6000 yari ante nun florifis granda civilizo en la bel insulo Kreta, jacanta en la blua ondi dil Mediteraneo, ma lua kolmo esis 2500 yari ante Kristo dum periodo di paco ed arto tam splendida kam le maxim brilanta en la mondo. La Kretani konstruktis la urbo Knosos di qua la glorio esis lua palaco, demolisita dufoye per sismi, rikonstruktita, ma fine brulata 1400 yari ante Kristo. Li posedis tre alta kulturo e lia terakotaji, ora siglili e nobla edifici produktas ankore nia admiro. En lia freski li piktis peizaji ube perdriki, fazani e kati vagaS inter multakolora rokaji. Inter abundanta foliaro e delikata flori on vidas blua simii ed uceli gaye piktita, dum ke delfini ludas en la maro.
Lia arkitekturo montras la splendida kreuri di ta antiqua populo per portiki, korti pavizita e petra eskaleri. Li havis habila skultisti, ma lia granda verki esas preske omna perdita. Ankore restas multa mikra statueti precipue olti de religiala karaktero. Lia siglili esas ofte tre bela kun gracila dansistini, adoranti koram la dei, e bestii dil agri e foresti.
Nulu povas komprenar lia linguo nam lia skribarto esas nedechifrata. Lia frua skribarto esas 'piktogramal', ma plu tarde on trovas lineala skribarto di diversa speci. On deskovris cirkum duamil mikra tabeleti argila, olqui semblas esar inventarii. Li posedis simpla notizado decimal. Ma la pensi di ta populo esas klozata a ni ; ni ne savas kad li opinionis ke la vivo esas bona o mala ; ni konocas nek lia sajeso nek lia esprito. La barieri di linguo e skribarto esas impedili a ni carelate. Lia poeti esas muta ; ma kande ni vidas omna kozi quin li facis, la beleso di lia verki e lia amo ad homi e bestii expresata en lia arto, ni savas ke li havis probable pasioni e pensi simila a le nia.
John Huntley.
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire