie gras» (grasa hepatajo di ganso) e di trufii, li pagas por obtenar Angla marmelado e teo dil fabrik-marko Tetley, tomato-supo Heinz, Weetabix e porko-socisi.
Ita kelke stranja cenaro pluduras en la mezepokal quartero jacanta meze di ca urbo ube la rezidanti iranta a la kafeeyi e drinkeyi, pos la fino dil dio-laboro quik ye kin kloki pdm, povas trovesar drinkanta glasedi de «ale» (Angla biro), lektanta Britaniana jurnali o diskutanta pri «cricket»-konkurso eventonta dum la nexta semano-fino. Pro la teo-saloni, la butiki vendanta la Angla fromaji Stilton e Cheddar e la kirkal koro kantanta tradicionala Angla himni, onu ne povas evitar remarkar la Angla influo sur la pitoreska Franca urbo Eymet.
Tamen, mem se on vivis longatempe hike, kande onu vidas «cricket»-ludanti en la mezo di Francia, lore ico duras esar nekustumala e stranja experienco. Ne esas dubiti ke Mikra Anglia – quale on nomizas ofte ica urbo dil 13ma yarcento jacanta an la rivero Dropt -divenis sinonima por indikar la maxim bona elementi qui kustumale trovesas ye nia latero dil Kanalo. Ma la maxim astoniva kozo pri ca mezepokal fortifikita merkat-urbo en la regiono Dordogne di sudwest-Francia esas la granda nombro de resortisanti di Unionita Rejio qui vivas hike dum la tota yaro. De multa yari ol havas la maxim forta proporciono de Britaniani rezidanta en Franca urbo, o mem altraloke en kontinentala Europa. Cirkum triimo de lua 2600 rezidanti naskis en UR (Unionita Rejio).
Inquesto publikigita casemane sugestas ke ne min multe kam quar milion personi ek la dek milion UR-ani deziroza komprar proprietajo exterlande, ekmigros dum la venonta yaro, ed intencas livar definitive Britania motive di lia sucii pri krimini-quanto, situeso dil sanesala servi e la nekompetenteso dil Guvernerio en Unionita Rejio.
Dum la pasinta 25 yari Eymet subisis vera Britaniana invado. Hike on povas desintrikar su e ne savar la Franca. Se on volas vivar en Francia ma sen parolar France, semblas ke ol esas la justa loko ube on devas esar. «La plu multa de li ne parolas la Franca patuazo*», dicas Nathalie, Francino laboranta en komputatori-butiko nomizita MCD Informatique (posedata da UR-ano), elqua asertas ke 80 procent de la klientaro esas Britaniana.
Nihilominus* ico ne esas la vera motivo por venar instalar su ad-hike, ma pro ke ca urbeto ofras ulo rara e sentempa. Nome ol esas en la kategorio de loki pri qui ni obliviis ke li povas existar. Ico esas vera idilio ube on povas manjar fresha nutrivi dum la plu granda parto de la yaro, ube on povas – sen riski – ne klozar klefe la pordo di onua domo e ne disipar onua salario por rimborsar onua imoblala pruntita pekunio. Ol esas loko ube on havas experienco pri krimini per pafili e kulteli nur che-televizione e ne en la singladia vivo, ube la pueri iras promenante ad-skole e retrovenas promenante de-skole, li forsan haltos survoye - ante la repasto – por ludo di celesar e serchar en prato.
«Me prizas vivar hike pro ke lo esas quale Anglia kinadek yari ante nun», dicas Simon Colebourne, un de la nova arivanti. Il chanjis sua lojeyo ad-hike, kun lua spozino Karen e lia filii, venanta de Bath, dum januaro 2003 ed ica paro jeras interretala kafeerio proxim la stradangulo ube jacas la butiko di Kevin Wall titulizita «Le Magasin Anglais». «La lokani esas tre aceptema, nam li opinionas ke ico esas quale ri-invado di sudwest - Francia», il pluse dicas (granda parto de sudwest-Francia apartenis a la rejo di Anglia dum tri yarcenti, de 1150 til 1450 cirkume, la Angli ne poslasis ibe mala memoraji NDLT). «Kinadek yari ante nun Eymet esis preske abandonata ed obliviita. Danke la arivo da exterlandani ol esas nun prosperanta.»
Café Eymet, jerata da le Colebourne esas tipala exemplo di florifanta moderna entraprezeyo jerata da ekpatri-irinti. Singladie ol plenesas per Britaniani qui drinkas kafeo e manjas kuki dum uzar komputatori por sendar e-mesaji ad amiki restinta en UR e naracar a li la bona vivo quan li juas nun.
Ico esas tote ne astoniva kande on konsideras la agreabla klimato lokala, la neexisto de krimini e la preci dil proprietaji en parto de Francia qua tante pensigas pri Britaniana areo ke ol surnomizesas Dordogneshire. Segun inquesto che la Universitato Montesquieu en Bordeaux, la Britaniani iras por instalar su en Francia pro ke li deziras habitar lando ube anciena vivomanieri preponderas. «Nutrivi fresha venanta de la farmodomo, la sekureso di komunajo solidara, ico esas autentika experienco qua konformesas a lia revi – ita omna kozi quin la homi asocias a lia koncepto di tipala Franca vilajo. Or, li havas la sentimento ke tala tradicionala vilajo ne plus existas en Britania», dicas Marie-Martine Gervais-Aguer, autorino dil aludita studiuro. «Li havas nostalgio a to quo esis la Britaniana vilaji 50 yari ante nun.»
En Britania la vetero esas ofte pluvema, kolda e griza ; la preci dil proprietaji esas tro alta relate la revenui, e, segun recenta statistiko dil Home Office (ministrerio pri Interna Aferi) preske sep personi ek dek en Unionita Rejio esas tormentata per sucii pri krimini per pafili e kulteli, la furti endome e la timo atakesar e molestesar.
En la departmento Dordogne familiala hemo kustas fraciono de to quo ol kustus en Hampshire, Sussex o mult altra rurala komtii en UR. Ica areo esis olim plena de abandonata farmodomi. Oli transformesis a decanta habiteyi, ma lia preco esas acesebla a meznombra Britaniana familio. Rezideyo kun tri dormo-chambri kustas de 100 000 til 250 000 «pound»-i ed ico inkluzas balno-baseno e sulo-areo qui ne povus kompresar po tala pekunio-quanto en la komtii di Unionita Rejio. Kastelo povas aquiresar po 500 000 «pound»-i. Ne esas granda surprizo ke la department Dordogne nun divenis hema regiono di cirkum 20 000 tale nomizita Anglosaxoni. Ita nombro povas inflar til 100 000 dum la somero. Multa de li rezidas lore en la grandanombra gasteyi «bed and breakfast» jerata da UR-ani, ube posiblesas selektar «bacon» ed ovi por dejunetar se onu ne prizas le «croissant» (Franca paneti krecento-forma).
Eymet semblas pruvar ke esas posibla ad Angli e Franci pace kunexistar. Ico, grandaparte, semblas debesar a la takto di enveninti quale Kevin Walls, qua, dek semani pos apertesko di lua butiko, rezolvis tradukar la nomo di lua komerceyo ube la maxim bone vendata produkturo esas Walker Crips. «Antee ol nomesis The English Shop (La Angla Butiko) e me opinionas ke ico esis kelkete neamikala a la lokani», il dicas dum adjuntar ke altra butik-posedanti bonvenigis lu; ico ne esas tante astoniva kande on saveskas ke homi venas de loki ye disto de du trafik-hori por komprar «bacon» e «Shredded Wheat» tale atraktante personi di ca regiono ad Eymet.
La Cricket Club di Eymet celebras lua 25ma aniversario cayare. Ita esquado komencis plear sur la futbalo-tereno dil dicita urbo, ma la lokala autoritatozi ofris a lu propra tereno por lua aktiveso. Se la balda lokala elekto esos favoroza a la ekpatri-irinti, lore semblas versimila ke plusa koncesaji grantesos a la Britaniana rezidanti. Ye la 9ma di marto valideskos lego permisanta a ne-Franca civitani divenar membra dil komonala konsilantaro. Kin resortisanti di Mikra Anglia esos pronta servar lia adoptita urbo. La tri kandidati por l'ofico di komonestro, qui omna esas Franci, kaptis la oportuneso havar Britaniani en lia esquado. «Ico esas tre flatera invitesar ed ico esas granda signo di acepto» dicas Julian Urriata, evanta 41 yari, veninta de Nordwest-London, qua kreis prosperanta entraprezeyo en Eymet tri yari ante nun. En la sama situeso esas Caroline Haynes retretinta notariino veninta de West-London. Ensemble kun Urriata, el apogas la komonestral kandidato Jean-Raymond Peyronnet, qua, se il elektesos, intencas organizar singlasemane konsulto-dii jerata da lua du Angla konsilanti por helpar la Britaniana komunajo pri la administrerial problemi e por instigar la kreo di bilingua jurnali ed elektrofakturi. Tony Martin, evo 63 yari, komputator-vendisto, opinionas ke ica evoluciono esas bona por ita parto de Francia. Plura yari ante nun, il klozis lua entraprezeyo en Britania e venigis ad-hike lua familio inkluzanta tri filii e tri nepoti. Il tre prizas icaloke la sekura stradi e la bona skoli.
«Lo esas certa ke esas plu multa bona kozi kam mala kozi en Francia», ilu dicas. «Ni povas lernar multo de li en Unionita Rejio e, forsan, li povus lernar kelke de ni qui habitas hike»
(Ek Kuriero Internaciona n°3/2007)
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire